9 maddede gıda okuryazarlığı

Gıda okuryazarlığı, gıda ve beslenmeyle ilgili bilgileri değerlendirme, doğru kararlar alıp uygulayabilme, sağlıklı beslenmeyi sürdürme, uygun miktarda sağlıklı besin seçme ve gıda israfının önüne geçme anlamına geliyor. Toplumdaki gıda okuryazarlığı bilincinin artması için çalışan Sabri Ülker Vakfı, Türkiye’de ilk kez Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’yle işbirliği yaparak, 6 milyon çocuğun gıda okuryazarlığı eğitimi almasına katkı sağlayacak. Vakıftan 9 maddede gıda israfını azaltmanın ipuçlarını öğrendik…

1. Daha küçük porsiyonlar

Tabağınıza yiyebileceğiniz kadar porsiyonlar alın. Şayet doymadıysanız, her zaman gidip daha fazla yemek alabilirsiniz.

2. Kalan yemeklerinizi de sevin

Kalan yemekleri çöpe atmak yerine onları ertesi gün yapacağınız yemeklerde kullanın veya aynı şekilde yeniden ısıtıp yiyin. Kalan yemekleri değerlendirmek istiyorsanız onları iki saat içinde buzdolabı veya dondurucuya kaldırmalısınız.

3. Aç karnına alışverişe gitmeyin

Çoğu zaman bitirebileceğimizden çok daha fazla gıda satın alırız. Bunun önüne geçmek için haftalık öğün programı planlamak ve alışveriş listesi oluşturmak önemli. Fazla alışverişten kaçınmak için önce buzdolabınızdakileri değerlendirin, planlama ve alışveriş listesini yapın, alışverişe boş mideyle gitmeyin.

4. ‘Çirkin’ sebze-meyveleri de satın alın

Düzensiz şekilli sebze ve meyveler daha az satılıyor. Halbuki bunlar düzgün şekilli sebze ve meyveler kadar besleyici. Sadece görünüşü farklı diye satın almamak tonlarca gıdanın israfına yol açıyor.

5. Buzdolabınızı tıka basa doldurmayın

Gıdalarınızı uygun şekilde saklayıp muhafaza edildiğinden emin olmak için buzdolabınızı doğru dereceye getirin (1-5 derece arası). Ürünleri doğru rafta saklayın ve paketli ürünlerin üstündeki saklama talimatlarına uyun. Tıka basa doldurmayın. Böylece dolabınız daha az enerji kullanacak ve satın aldığınız gıdayı kullanmayı unutma ihtimaliniz azalacak.

6. Gıdaların yerini değiştirin

Alışverişten dönünce buzdolabı ve dolaplardaki yiyeceklerin yerini değiştirin. İlk aldığınız gıdaları ön tarafa, sonradan aldıklarınızı da arka tarafa doğru sıralayın. Böylelikle ilk aldığınız gıdaları daha rahat göreceksiniz. Son tüketim tarihlerine de bakmayı unutmayın; bazen yeni alınan gıdalar da hızlı tüketmeyi gerektirebilir.

7. Üzerindeki tarihleri dikkatli okuyun

‘Son tüketim tarihi’ geçen gıdaları yemek güvenli değildir. ‘Tavsiye edilen tüketim tarihi’ ise gıdaların koku, doku ve tat özelliklerini en iyi durumda koruyabilecekleri süreyi gösterir. Eğer iyi saklanırsa dayanıklı yiyeceklerin çoğu ‘tavsiye edilen tüketim tarihi’nden sonra da yenebilir.

8. Atıkları gübreye dönüştürün

Eğer gıdanın bir kısmı atık olarak kalıyorsa bunları bahçe gıdasına dönüştürerek yeniden değerlendirebilirsiniz. Sebze ve meyve kabukları için neden bir kompost kutusu oluşturmuyorsunuz?

9. Paylaşmak önemsemektir

İhtiyaç fazlası ürünlerinizi çevrenizle ve ihtiyacı olanlarla paylaşın. Hijyen, sağlık koşulları ve izini sürebilme gereklilikleri sağlanırsa ihtiyaç fazlası gıdaların muhtaçlara verilmesi aslında çok kolay. Gıda yardım derneklerine destek vermek ve gıda atığını azaltmak için çevrenizdeki kafeterya, dükkân ve şehrinizdeki mevcut girişimleri öğrenin.