Åžiddeti yutan otobüs

Hürriyet Gazetesi, ÇaÄŸdaÅŸ EÄŸitim Vakfı ve Ä°stanbul ValiliÄŸi’nin iÅŸbirliÄŸiyle baÅŸlatılan ‘Aile İçi Åžiddete Son’ kampanyası, özellikle ÅŸiddete maruz kalan kadınlara yeni ufuklar açıyor.Kampanya Türkiye’den sonra Almanya ve diÄŸer Avrupa ülkelerine ulaÅŸacak. Bakırköy’de eÄŸitim çalışmasını sürdüren kampanya otobüsüne baÅŸvuran kadınlar ÅŸiddetten kurtulmanın, erkekler içlerindeki canavara zincir vurmanın, niÅŸanlı ve bekarlar ise gelecekteki beraberliklerini ÅŸiddetten arındırmanın yollarını öğreniyor. 49 YAÅžINDAKÄ° KADIN ŞİDDETÄ°N ANA BAYÄ°Ä°YÄ°M DÄ°YORBakırköy Cumhuriyet Meydanı’na park eden ‘Aile İçi Åžiddete Son’ otobüsünün merdivenlerinden ağır ağır çıkan kadın 49 yaşında. Kendini ‘şiddetin ana bayii’ diye tanımlıyor. ‘Sadece ben deÄŸil, üniversite mezunu ve yedi yıllık evli kızımla torunum da ÅŸiddet maÄŸduru’ diyor. Ä°smini vermeden, fotoÄŸrafını çektirmemek koÅŸuluyla anlatıyor öyküsünü.Bir fabrikada işçi olarak çalıştığı iÅŸ hayatı toplam 5 yıl sürmüş. 29 yıldır ‘ev hanımı’. Hayatındaki ilk erkek modeli Hitler bıyıklı, eli sopalı babası. Hitler’le benzerliÄŸe dikkat çektiÄŸinde babasından aldığı cevap irkiltici: ‘Onlar iyi insanlardı.’ Annesi ölünce, 19 yaşında yengesi tarafından zengin olduÄŸu söylenen biriyle evlendirilmiÅŸ. Ertesi yıl kızı doÄŸmuÅŸ. Sendikacı babasının parasıyla yaÅŸayan, hakim amcası sayesinde her tür cezadan kurtulabilen uyuÅŸturucu bağımlısı eÅŸine tam 10 yıl katlanmış. Sonra ölümü göze alıp, boÅŸanmış. Ardından bir devlet memuruna aşık olmuÅŸ. Umutları kalbinde, bu adamla evlenmiÅŸ. Ama maalesef yine dayak, yine aldatılma. 1989’dan beri ikinci eÅŸinin kahrını çekiyor. SSK’ya farkını ödeyip, emekli olmuÅŸ. 400 milyon lira aylığı var. Son dayaktan sonra gidip rapor almış. Mahkeme evrakları hazır. EÅŸi, bu durumdan haberdar olunca ona çok iyi davranmaya baÅŸlamış. Hálá aynı evde yaşıyorlar. EÅŸinin tedavi olsa düzeleceÄŸini, ‘aslında iyi bir adam’ olduÄŸunu söylüyor. Yine de kararlı. Bir daha dayak yerse soluÄŸu mahkemede alacak. ‘BoÅŸanırsam kızım da güvende olur. O da boÅŸanabilir. Torunuma bakarım, kızım evin giderlerine yardım eder. Ä°kimiz de kurtuluruz’ diyor.ANKARALI GENÇ ADAM SÄ°NÄ°RÄ°NÄ° ÖNLEMEK Ä°STÄ°YOROtobüsün merdivenlerinde beliren bir baÅŸka ziyaretçi üniversite mezunu, Ankara’dan iÅŸ için Ä°stanbul’a gelmiÅŸ. Otobüse tesadüfen rastlamış. Ankara’ya dönüşünü birkaç saat erteleyip, eÄŸitime katılmaya karar vermiÅŸ. Ailesi bir an önce evlenmesini istemiÅŸ. O da bir gelin adayı bulmuÅŸ ama son anda evlilikten vazgeçmiÅŸler. Bunun üzerine gelin seçimini ailesine bırakmış ve ona ‘tam istedikleri gibi bir kız’ bulmuÅŸlar. Gelin adayı 23 yaşında. 