Spotify Güney ve Doğu Avrupa Müzik Direktörü Melanie Parejo: ‘Yerli müziğe olan sevginizde hiçbir değişiklik yok’

T üm dünyada 180'in üzerinde pazarda 574 milyondan fazla kullanıcıya sahip olan Spotify merakla beklenen yıl sonu en çok dinlenenler listelerini açıkladı. Bu listeleri platformun Güney ve Doğu Avrupa Müzik Direktörü Melanie Parejo’yla birlikte değerlendirdik. Sorularımızı yanıtlamaya geçmeden önce platformun Türkiye’de 10’uncu yılını doldurduğuna dikkat çeken Parejo “2023 Türkiye’de olağanüstü bir yıl oldu. Yerli müziğe âşık bir dinleyici kitlesi, yeni özellikleri ve dijital deneyimleri hevesle benimseyen genç bir nüfusun yanı sıra yüksek kaliteli sound’lar üreten ve sürekli yeni türler, sound’lar deneyen çok çeşitli sanatçılara şahit olduk” dedi.

◊ Müzik dünyası nasıl bir yılı geride bıraktı?

◊ Taylor Swift’in en çok dinlenen sanatçı ve Miley Cyrus’un ‘Flowers’ parçasının en çok dinlenen şarkı olmasıyla birlikte 2023, önemli ve büyük kadın müzisyenler döneminin destansı bir şekilde geri dönüşüne tanıklık etti.

◊ Global top listeler, müzik türleri açısından çeşitliliğini arttırdı. K-Pop ve Latin müzik türleri listelerin en üst sıralarına çıktı.

◊ Genç neslin müzik dinleme alışkanlıklarına baktığımızda, farklı sound’lar arasında serbestçe dolaştıklarını ve o anda hangisi daha fazla ilgilerini çekiyorsa onu seçtiklerini görüyoruz.

Arabesk parçalar cover’landı

◊ Geçen yıl eski tarihli şarkıların yükselişine tanık olduk. Bu yıl da yükseliş devam etti mi?

◊ Türkiye Top 100 listesindeki şarkılara baktığımızda 10’un üzerinde şarkının 2010 öncesi çıktığını gördük. Simge’nin 2018 tarihli parçası ‘Aşkın Olayım’ 2023’ün en çok dinlenen şarkısı oldu. Kibariye’nin 1993 tarihli cover’ı ‘Lafı mı Olur’ listelerde zirveye oynadı. Alişan’ın 2007 çıkışlı ‘Hele Bi (Club Version)’ parçasıysa sadece son iki ayda, geçen 15 yılın toplamından daha fazla dinlendi. Bu trendler, TV dizilerinde kullanılma veya kültürel önemli anlara eşlik etme gibi birtakım farklı faktörlere ve keşiflere de bağlı elbette.

◊ Arabeskin 80’li, 90’lı yıllardaki yıldızlarının şarkılarından pek çok cover yapıldı. Günümüzün şarkı yazarı ve prodüktörlerinin Türk popunun altın çağıyla yani 1990’larla ilişkilendirilen sound’ları ve şarkı yazma tekniklerini daha fazla kullandıklarını söylemek de yanlış olmaz. Örneğin Mabel Matiz yakın zamanda çıkardığı muazzam albümü ‘Fatih’te Sezen Aksu, Onno Tunç ve daha pek çoklarına saygı duruşunda bulunuyor.

◊ Türkiye özelinde müzikte başka hangi trendlere tanıklık ettik?

◊ Bu yıl viral olan parçalarda etnik sound’ların ve unsurların kullanımına da tanık olduk. İster yeni nesil genç bir rap'çi ister bir dance-pop
fenomeni… Hepsi işlerinde darbuka, ut ve bağlama gibi etnik ve geleneksel enstrümanları tercih etti. Bu trend için birkaç örnek vermem gerekirse Mert Demir’den ‘Ateşe Düştüm’, INJI’den ‘BELLYDANCING’, Zerrin Özer’den ‘Basit Numaralar’, Mabel Matiz ve Melike Şahin’den ‘Düldül’ ve Dedublüman’dan ‘Sakladığın Bir Şeyler Var’ı sayabilirim.

◊ 2023’te giderek daha fazla sanatçının Türk halk müziği ve Anadolu müziği sound’larıyla çağdaş düzenlemeler yarattığını gördük.

◊ Seda Erciyes, aisu, Min Taka, 7EDI, MaroWhite ve Ani gibi sanatçılar hyperpop, cloud rap, bedroom pop gibi farklı sound’ları denedi. Yeni nesil sanatçılar cesur yaklaşımlarıyla ham yaratıcılığın ve sanatsal ifadenin potansiyelini açığa çıkarıyor.

◊ Yükselişte olan trendlerden bir diğeri de hiphop ve dance türlerinin bir araya geliş, dünya çapındaki adıyla Jersey Club’dı. BEGE, ALIZADE ve Lil Zey gibi yenilikçi sanatçılar Jersey Club’a dahil olan türde parçalar çıkardı.

◊ Listelerdeki performansıyla sizi heyecanlandıran Türk müzisyenler oldu mu?

