Keşfetmeye doyamadık

Yılın tam da o dönemindeyiz. Bir yıl boyunca ne dinledik; hangi şarkıları, şarkıcıları keşfettik?
Bu yıla damgasını kimler vurdu, zirvede kimlerin rekabeti vardı? Dünyanın en popüler müzik platformlarından Spotify, her yıl olduğu gibi 2022’nin en çok dinlenenlerini açıkladı. Platformun Güney ve Doğu Avrupa Müzik Direktörü Melanie Parejo da Hürriyet Pazar’la dünya ve Türkiye’de müziğin bir yılını değerlendirirken özel veriler paylaştı.

Spotify’ın şu anda 456 milyon aktif kullanıcısı var. ‘Streaming’ yani dijital ortamda yayımlanması sayesinde müziğin günümüzde daha küresel hale geldiğini söylemek yanlış olmaz. Parejo da bunu doğruluyor: “2022, müziğin dünyada nasıl dolaştığını ve ne kadar çeşitli sound’ların ve sanatçıların keşfedildiğini kanıtlayan bir yıl oldu. Bu yıl dünyada şu trendleri gözlemledik: Latin müziğin anaakım haline gelişi, K-Pop’un baskınlığı, Afrobeat’ler, Kate Bush ve Metallica gibi katalog müziğinin yeniden dirilişi ve dance-pop’un popülaritesinin artışı...”

Müzikseverlerin keşif konusundaki hevesini yine Spotify verileri kanıtlıyor. Parejo, “2018’de Spotify’da her ay 10 milyar kez sanatçı keşfi gerçekleşiyordu. Bugün bu sayı 22 milyara ulaştı” diyor.

Gelelim en taze verilere... Bu yıl Türkiye’de en çok dinlenen, rap’çi UZI oldu. Ve böylece 2018’den beri ilk kez zirvedeki isim değişti. Daha önceki yıllarda Ezhel ilk sıradaydı. 2022’nin en çok dinlenen şarkısıysa KÖFN’den ‘Bi’ Tek Ben Anlarım’ oldu. Bu yılın yükselen elektro-pop ikilisinin Hürriyet Cumartesi ekindeki söyleşisi ‘Sahnenin Antikahramanları’ başlığıyla yayımlanmıştı. 2022’nin en çok dinlenen kadın sanatçısı, beş yıldır olduğu gibi yine Sezen Aksu. Ama onu izleyen şaşırtıcı bir isim var, R&B-pop’un genç yeteneği Güneş. Bu yıl en çok dinlediğimiz albüm de UZİ’den geldi: ‘EL CHAVO’.

Dünyaya baktığımızda da en dinlenen şarkı, 1.6 milyar dinlemeye ulaşan Harry Styles’ın ‘As It Was’ı oldu.

‘Türk sanatçılar bu sene daha fazla dünyaya açıldı’
Melanie Parejo-Spotify Güney ve Doğu Avrupa Müzik Direktörü

◊ Türk şarkıcıların dünyadaki şanslarını arttırmak için neler yapılabilir? Mesela son birkaç yıldır Latin şarkıcıların yükselişini görüyoruz…

Aslında 2022, Türk sanatçıların daha fazla dünyaya açıldığını gördüğümüz bir yıl oldu. Örneğin, Aleyna Tilki’nin ‘Take It or Leave It’ şarkısı 51 farklı Spotify global çalma listesinde ve 36 global New Music Friday çalma listesindeydi. Bu yılın yükselen isimlerinden Selin, ilk solo İngilizce şarkısı ‘Cool’ ile dünyadaki 20 farklı New Music Friday çalma listesine eklendi.
Bu yıl hızlı bir yükseliş yakalayan Z Kuşağı sanatçısı aisu’nun İngilizce-Türkçe parçaları ve Sefo’nun Alman rap’çi Capo ve Meksikalı grup Reik ile yaptığı işbirliklerini diğer örnekler olarak sayabiliriz. Latin müziğinin yükselişi konusundaysa elbette belirli bir türün ana ülkesi dışında popülerliğinin artmasında dil çok büyük bir rol oynuyor. Dünya genelinde kullanıcıların ortalama yüzde 50’si Spotify’da ayda en az bir Latin şarkı dinliyor.

◊ Son zamanlarda sizi heyecanlandıran Türk müzisyenler var mı?

Türk müziği doğası gereği kapsayıcı; birçok farklı sesi, tarzı, türü, unsuru barındırdığını görüyoruz. Türkiye’de hip-hop müzikte büyük bir sıçrama görülürken Türkçe popun en çok dinlenen tür olması ve onu Türkçe rock’ın takip etmesi de oldukça özgün ve dikkat çekici. KÖFN’ün ‘Bi’ Tek Ben Anlarım’ şarkısının, rap’in hâkim olduğu bir listede zirveyi ele geçiren bir pop şarkısı olması bu duruma bir örnek niteliğinde. Ayrıca erkek egemen rap camiasında kadın sanatçı olarak bu yıl hızla yükselen Güneş’in kariyerini de izlemek oldukça heyecan verici.

Kadın sesi yükseliyor

◊ EQUAL kampanyanızın devamı gelecek mi?

EQUAL ile amacımız dünyanın dört
bir yanındaki kadın sanatçıların seslerinin volümünü yükselterek kadın yaratıcılığını desteklemek. Mayıs 2021-Mayıs 2022 arasında Türkiye’de 1.000 kadın sanatçı Spotify çalma listesine girdi. 241 Türk kadın sanatçı Türkiye dışında listelendi. EQUAL’da toplam 21 sanatçıya yer verdik. Her ayın EQUAL elçileri, Spotify’daki müzik ekibi tarafından verilere dayalı olarak seçiliyor. Program kapsamında farklı ülkelerde kadın sanatçılar için masterclass’lar düzenliyoruz ve bu, ilerleyen dönemlerde Türkiye için de değerlendirdiğimiz bir şey.

◊ Son dönemde daha fazla influencer ve ünlünün çalma listesi oluşturmasını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Çalma listeleri artık ünlüler ve influencer’lar için fanları ve takipçileriyle bağlantı kurmanın yeni yolu oldu.  Z Kuşağı, müzik dinlemek ve ruh hallerinin bir yansıması olabilecek çalma listeleri oluşturmak için Spotify’ı tercih ediyor. Üstelik şarkının hangi döneme ya da müzik türüne ait olduğunu da pek umursamıyor.

Dizilerde çalan şarkıların dinlenme oranı artıyor

◊ Yılın en çok dinlenen şarkıları arasında elektronik pop ve alternatif rock türünde parçalar görüyoruz. Ayrıca yerli indie ve indie pop’ta ortaya çıkan bir synth/retro dalgası da var.
◊ Bu yıl pop ve hip-hop sanatçıları arasında sıklıkla işbirliğine tanık olduk. Bunun bir örneği, Hadise ve Murda’nın beraber kaydettiği ‘İmdat’.
◊ Öte yandan arabesk, hip-hop ve pop müzik üzerinde daha geniş ölçekte etkili oldu. Velet’in ‘Aşk Sadece Anlayana’, pop sanatçısı İrem Derici’nin Kurtuluş Kuş, Burak Bulut ve Mustafa Ceceli’yle kaydettiği ‘Rastgele’ gibi başarılı arabesk/hip-hop şarkıları vardı.
◊ Z Kuşağı’nın özellikle dizilerde yer alan parçaları yüksek oranda dinlediğini görüyoruz. Örneğin, ‘Yalı Çapkını’ dizisinde çalan Mabel Matiz’in ‘Fırtınadayım’ şarkısının dinlenmelerinde büyük artış yaşandı.