15 gün önce niÅŸanlanmışlar. Sinirli olduÄŸu için başına gelebilecekleri ve bunları nasıl önleyebileceÄŸini bilmek istiyor. ‘Ben mutlu olmak istiyorum. Ä°ÅŸimi rastlantılara bırakmam’ diyor.BÄ°Z BÄ°RBÄ°RÄ°MÄ°ZE ŞİDDET UYGULUYORUZTam bu sırada otobüse, güle oynaya genç bir çift biniyor. 25 yaşındaki Raife ve 31 yaşındaki eÅŸi Hasan Yıldız. Öyle neÅŸeliler ki problemleri olduÄŸuna inanmak pek mümkün deÄŸil. Raife, eÅŸinin alkol düşkünlüğünden ÅŸikayetçi. Zaten otobüsün havası da deÄŸiÅŸiyor, alkol kokusu yayılıyor etrafa. Sinemadan çıkarken, otobüsü görüp eÄŸitime katılmaya karar vermiÅŸler. Dört yıllık evliler, birbirlerini seviyorlar ve artık karşılıklı bağırıp çağırmak istemiyorlar. Ãœstelik üç yaşında bir oÄŸulları var. Gerçi o uyuyana kadar fazla bağırışmamaya özen gösteriyorlar.TekirdaÄŸ Çerkezköy’de oturuyorlarmış. Ziyaret için Ä°stanbul’dalar. Bir fabrikada teknisyen olarak çalışan Hasan, vardiya dışında içkiye sarılıp, hatırı sayılır ölçüde içiyormuÅŸ. Raife içmemesini söyleyince karı koca birbirlerine bağırmaya baÅŸlıyorlarmış. Hasan, Raife çok üstüne geldiÄŸinde baÅŸlıyormuÅŸ ‘Sen birini mi buldun?’ diye sormaya. Ondan sonrası saatler süren tartışma.MÃœFTÃœLÜĞÜN KADIN ÇALIÅžANLARI OTOBÃœSTE Otobüse Bakırköy Müftülüğü’nün kadın çalışanları da geldi. Kimbilir, belki aralarında aynı dertten mustaripler vardı. Bir ÅŸey anlatmadılar. Otobüs, onlar için bir çeÅŸit meslek içi eÄŸitimdi ne de olsa. Sonra farklı yerlerden, sosyal gruplardan gelip ‘Aile İçi Åžiddete Son’ otobüsünde buluÅŸanlar hep birlikte, eÄŸitmenin anlattıklarını dinlediler. Öğretilen sosyal rollerle ihtiyaçların aslında çok farklı olduÄŸunu gördüler. Kadınlarla erkeklerin yapıcı iletiÅŸim kurabilmesi için benzer yöntemleri izlemeleri gerektiÄŸini fark ettiler. Otobüsün merdivenlerinden inerken, yalnız olmadıklarını biliyorlardı. PaylaÅŸmanın hiç de gurur kırıcı olmadığını hissediyorlardı. En önemlisi ÅŸiddet uygulamanın yaptırımları olduÄŸunu ve baÅŸvurabilecekleri bir çok adresin varlığını öğrenmek artık onları daha güçlü kılmıştı.AÄ°LE İÇİ ŞİDDET NEDÄ°R?Aile içi ÅŸiddet bir kiÅŸinin eÅŸine, çocuklarına, anne babasına, kardeÅŸlerine ve/veya yakın akrabalarına yönelik uyguladığı her türlü saldırgan davranıştır. AÅŸağılama, tehdit, ekonomik özgürlüğün kısıtlanması ve zorla evlendirmek gibi kiÅŸinin öz saygısını, çevresine ve kendine güvenini azaltan, korku duymasına sebep olan pek çok