Normalleşme döneminde 5 soruya 5 cevap

1. Sokağa izinli çıkacak vatandaşlar için neler serbest?

Sosyal mesafeyi korumak ve maske takmak şartıyla; yaşadıkları semtte yürüyüş yapabilir, parkta oturup güneşten faydalanabilirler. Yürüme zorluğu olan kişilere bir kişi refakat edebilecek. İzinli çıkan kişilerin araç kullanmaları veya toplu ulaşım araçlarına binmeleri mümkün değil. Bunun dışında tüm vatandaşlar için sahilde yürümek, bisiklet sürmek ve mangal yasağı cumartesi-pazar günlerini kapsayacak şekilde devam ediyor. Hafta içi günlerdeyse bu konuda bir yasak yok.

2. Cezalar hangi kanunlara göre ve ne için kesiliyor?

Tedbirler ve yasaklara uymayanlara Kabahatler ve Umumi Hıfzıssıhha kanunları kapsamında idari para cezası kesilirken, gerekli hallerde TCK’nın 195’inci maddesine göre hapis cezası da verilebiliyor. Hıfzıssıhha Kanunu’na uymayan kişilere, adli işlem de yapılabilir. Örneğin sokağa çıkma kısıtlaması sırasında dışarı çıkan birine Hıfzıssıhha Kanunu kapsamında idari para cezası kesilirken, hastalık yaymaktan ek olarak adli işlem de başlatılabilir. 

Cezalar Hıfzıssıhha Kanunu’na göre 789 lirayla 3180 lira arası, Kabahatler Kanunu’na göre 100 lirayla 392 lira arasında değişiyor.

3. Son bir ayda genel uygulamada neler değişti?

Ramazan ayında yeni düzenlemelere gidildi. Sokağa çıkma kısıtlaması uygulanan illerde, yasak başlamadan önceki gün market ve bakkallar 8.00-23.00 saatlerinde açık. Paket servis yapılmasına izin çıktı. Fırın ve unlu mamul ruhsatlı işyerlerinin yanı sıra tatlıcılar da her gün açık. Berber-kuaför ve AVM’ler de 11 Mayıs’ta açılacak.

4. Seyahat izin belgesi hangi makam tarafından, hangi şartlarda veriliyor?

Giriş-çıkış yasağı getirilen illerde seyahat izin belgesi ‘Seyahat İzin Kurulu’ tarafından veriliyor. Bunun için belirlenen koşullara sahip kişiler, valiliklere veya kaymakamlıklara başvurabilirler. Bu belge e-devlet sistemi veya Alo 199 iletişim hattı üzerinden de talep edilebiliyor.

5. Kimler bu belgeyi alabilir?

Birinci dereceden yakınlarını kaybedenlerle acil hastalık durumu yaşayanlar doktor raporu ve ölüm belgesi ibraz etmek şartıyla izin alabilirler. Gıda, ilaç, temizlik malzemesi taşıyan araçlarla kişiler, üretim sektöründe çalışan ve iş nedeniyle şehirlerarası yolculuk yapmak zorunluluğu bulunanlar, enerji sektöründe nakil ve üretimde çalışanlar da görev belgeleriyle bu izin için başvurabiliyorlar.

Bu süreçte kaç kişiye, ne için ceza kesildi?

- Sokağa çıkma yasağına uymayan 20 yaş altı 41 bin 302, 65 yaş üstü ve kronik rahatsızlığı bulunan 14 bin 533 kişiyle sosyal mesafe kurallarını çiğneyen 39 bin 460 kişiye para cezası kesildi.

- Kalabalık olarak asker uğurlayan 35, market yasağını çiğneyen 975 ve toplu ulaşımda kurallara uymayan 6 bin 875 kişiye idari para cezası verildi.

- 212 bin 104 işyeri geçici süreyle kapatıldı. 4 bin işyeri sahibine de idari para cezası kesildi.