İklim krizi büyüdükçe gıda krizi de artacak
Güncelleme Tarihi:
Gıda fiyatları gün geçtikçe yükseliyor. Ülkenin içinde bulunduğu ekonomik koşullar, maliyetler, üretici sayısının azalması gibi fiyatları etkileyen birçok faktör olsa da en ciddi sorun gözden kaçıyor ve gölgede büyümeye devam ediyor. Sel, kuraklık, aşırı sıcak, don… Yani iklim krizinin gıda fiyatları üzerindeki etkisi. Uzmanlar bu yıl daha ağır bir gıda sorunuyla karşılaşabileceğimizi söylüyor.
Geçen yıl İç Anadolu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu deyim yerindeyse sıcaktan kavruldu, suya hasret kaldı. Birçok ürün filizlenmediği için çoğu çiftçi daha sonra tekrar ekim yapmak zorunda kaldı, kimi yerlerde yüzde 90’lara varan ciddi ürün kayıpları yaşandı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre tahıl üretim miktarları 2021’de bir önceki yıla göre yüzde 14.3 oranında azalarak yaklaşık 31.9 milyon ton oldu.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) gıda fiyatlarını 2007’den bu yana düzenli takip ederek gelişmeleri kamuoyuyla paylaşıyor. Birliğin verilerine göre 2021’de markette özellikle patates, yeşil ve kırmızı mercimek, ayçiçeğiyağı ve nohut fiyatlarında yıllık fiyat artışı yüzde 100’ün üzerinde gerçekleşti. TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, baklagillerin önemli miktarlarda üretildiği Güneydoğu Anadolu ve İç Anadolu bölgelerinde yaşanan kuraklığın ürün rekolte ve kalitesinde ciddi düşüşlere yol açtığının, bu durumun da fiyatların artmasına neden olduğunun altını çiziyor. Piyasada bir ürünün hem azalmasının hem de fiyatlarının giderek ulaşılabilir olmaktan çıkmasının anlamının gıda krizi demek olduğunun altını çizen Türkiye Ziraat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Başkanı Murat Kapıkıran “Kıtlığa doğru gidiyoruz” diyerek bu yıl daha ağır bir gıda sorunuyla karşı karşıya kalabileceğimizi söylüyor. “Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da yeni yıla da kuraklıkla girdik” diye konuşan Kapıkıran’ın verdiği bilgiye göre Türkiye’nin kendi kendine yetebilirlik oranı yüzde 70’in altına indi. Dünyada da gıda fiyatlarının arttığına ancak Türkiye’deki artışın dünya ortalamasının üzerinde olduğuna dikkat çeken Kapıkıran “Gübre fiyatları 3-13 kat arttı. Kurdaki düşüşle yüzde 20 aşağı çekilse de üreticinin birçoğu toprağına gübre atamadı. Bu da yüzde 50’lere yakın verim kaybına neden olacak. Artık sorunlar üst üste binmeye başladı ve yıllardır yapılan uyarılara karşın gıda krizine hazırlıksız yakalandık” diyor.
Birleşmiş Milletler’e bağlı Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) de dünyadaki gıda fiyatı artışının son 10 yılın zirvesine ulaştığını duyurdu. Örneğin buğday fiyatları 2011 Mayıs ayından bu yana en yüksek seviyesine çıktı.
KISA KISA
OKYANUSTAN ZİYARETÇİ VAR
Büyük Okyanus, Atlas Okyanusu ve Kuzey Buz Denizi’nde yaşayan çatal kuyruklu martı (Xema sabini) Türkiye’de ilk defa Hatay’da görüntülendi. Hatay’ın Samandağ ilçesindeki Mileyha Sulak Alanı’nda çatal kuyruklu martıyı kuş gözlemcisi Murat Bozdoğan görüntüledi.
KUNDUZLAR KUTUP YOLCUSU
Alaska Üniversitesi’nden ekolojistler, kunduzların 50 yıl önce yaşamadıkları bölgeleri yoğun olarak mesken edindiklerini açıkladı. Son yıllarda, Kuzey Kutbu’nun küresel ortalamadan üç kat daha hızlı ısındığına dikkat çeken uzmanlar bir zamanlar hiç kunduz yaşamayan Alaska’nın batı kıyılarındaki Seward Yarımadası’nın kunduzlarla dolduğunu keşfetti.