davranış ÅŸiddet kapsamına girer. Åžiddete sadece aynı evde oturan kiÅŸiler deÄŸil, eski eÅŸ, kız veya erkek arkadaÅŸ ya da niÅŸanlı da maruz kalabilir. Ä°STANBUL’DA HEDEF 3 BÄ°N KİŞİİstanbul’da 19 Ekim’de baÅŸlayan kampanya 31 Aralık’a kadar sürecek. Bu sürede polis ve belediye çalışanlarıyla birlikte toplam 4 bin kiÅŸiye ulaşılması hedefleniyor. Ä°lk etap olan GaziosmanpaÅŸa’daki çalışma 19 Ekim-6 Kasım arasında yapıldı. BeÅŸ mahalleden, 104’ü erkek 600 kiÅŸi otobüsü ziyaret edip, eÄŸitim aldı. 8 Kasım’da Bakırköy’e giden otobüs 26 Kasım’a kadar hafta içinde burada olacak. Dört mahallede, altı noktada eÄŸitim verilecek. Kampanya daha sonra Kağıthane ve Ãœmraniye’de sürecek. Kampanya kapsamında 5 bin broşür, el ilanı ve poster bastırıldı, bin rozet hazırlandı. Psikolog Nevin Dölek ve uzman psikolojik danışman Neylan Özdemir’in yazdığı ‘Aile İçi Åžiddet-Yanlış Ä°nanışlar’ kitabından da ilk etapta bin adet basıldı. EÄŸitimler, on uzman tarafından sürdürülüyor. Ayrıntılı bilgi ve yardım almak isteyenler, 0212 361 51 52 numaralı, telefona baÅŸvurabilir.SÃœHEYLA ÖZGÄ°RGÄ°N (KAMPANYA EĞİTÄ°MCÄ°LERÄ°NDEN, PSÄ°KOLOJÄ°K DANIÅžMAN)Forma adını ve telefonunu yazan kız ertesi gün geldi, adının silinmesini istedi çünkü ailesi tarafından öldürülmekten korkuyorduBaÅŸvuranların rızasını almadan isimlerini ya da yaÅŸadıklarını açıklamıyoruz. Anlatılanlar burada kalıyor. Bazen çok dramatik olaylarla karşılaşıyoruz. Mesela ÅŸiddetin çok yaygın olduÄŸu GaziosmanpaÅŸa Arnavutköy’de eÄŸitim alan 18 yaÅŸlarındaki bir kız ertesi gün telaÅŸla geri geldi. Bilgi formuna adını ve telefonunu yazmıştı. Aranıp, eÄŸitime katıldığı anlaşılırsa, ailesinin kendisini öldürmesinden korkuyordu. Zorla evlendiriliyormuÅŸ. Ä°lköğretimi bitirmek üzere olan kız kardeÅŸi bu yıldan sonra okutulmayacakmış. Birkaç gün önce televizyondaki müziÄŸe kendini kaptırıp oynadığını gören aÄŸabeyi tarafından dövüldüğünü anlattı. Adının silinmesini istedi.TEMUÇİN TÃœZECAN (HÃœRRÄ°YET GAZETESÄ° KURUMSAL Ä°LETİŞİM KOORDÄ°NATÖRÃœ)Projeyi Almanya’daki Türklere taşıyacağızAile içi ÅŸiddet, sadece Türkiye deÄŸil, dünyada önemli bir sorun. Hürriyet, bu konuda çalışan sivil harekete destek veren ilk büyük ölçekli özel kuruluÅŸ. Bu kampanya bir baÅŸlangıç. Yerel yönetimleri, bu konuyu gündemlerine alan STK’ları ve merkezi yönetimin birimlerini harekete geçirerek kampanyayı Türkiye’ye yaymayı hedefliyoruz. Avrupa Parlamentosu YeÅŸiller Grubu baÅŸkan yardımcılarından Daniel Cohn-Bendit ve diÄŸer yeÅŸil milletvekillerine kampanyayı anlattım. Ä°lgilendiler. Hürriyet temsilciliÄŸi kanalıyla projeyi aralık ayında Almanya’daki Türkler’e de taşıyacağız. 