İleri evre prostat kanserine akıllı bomba

Türkiye’de erkeklerde görülen en sık ikinci kanser olan prostat kanserinin büyük kısmı cerrahi, ışın ve ilaçla tedavi ediliyor. Ancak bazı hastalarda tüm bu tedavilere rağmen beklenen sonuç alınamıyor ve hastalık ilerlemeye devam ediyor. Sözkonusu yeni tedavi diğer tüm seçenekleri denediği halde, sonuç alınamayan hastalara yönelik sürecek. Yöntem şu an sadece Almanya’da 3 merkez ve Türkiye’de halen sadece Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nükleer Tıp Anabilim Dalı’nda uygulanıyor.

ATOM HÜCREYİ BULUP YAPIŞIYOR

Nükleer Tıp Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Levent Kabasakal, “İleri evrede olan bu hastalara ülkemizde ilk kez Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nde üretilen ilaçla Lu-177 atom tedavisi uygulaması başladı. Lu-177 radyoaktif bir madde ve PSMA denilen moleküle bağlanıyor. PSMA damardan verildikten sonra vücuttaki prostat kanseri hücrelerini bularak yapışıyor. Beraberinde bulunan Lu-177 PSMA ile prostat kanserine giriyor ve kanser dokusunu ışınlıyor. Lu-177 kanser dokusunu ışınlarken diğer dokulara zarar vermiyor”

dedi. Tedavinin deneysel olduğunu ve uzun dönem sonuçlarının henüz bilinmediğini hatırlatan Prof. Dr. Kabasakal, “Lu-177 uygulayacağımız hastaların standart tedavileri almış ve bunlardan yarar görmemiş olması gerekiyor. Bunlar dışındaki hastaları kabul etmiyoruz” dedi.

Radyoaktif atomu kanser hücresine ulaştıran PSMA molekülü 2009’da Almanya Heidelburg Üniversitesi’nde bulundu. Almanlar 3 yıl çalışarak formunu geliştirdi. Nihayet molekül bu yıl haziran ayında elde edilebilir hale geldi. Prof. Dr. Kabasakal, “Biz de aldık. 3 aydır üzerinde çalışıyor ve laboratuvarda molekülün kalite kontrolünü yapıyoruz. İlaç yani hastalara verilebilir hale getiriyoruz” dedi.

BAŞKA KANSERLERDE DENENİYORDU

Akıllı moleküllerle Lu-177 atom tedavisinin 5 yıldan daha uzun süredir başka kanserlerde uygulandığını belirten Prof. Dr. Kabasakal, “Bu süre zarfında 1000’den fazla tedavi uygulaması yapıldı ve yapılıyor. Bu tedavi uygulamaları sırasında hastaların yaşam kalitesini bozan hiçbir yan etki gözlenmemişti. Şimdi bu tedavi uygulamalarımızı prostat kanseri tedavisine genişlettik” dedi.
Tedavide kullanılan ilaçlar nükleer tıp anabilim dalında, TÜBİTAK ve Avrupa Birliği araştırma fonlarından alınarak kurulan laboratuvarda üretiliyor. Laboratuvarda doktor, eczacı, fizikçi, kimyacıdan oluşan altı kişilik ekip birlikte çalışıyor.

---kutu---
İlk hasta: İlk kez ağrısız uyudum

Lu-177’nin ilk uygulandığı ilk hasta 60 yaşındaki, emekli bankacı Uğur Hamşioğlu oldu. 2008’de prostat kanseri ve kemik metastası tanısı konan Hamşioğlu, ilaç ve ışın tedavilerinden beklenen yararı göremedi. Başta gerileyen hastalığı her seferinde döndü. Tedavinin uygulandığı günün gecesinde ilk kez ağrı kesicisiz uyumayı başardığını belirten Hamşioğlu, “Doktorum tedaviyi önerdiğinde çekinmeden kabul ettim. Başta nasıl olacak diye endişem oldu. Ama çok basit uygulanıyormuş. İlaç damardan verildi. İyi olacağına inanıyorum” dedi. Hamişoğlu’na tedavi 6-8 hafta aralıkla 3 kür halinde uygulanacak. Prof. Dr. Kabasakal, “Kanserin kaybolacağını düşünüyoruz. İlacımızın etkisi yaklaşık 3 ay sürüyor. Yani atom hastayı 3 ay ışınlamaya devam ediyor. Sürekli PSA değerlerini ölçerek, etkisini gözleyeceğiz” dedi.