Yerli müziğe olan sevginizde hiçbir değişiklik yok; bu yıl da ilk 100’e girebilen tek bir yabancı parça bile olmadı. Öte yandan Z Kuşağı'nın dinleme alışkanlıklarının değiştiğini görmek beni heyecanlandırıyor. Özellikle de kendilerini ifade etme isteği güçlü yeni nesil kullanıcılar… Ve bu ifade şekli çok başka bir şey; müziği ruh hallerini değiştirmek için kullanıyorlar ve zevkleri çeşitlilik ve akıcılık gösteriyor. Şarkının ne zaman çıktığı ya da hangi türe ait olduğu pek de umurlarında değil. Semicenk’in başarısı da birçok unsurun birleşiminden kaynaklanıyor. Semicenk Spotify’da, Türkiye'de bu yılın en çok dinlenen 10 şarkısı arasına 4 şarkısıyla girdi ve aynı zamanda da 2023’ün en çok dinlenen sanatçısı oldu. Bu çok sık gördüğümüz bir şey değil ve bunun olağanüstü bir başarı olduğunu düşünüyorum. Onu tebrik ediyorum!

Mert Demir dikkat çekti

◊ 2022 Türk şarkıcıların küresel sahnede daha fazla öne çıktığı bir yıldı. Peki, bu yıl nasıldı?

Semicenk ve Ezhel Türkiye dışında en çok dinlenen sanatçılar arasında sırasıyla birinci ve ikinci oldu. Yurtdışından dinlenme oranlarında çarpıcı derecede artış yaşayanlardan bir diğeriyse ‘Ateşe Düştüm’ şarkısıyla Mert Demir. Kadın sanatçıların seslerini daha da öne çıkararak onların görünürlüklerini arttırmayı hedefleyen global programımız EQUAL’ın da büyümeye katkısı büyük oldu.

TÜRKİYE’NİN EN’LERİ

En çok dinlenen sanatçılar

1. Semicenk
2. UZI
3. Sezen Aksu
4. Motive
5. Lvbel C5

En çok dinlenen şarkılar

1. ‘Aşkın Olayım’-Simge
2. ‘Yana Yana’-Semicenk, Reynmen
3. ‘NKBİ X YAPAMAM’ (Remix)
Lvbel C5, Güneş
4. ‘AFFETMEM’-BLOK3
5. ‘Pişman Değilim’-Semicenk, Doğu Swag

En çok dinlenen albümler

1. ‘ROMANTİK’-Motive
2. ‘EL CHAVO’-UZI
3. ‘Hermano’-Heijan, Muti
4. ‘Fatih’-Mabel Matiz
5. ‘Ben Bazen’-Simge

En çok dinlenen kadın sanatçılar

1. Sezen Aksu
2. Güneş
3. Melike Şahin
4. Simge
5. Hande Yener

Dünya genelinde en çok dinlenen Türk sanatçılar

1. Semicenk
2. Ezhel
3. İlkay Şencan
4. Burak Bulut
5. Serhat Durmuş

Türk sanatçıların dünya genelinde en çok dinlenen şarkıları

1. ‘Don’t Say Goodbye’-Alok, İlkay Şencan, Tove Lo
2. ‘M.’-Anıl Emre Daldal
3. ‘Rockstar’-İlkay Şencan, Dynoro
4. ‘Hislerim’-Serhat Durmuş, Zerrin
5. ‘Aşkın Olayım’-Simge

Yerli müzik streamIng’in büyüme oranı: %39

En çok müzik dinlenen saatler

1. 18.00
2. 17.00
3. 16.00

En çok müzik dinlenen günler

1. Cumartesi
2. Cuma
3. Perşembe

En çok dinlenen 'çok' eski şarkılar

(20 yıldan eski şarkılar)
1. ‘Zalim’-Sezen Aksu
2. ‘Firuze’-Sezen Aksu
3. ‘Kumralım’-Yaşar
4. ‘Yalancı Bahar’-Aşkın Nur Yengi
5. ‘Biliyorsun’-Sezen Aksu

En çok dinlenen eski albümler (20 yıldan eski olanlar)

1. ‘Sen Ağlama’-Sezen Aksu
2. ‘Düş Bahçeleri’-Sezen Aksu
3. ‘Belki Alışman Lazım’-Duman
4. ‘Firuze’-Sezen Aksu
5. ‘Divane’-Yaşar

En çok dinlenen eski şarkılar (2022’den önce çıkış yapanlar)

1. ‘Aşkın Olayım’-Simge
2. ‘Sakladığın Bir Şeyler Var’
Dedublüman
3. ‘Fırtınadayım’-Mabel Matiz
4. ‘Altüst Olmuşum’-Mavi Gri
5. ‘Diken Mi Gül Mü?’
Sibel Can, Eypio

Global Top 200 listesine şarkılarıyla giren Türk sanatçılar

1. Doğu Swag
2. Master CC
3. Mert Demir
4. Mabel Matiz
5. Semicenk

Arabada en çok dinlenen şarkılar

1. ‘Basit Numaralar’-Zerrin Özer
2. ‘Aman Güzel Yavaş Yürü’-Halodayı
3. ‘Pişman Değilim’-Semicenk
4. ‘Aşkın Olayım’-Simge
5. ‘Diva Yorgun’-Melike Şahin

DÜNYANIN EN’LERİ

En çok dinlenen sanatçılar

1. Taylor Swift
2. Bad Bunny
3. The Weeknd
4. Drake
5. Peso Pluma

En çok dinlenen şarkılar

1. ‘Flowers’-Miley Cyrus
2. ‘Kill Bill’-SZA
3. ‘As It Was’-Harry Styles
4. ‘Seven’ (feat. Latto)
(Explicit Ver.)-Jung Kook, Latto
5. ‘Ella Baila Sola’-Eslabon
Armado, Peso Pluma

En çok dinlenen albümler

1. ‘Un Verano Sin Ti’-Bad Bunny
2. ‘Midnights’-Taylor Swift
3. ‘SOS’-SZA
4. ‘Starboy’-The Weeknd, Daft Punk
5. ‘MAÑANA SERÁ BONITO’ KAROL G, Carla Morrison