8 Aralık’ta da Avrupa Parlamentosu milletvekili Heidi Rühle’nin davetiyle AP’nin ‘Türkiye AB ve Kadın Hakları’ konulu toplantısı öncesinde Avrupa projemizi anlatacağız. Projeyi Türklerin yaÅŸadığı diÄŸer Avrupa ülkelerine yaymayı arzu ediyoruz.Korunun: Kavga sırasında saklanabileceÄŸiniz güvenli bir yer belirleyin. Çıkışı olmayan odalardan (banyo, tuvalet) ve tehlikeli alet bulunan yerlerden (mutfak) uzak durun. Kaçmanız gerektiÄŸinde sığınacağınız kiÅŸilerle önceden konuÅŸun. Çocuklarınızı da bu kiÅŸilerden haberdar edin. Kimliklerinizin ve diÄŸer belgelerinizin fotokopisini bir yakınınıza verin.Paylaşın: GüvendiÄŸiniz yakınınız, arkadaÅŸ ya da komÅŸunuzla sorunu paylaşın. UzlaÅŸtırma becerisine sahip kiÅŸilerden destek isteyin.Meslek edinin: Çalışmak ya da iÅŸ bulabileceÄŸini bilmek endiÅŸeyi azaltır. Halk EÄŸitim Merkezleri, belediyeler, çeÅŸitli kuruluÅŸların meslek edindirme kurslarına kayıt olun. ÇocuÄŸunuzun okulundaki okul aile birliÄŸi etkinliklerine, sivil toplum kuruluÅŸlarının çalışmalarına katılın. Çevreniz geniÅŸlesin. Böylece kendinize güveniniz artar.EVDEN AYRILMAYA KARARLIYSANIZEÅŸinizle ayrılık ya da boÅŸanmayı güvenli ÅŸekilde konuÅŸmanın yolunu bulun. Çocuklarınızı yanınızda götürmeye çalışın. Evden eÅŸinizin olmadığı, birkaç saat dönmeyeceÄŸi zamanda ayrılın. Yanında kalacağınız kiÅŸilerle önceden konuÅŸun. Dava açarken ya da diÄŸer iÅŸlemlerde lazım olacak belgeleri evde unutmayın: Çocukların kimliÄŸi, pasaport, evlilik cüzdanı, saÄŸlık karnesi, banka hesap cüzdanı, diploma, ÅŸiddet sonrası alınmış raporlar.AYRILDIKTAN SONRA DA ŞİDDET SÃœRÃœYORSAEvde yalnız kalmamaya dikkat edin. Sokakta karşılaÅŸtığınızda kaçış yolunu planlayın. Yakınlarınıza, komÅŸularınıza, iÅŸ arkadaÅŸlarınıza eÅŸinizi evinizin ya da iÅŸ yerinizin yakınında gördüklerinde size haber vermelerini tembihleyin. GerektiÄŸinde kalabalık yerlerde görüşün. Eski eÅŸinizi tahrik etmeyin. ÇocuÄŸunuzun okulunu veya iÅŸ yerinizi endiÅŸelerinizden haberdar edin. Taciz sürüyorsa polis, savcılık ya da Aile Mahkemesi’ne baÅŸvurup yasal korunma talep edin. TEHLÄ°KEDEYSENÄ°Z155 Polis Ä°mdat telefonunu arayın.Karakola baÅŸvurun. Åžikayetinizin tutanaÄŸa geçmesini isteyin. Okuduktan sonra imzalayıp kopyasını isteyin ya da tarih ve numarasını not alın.Karakol sizi Hükümet Tabibi ya da Adli Tıp’a yönlendirir. Raporu alıp herhangi bir Aile Mahkemesi’ne veya Cumhuriyet Savcılığı’na baÅŸvurabilir, Ailenin Korunmasına Dair Kanun uyarınca korunma talebinde bulunabilirsiniz. YaÅŸadığınız ÅŸiddetin tanıkları, konuyu bilen dostlarınız sizin adınıza karakola, Aile Mahkemesi’ne veya Cumhuriyet Savcılığı’na telefonla veya ÅŸahsen baÅŸvurabilir. 