Baş dönmesinin nedeni Vertigo olabilir

VERTİGO NEDİR?

Vertigo Latince bir kelime olup “dönmek” anlamına gelmektedir. Kısaca  vücudun  denge sistemlerinden yanlış uyaranların gelmesi veya doğru uyaranların yanlış algılanması ortaya çıkan dengesizlik halidir.

Dengenin sağlanmasında birçok organ ortak çalışır. Bu organları etkileyen hastalıkların birçoğunda vertigo ortaya çıkar. Baş hareketleri  ile ortaya şiddetli dairesel dönme ile kendini gösterir. Yatmak, yataktan kalkmak, öne eğilmek, yukarı bakmak ile ortaya çıkan baş dönmesidir. Yukarı bakışta ortaya çıkan baş dönmesine üst raf vertigosu adı verilir.

VERTİGONUN SEBEPLERİ NELERDİR?

Vertigo çevresel faktörler nedeniyle tetiklenen “periferik” ve merkezi sinir sisteminde meydana gelen lezyonlara bağlı olarak görülen “merkezi” vertigo olarak 2 ana kategoriye ayrılır.

Periferik Vertigo : Genellikle dengeyi saylayan iç kulaktaki vestibüler sistemde oluşan ani veya geçici değişiklere bağlı olarak ortaya çıkar. Vücudun hareketini ve başın pozisyon değişimi algılayan kanallarla beyne sinyaller gönderen bu sistem doğru çalışmadığında baş dönmesine yol açar. Baş dönmesine ek olarak bulantı, kusma, işitme kaybı, kulak çınlaması ve kulak ağrısı gibi diğer belirtiler görülebilir.

Merkezi Vertigo: Periferik Vertigoya göre daha şiddetli bir baş dönmesine yol açarak kişinin yürümesini hatta ayağa kalkmasını engelleyebilir. Konuşmanın bozulması ve çift görme, bulanık görme merkezi vertigonun diğer belirtileri arasındadır.

 Vertigoya neden olabilecek başka sağlık sorunları ise şunlardır;

İç kulak kaynaklı nedenler: Üst solunum yolu enfeksiyonun iç kulak tutulumu, kulakta bulunan otolit dediğimiz tozcukların fizyolojilerinin bozulması , iç kulak sinirinin iltihaplanması, iç kulak sıvılarından endolef diye tabir edilen iç sıvı miktarının artması, orta kulak iltihaplarının iç kulağı etkilemesi, iç kulak sinirlerini tutan tümörler, iç kulak sıvı fistülleri iç kulak kaynaklı nedenlerdir.

İç kulak dışındaki nedenler: Menenjit, migren, epilepsi, kardiyak aritmi, beyin tümörleri, kafa travmaları veya psikolojik nedenler

VERTİGO BELİRTİLERİ

“Vertigo atağı” olarak adlandırılan baş dönmesi genellikle 1-2 dakika kadar sürer ancak az görülmekle birlikte bazı atakların süresi bir kaç saate hatta 1-2 güne kadar uzayabilmektedir.

Bu ataklar sırasında baş dönmesine ek olarak işitme kaybı, kulak çınlaması, denge kaybına bağlı yürüme zorluğu ve bilincin zayıflaması gibi diğer belirtiler görülebilir.

Atak şiddetliyse ve uzun sürdüyse mide bulantısı, kusma, aşırı terleme ve/veya anormal göz hareketlerine yol açabilir.

VERTİGO TEDAVİSİ

Vertigonun tedavi için izlenecek yol altında yatan soruna bağlı olarak değişir.  Baş dönmesinin nedeninin belirlenebilmesi için doktorunuz hangi durumlarda baş dönmesi yaşadığınız, ne sıklıkta ve şiddette baş dönmesi görüldüğü ile ilgili detaylı bilgiler aldıktan sonra tıbbi geçmişinizi inceleyecektir.Çok çeşitli vertigo testleri bulunmaktadır. Doktorunuz sizin durumunuza göre bu testlerden birini veya bir kaçını isteyebilir.

Vertigonun en sık görülen tipi olan “pozisyona bağlı vertigo” tedavisinde genellikle “Epley manevrası” adı verilen yöntem kullanılır. Bu yöntemde başın pozisyonu değiştirilerek baş dönmesi tetiklenir. Bu tedavi yönteminde hedef vertigoya neden olan zerreciklerin iç kulağa geçirilerek sabitlenmesidir.

Epley manevrası doktor muayenesinde yapılabilen bir uygulamadır ve toplamda 15 dakika kadar sürer. Vertigo tedavisinde etkili bir çözüm sunan Epley manevrasının birkaç seans tekrar edilmesi gerekebilir.

Vertigo tedavisinde kullanılan ilaçlar araç tutması ve mide bulantısını önlemek için kullanılan ilaçlarla aynıdır. İlaç tedavisi vertigoyu ortadan kaldırmaya değil neden olduğu sorunları kontrol altına almaya yöneliktir.