Yoksa 12’nci kişi ben miyim?
Güncelleme Tarihi:
Mesude ERŞAN
Oluşturulma Tarihi: Mayıs 03, 2008 00:00
İstatistiklere göre, her 12 kişiden biri hepatit B veya C. Üstelik çoğu da hastalıklarının farkında değil. Başka rakamlarla ifade edecek olursak, halen 500 milyon kişi hepatit B ve C ile yaşıyor. Daha fenası her yıl 1.5 milyon kişi, bunların yol açtığı siroz, kanser gibi hastalıklar nedeniyle kaybediliyor.
Bu ürkütücü tablo, Dünya Hepatit Birliği ve farklı ülkelerden 200 hasta derneğini güç birliği yapmaya itti. 19 Mayıs’ta, 64 ülkede "Am I Number 12?" (12’inci Ben Miyim?) kampanyası başlatılıyor. Önce hepatit C, ardından 10 yıl önce siroz tanısı konan Dünya Hipatit Birliği Başkanı Charles Gore, hepatit B ve C’yi dünya gündemine getirmeyi amaçladıklarını söylüyor.
Milano’da düzenlenen 43’üncü EASL (Avrupa Karaciğer Çalışmaları Birliği) Kongresi’nde, Avrupa Parlamentosu’nun da katılımıyla gerçekleşecek kampanyanın ilk adımı atıldı. Hepatit B ve C üzerinde bu kadar önemle durulmasının nedeni, her ikisinin kronikleşerek siroz, karaciğer kanseri veya karaciğer nakline yol açabilmesi. Hepatit B’den aşıyla korunmak mümkün. Ancak C’nin henüz aşısı bulunmadı. Bir başka kötü haber de bu hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaç alternatiflerinin hálá az olması.
17 ülkede karaciğer hastalarının kurduğu 20 derneğin birleşmesiyle oluşan ELPA (Avrupa Karaciğer Hastaları Derneği) Başkanı ve hepatit C hastası Nadine Piorkowsky, Avrupa’da sadece kronik hepatit B ile 14 milyon kişi yaşadığını söylüyor. Her yıl 1 milyon yeni vaka saptanıyor. 36 bin hasta yaşamını kaybediyor.
Piorkowsky, "Biz hastalar, ülkelerin ve bilim adamlarının biraraya gelerek bu unutulmuş hastalığa eğilmesini istiyoruz" diyor. Hastalar, takiplerinin iyi yapılmasını, aşılanma politikalarının bulunmasını, hepatit B taramalarının yapılmasını, tedaviye herkesin ulaşabilmesini, sağlık çalışanlarının ve kamuoyunun viral hepatit hakkında bilinçlenmesini ve viral hepatit araştırmalarına daha fazla fon ayrılmasını talep ediyor.
Hepatit B aşısı yaptırmak mümkün. Ancak bazı Kuzey Avrupa ülkeleri hastalığın artık daha seyrek görüldüğü gerekçesiyle hepatit B’yi zorunlu aşılama programından çıkardı. Charles Gore, "Bugün AB üyelerindeki nüfusun yüzde 5’inin vatandaşı olduğu ülkenin dışında bir coğrafyada yaşadığı unutulmamalı" diyor.
HEPATİT C KAN YOLUYLA BULAŞIR
Kan ve kan ürünleriyle geçebilir. Ayrıca uyuşturucu kullananlarda ortak kullanılan iğnelerle bulaşır. Sağlık çalışanlarına iğne batması ve diğer tıp ekipmanı ile bulaşabilir. Cinsel yolla bulaşır. Ancak bu olasılık son derece düşük. Çokeşli, cinsel yolla bulaşan hastalığı olan ve AIDS’lilerde cinsel yolla bulaşma olasılığı yüksek.
Bütün ülkelere çağrı: 4 yılda 12 adım atın
Kampanya, ülkelere viral hepatitle mücadele edebilmek için, hiç değilse 2012’ye kadar aşağıdaki 12 adım atması gerektiğini hatırlatıyor:
Kronik hepatitin acil bir sağlık sorunu olarak tanınması
Hükümetin ulusal strateji oluşturmakla yükümlü bir kişiyi ataması
Hastalar için tarama, teşhis, tavsiye ve tedavi yolu açılması
Sıklığı ve yayılmayı azaltmak için net ve ölçülebilir hedefler konması
Ölümleri azaltmak için net ve ölçülebilir hedefler konması
Net ve ölçülebilir tarama hedefleri konması
Hastalıklarla ilgili ulusal istatistiklerin elde edilmesi ve izlenmesi
Tüm dünyadan başarılı çalışmaların örnek alınarak incelenmesi
Politika oluşturma ve uygulamada hasta gruplarıyla işbirliği yapılması
Ücretsiz ve anonim (ya da tam gizlilik içinde) test yapılmasının sağlanması
Kamuoyunu uyaracak ve hastaların dışlanmasını, damgalanmasını azaltacak bir kamuoyu bilinçlendirme programının uygulanması
Süregelen bir ulusal aşılama programının olması.
