En güzel yeri arka açık

Gazeteci-yazar Adil Bali çocukluğundan beri vapurlara tutkun bir isim. İstanbul vapurlarına olan ilgisini 13 aylık bir çalışmanın sonunda ‘Vapurlarıyla İstanbul’ kitabıyla taçlandırdı. Kitapta Osmanlı dönemindeki kayıkçılık kültüründen denize inen ilk vapura, Şirketi Hayriye’nin gelişiminden boğaz köylerinin gelişimine 180 yıllık bir tarih fotoğraflarla ve belgelerle anlatılıyor. Kitabı değerli kılan bir diğer nokta ise Bali’nin kültür, sanat ve spor dünyasından çok sayıda vapur tutkunuyla yaptığı röportajlar. Kitapta Ediz Hun, İzzet Günay, Şebnem İşigüzel, Nejat Yavaşoğulları, Orhan Pamuk, Betûl Mardin, Altan Öymen gibi çok sayıda isim vapur tutkularını anlatıyor. Adil Bali’yle bir araya gelerek hem “Vapurlarıyla İstanbul” kitabı hem de vapur aşkı hakkında söyleştik. 

KIYI SEMTLERİ ONLAR SAYESİNDE GELİŞİYOR

İstanbul’da düzenli vapur yolculuğu ilk olarak 1843’te başlıyor. İlk seferler Kadıköy, Caddebostan ve Yeşilköy’e. 1846’da Adalar’a seferler başlıyor. Kayıkçılar vapurların ulaşımda kullanılmasına çok kızıyor. Daha sonra 1851’de Sadrazam Ahmet Reşit Paşa’nın desteğiyle Osmanlı’da ilk kez anonim şirket kuruluyor. 3 bin hisseyle birlikte İngiltere’den vapurlar sipariş ediyorlar. O dönemde iskeleler yok. Vapurlar yalılara yanaşıyor. Şirketi Hayriye’nin kurulmasıyla yalılar artıyor, kıyı semtleri oluşuyor. 

Şihap

VAPUR YOLCULUĞUNUN KEYFİNİ ÇIKARMAK İÇİN TÜYOLAR... 

- Vapur benim için bir aşk olduğundan ne kadar uzun vapur yolculuğu benim için o kadar güzel. Vapura binerken o yolculukta seyredeceğim kıyıyı hayal ederek vapurda ona göre konum alırım. Eğer Rumeli tarafını izleyeceksem vapurun soluna, Anadolu Yakası’nı izleyeceksem vapurun sağına yerleşirim.  

- Arka açık bana göre vapurun en güzel yeri. Vapur hareketsizken arka açıktan epey rüzgâr yersin ama vapur hareket ettiği andan itibaren o noktada rahatsız edici bir rüzgâr olmaz. 

- Eskiden vapuru düzenli kullanan kişiler hep aynı saatte, aynı vapur seferinde, aynı yere otururlardı. Artık herkes bunu bildiği için onların yerine o saatte başkaları oturmazdı. Şimdi değişti tabii ama ben de belli dönemlerde düzenli yaptığım vapur yolculuklarında hep aynı yere oturmaya özen gösteriyorum. 

- En güzel vapur yolculuğu Adalar’a yapılır. Beşiktaş’tan ya da Kabataş’tan bindiğin vapur Kınalıada’ya, Heybeli’ye Burgaz’a uğrar. Eğer hava kapalı ve yağmurluysa elinde bir kitapla camdan adaları seyretmenin tadına doyum olmaz.  

- Boğaz turları hiç kuşkusuz dünyanın en güzel deniz yolculuklarından. Boğaz’ın tüm köylerine uğruyor, dünyanın en güzel yalılarını izliyorsunuz. 

Altınkum

ALTAN ÖYMEN VAPURU KAÇIRIRSA... 

Gazeteci, yazar ve siyasetçi Altan Öymen’in kitapta yer alan hikâyesi şöyle: “Altan Öymen İstanbul’dan Ankara’ya giderek Siyasal Bilgiler Fakültesi sınavına girecek. Vapurla Haydarpaşa’ya gidecek ve trenle Ankara’ya gidecek. Ancak son anda vapuru kaçırıyor. Büyük bir üzüntü yaşarken etrafındakiler vapurun kaptanına bağırmaya başlıyor. Kaptan bir şekilde bunu duyup iskeleye geri yanaşıyor ve Öymen’i alıyor, bu sayede sınava yetişiyor. Öymen bu olayı “Eğer o kaptan olmasaydı belki de hayat çizgim bambaşka olurdu” diyerek anlatıyor.

Kadıköy İskelesi