Ev sahipleri pazarlığa oturdu
Güncelleme Tarihi:
Konut satışları düşünce ev sahipleri geri adım atmaya başladı. ‘Alıcı pazarı’ döneminin başladığını belirten sektör temsilcileri son haftalarda ikinci el konut satışlarında pazarlık marjının yükseldiğini söyledi. Sıfır konut fiyatında ise maliyet kaynaklı artışın sürmesi bekleniyor.
Konut satışlarında beş aydır gerileme sürüyor. Son açıklanan haziran verilerine göre yıllık düşüş yüzde 44.4 olurken, yılın ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 22.1 gerileme görüldü. Hızla artan fiyatlar ve krediye ulaşma sorunu alıcılara zorunlu fren yaptırırken, ev sahipleri de yeni şartlara uyum sağlamak zorunda kaldı. Sektör temsilcilerinin verdiği bilgilere göre, piyasanın canlı olduğu dönemde gerçeklikten uzak hızla fiyatları artıranlar bu dönemde düşürmek zorunda kalıyor. Geçtiğimiz aylarda indirime yanaşmayanlar, yaşanan durgunluk nedeniyle pazarlık kapısını açıyor.
KÖPÜK FİYAT ERİYOR
Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Başkanı Hakan Akdoğan, tüm piyasayı etkileyen bir fiyat düşüşü olmadığını, ancak hatalı fiyatlama yapanların bugün rakamları düşürmek zorunda kaldığını söyledi. Akdoğan, “Talep çok canlıyken ikinci el konutta piyasa gerçekleriyle örtüşmeyen fiyatlar istendi. Bugün gelinen noktada o ev sahipleri fiyatları düşürüyor. Yani köpük fiyatlar eriyor. Bir de son haftalarda pazarlık marjı yükseldi. Birkaç ay önce her hafta zam yapan, indirim taleplerini reddeden satıcılar bugün pazarlığa oturuyor. Çünkü satışlarda ciddi gerileme var. Satıcının ihtiyaç durumuna göre rakamlar değişse de ortalama yüzde 10-15 bandında indirimler uygulanıyor” değerlendirmesini yaptı.
SATICI ÜSTÜNLÜĞÜ BİTTİ
Yüzlerce emlak ofisini bünyesinde barındıran MasterTürk Grubu’nun Başkanı Gökhan Taş da, ikinci el konut pazarında pazarlık döneminin yeniden başladığını söyledi. “Satıcının psikolojik üstünlüğü sona erdi, artık alıcı avantajlı hale geldi” diyen Taş şöyle devam etti: “Eğer bir konut için belirlenen fiyat seçim öncesiyle aynı seviyede ise, bu dolar bazında fiyatın yüzde 30 düştüğü anlamına gelir. Zaten şu an böyle evler satılıyor. Dolar yükseldi diye fiyat artışı yapılamıyor, yapan da satamıyor. Ev almayı planlayanlar ikinci elde ya da yeni konutta düşüş beklememeli. Bu mümkün değil. Eğer TL bazında rakam aynıysa bu avantajı iyi değerlendirmeli.”
NAKİT AVANTAJI
İstanbul Emlak Komisyoncuları Odası Başkanı Nizamettin Aşa ise, geçen yıl yoğun taleple konut fiyatlarında spekülatif artışlar olduğunu belirtti. Aşa, “Şimdi şişen fiyatlar, köpük fiyatlar erimeye başladı. Bugünlerde tam anlamıyla alıcı pazarı oluştu. Bankaların kredi faizi yüksek ve istenen rakamları da vermiyorlar. Tüketicinin nakit parası varsa pazarlık gücü artıyor. Geçen yıl İstanbul’un merkezi ilçelerinde 4-4.5 milyon lira olan 2+1 eski bir konutu, bugün nakit parayla 3-3.5 milyona alabilirsiniz” dedi.
KİRACILIYA İNDİRİM VAR
-Kiralara getirilen yüzde 25 zam sınırı sonrası, beklediği rakamı alamayan kimi ev sahipleri evlerini satışa çıkardı. Ancak alıcılar da kiracılı ev istemiyor. Hem eski kiracının ödediği rakamın düşük kalması, hem de tahliyenin zor olması nedeniyle artık kiracılı evler tercih edilmiyor. Ya da alıcı ‘eğer kiracı varsa indirim isterim’ diyor. Emlak danışmanlarının verdiği bilgiye göre boş ev ile kiracılı ev arasında fiyat farkı yüzde 15-20 bandına kadar çıktı. Eğer acil ihtiyaç varsa bu oran daha da artıyor. Öyle ki kimi emlak ofisleri aynı ev için 3 farklı fiyat verir duruma geldi. Acil satılık, orta vadeli fiyat ve uzun dönemli fiyat şeklinde satış sürecine göre rakam belirleniyor. Uzmanlar ayrıca kiraya vermek için konut alımının azalacağını, bunun da talep düşüşüne neden olacağını ifade ediyor.
FİYAT ARTIŞI HIZ KESTİ
-Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre konut fiyat artışı sürüyor, ama hızı yavaşladı. Son açıklanan mayıs verilerine göre aylık artış yüzde 3.6, yıllık ise 103.6 oldu. Oysa geçen yıl aynı dönemde aylık artış yüzde 12.6, yıllık yüzde 145.8 olmuştu. Son bir yıl içinde yıllık artış yüzde 189’a kadar da yükselmişti. Yine TCMB verilerine göre İstanbul’da 100 metrekare evin ortalama fiyatı 3.6 milyon lirayı, İzmir’de 2.7 milyon lirayı geçti. Ankara’da ise 1.8 milyon liraya yaklaştı.
SIFIR KONUTTA TABLO FARKLI
-Yeni konutlarda ise tablo farklı. Sıfır konut fiyatını etkileyen üç temel faktör; Arsa, malzeme ve işçilik giderleri. TÜİK’in açıkladığı haziran verilerine göre inşaat maliyeti aylık yüzde 4.43, yıllık yüzde 49.32 arttı. Malzeme endeksi yüzde 35.67 artarken, işçilik endeksi yüzde 105.11 yükseldi. Arsada ise bugün birçok bölgede yüzde 50’nin altında bir oranla anlaşma sağlanamıyor. Bunlara ek olarak yeterli üretim olmaması nedeniyle arz-talep dengesi de hâlâ sağlanmış değil. Tüm bu sebeplerle sektör temsilcileri yeni konut fiyatında düşüş beklemiyor, aksine yılın son çeyreğinde artış öngörülüyor.