Milano’da düzenlenen 43’üncü EASL (Avrupa Karaciğer Çalışmaları Birliği) Kongresi’nde, Avrupa Parlamentosu’nun da katılımıyla gerçekleşecek kampanyanın ilk adımı atıldı. Hepatit B ve C üzerinde bu kadar önemle durulmasının nedeni, her ikisinin kronikleşerek siroz, karaciğer kanseri veya karaciğer nakline yol açabilmesi. Hepatit B’den aşıyla korunmak mümkün. Ancak C’nin henüz aşısı bulunmadı. Bir başka kötü haber de bu hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaç alternatiflerinin hálá az olması.
17 ülkede karaciğer hastalarının kurduğu 20 derneğin birleşmesiyle oluşan ELPA (Avrupa Karaciğer Hastaları Derneği) Başkanı ve hepatit C hastası Nadine Piorkowsky, Avrupa’da sadece kronik hepatit B ile 14 milyon kişi yaşadığını söylüyor. Her yıl 1 milyon yeni vaka saptanıyor. 36 bin hasta yaşamını kaybediyor.
Piorkowsky, "Biz hastalar, ülkelerin ve bilim adamlarının biraraya gelerek bu unutulmuş hastalığa eğilmesini istiyoruz" diyor. Hastalar, takiplerinin iyi yapılmasını, aşılanma politikalarının bulunmasını, hepatit B taramalarının yapılmasını, tedaviye herkesin ulaşabilmesini, sağlık çalışanlarının ve kamuoyunun viral hepatit hakkında bilinçlenmesini ve viral hepatit araştırmalarına daha fazla fon ayrılmasını talep ediyor.
Hepatit B aşısı yaptırmak mümkün. Ancak bazı Kuzey Avrupa ülkeleri hastalığın artık daha seyrek görüldüğü gerekçesiyle hepatit B’yi zorunlu aşılama programından çıkardı. Charles Gore, "Bugün AB üyelerindeki nüfusun yüzde 5’inin vatandaşı olduğu ülkenin dışında bir coğrafyada yaşadığı unutulmamalı" diyor.
HEPATİT C KAN YOLUYLA BULAŞIR
Kan ve kan ürünleriyle geçebilir. Ayrıca uyuşturucu kullananlarda ortak kullanılan iğnelerle bulaşır. Sağlık çalışanlarına iğne batması ve diğer tıp ekipmanı ile bulaşabilir. Cinsel yolla bulaşır. Ancak bu olasılık son derece düşük. Çokeşli, cinsel yolla bulaşan hastalığı olan ve AIDS’lilerde cinsel yolla bulaşma olasılığı yüksek.
Bütün ülkelere çağrı: 4 yılda 12 adım atın
Kampanya, ülkelere viral hepatitle mücadele edebilmek için, hiç değilse 2012’ye kadar aşağıdaki 12 adım atması gerektiğini hatırlatıyor:
Kronik hepatitin acil bir sağlık sorunu olarak tanınması
Hükümetin ulusal strateji oluşturmakla yükümlü bir kişiyi ataması
Hastalar için tarama, teşhis, tavsiye ve tedavi yolu açılması
Sıklığı ve yayılmayı azaltmak için net ve ölçülebilir hedefler konması
Ölümleri azaltmak için net ve ölçülebilir hedefler konması
Net ve ölçülebilir tarama hedefleri konması
Hastalıklarla ilgili ulusal istatistiklerin elde edilmesi ve izlenmesi
Tüm dünyadan başarılı çalışmaların örnek alınarak incelenmesi
Politika oluşturma ve uygulamada hasta gruplarıyla işbirliği yapılması
Ücretsiz ve anonim (ya da tam gizlilik içinde) test yapılmasının sağlanması
Kamuoyunu uyaracak ve hastaların dışlanmasını, damgalanmasını azaltacak bir kamuoyu bilinçlendirme programının uygulanması
Süregelen bir ulusal aşılama programının olması.