100 yetiÅŸkinden 60’ı çocukluÄŸunda ÅŸiddet görüyorÄ°stanbul Kültür, Bilgi ve Ä°zmir Dokuz Eylül üniversitelerinin iÅŸbirliÄŸiyle yapılan araÅŸtırmalar, Türkiye’de çocuÄŸa uygulanan ÅŸiddetin tüm AB ülkelerinden fazla olduÄŸunu gösterdi. 2001 ve 2003’te toplam 10 bin kiÅŸiyle yüz yüze görüşülerek yapılan araÅŸtırmaları yürüten Kültür Ãœniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Bahri Öztürk, her 100 kiÅŸiden 60’ının çocukluÄŸunda ÅŸiddet gördüğünü söylüyor. Tek sevindirici geliÅŸme son 2 yılda bu oranın yaklaşık yüzde 16 azalması. Sonuçlara göre, Türkiye’de ÅŸiddetin beÅŸiÄŸi aile. Erkek çocukların yüzde 82’si, kız çocukların yüzde 69’u ÅŸiddet kurbanı. Dayak evde de, okullarda da aynı hızla sürüyor. Elinizi kaldırmadan düşününSizi ÅŸiddete yönelten duyguları saptayınGerginliÄŸinizi azaltma becerisi kazanınÖfkenizi kontrol edinÅžiddette gerek bırakmayacak çözüm yollarını öğrenin, deneyinDESTEK VEREN BAZI KURULUÅžLARÄ°stanbul Barosu Kadın Hakları Uygulama MerkeziTel: 0212 292 77 39 Faks: 0212 292 01 17Mor Çatı Kadın Sığınağı VakfıTel: 0212 292 52 31 / 32 Faks: 0212 292 52 33Ä°stanbul Ãœniversitesi Çapa Tıp Fakültesi Psikiyatri KliniÄŸiTel: 0212 531 31 26Ankara Ãœniversitesi Psikiyatrik Kriz Uygulama ve AraÅŸtırma MerkeziTel: 0212 531 31 26Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK)Ä°l Müdürlüğü Tel: 0212 511 42 75 www.shcek.gov.trALO 183 Kadın ve Çocuk Danışma HattıPROF. BAHRÄ° ÖZTÃœRK (KÃœLTÃœR ÃœNÄ°VERSÄ°TESÄ° SOSYAL BÄ°LÄ°MLER ENSTÄ°TÃœSÃœ MÃœDÃœRÃœ)Akdeniz davranışıTürkiye çapında yaptığımız çalışmalar bir kez daha çocuÄŸa ve kadına yönelik ÅŸiddetin yoÄŸun olduÄŸunu ortaya koydu. BeÅŸikten baÅŸlayan ÅŸiddet önce okulda, sonra ailede hatta askerde sürüyor. Åžiddetle yetiÅŸen çocukların, ÅŸiddet uygulamada tecrübe sahibi olduÄŸunu gördük. Ä°lgili makamların bunları ipucu sayarak, gerekli tedbirleri alması zorunlu. Toplum eÄŸitilmeli, çocuÄŸa sahip çıkılmalı, BM Çocuk Hakları SözleÅŸmesi çerçevesinde korunmalı. ÇocuÄŸa ÅŸiddeti önlemek için fazla bir ÅŸey yaptığımız söylenemez. TÃœRKÄ°YE’DEN RAKAMLARLA ŞİDDETAilelerde cinsel ÅŸiddet ve tacize rastlanma oranı yüzde 9. Åžiddet kurbanlarının yüzde 80’i yapacak fazla bir ÅŸey olmadığına inanmıyor. Bir araÅŸtırmaya göre, ÅŸiddet sonucu ölen 40 kadından 34’ü evde ölmüş, 20’si asılmış ya da zehirlenmiÅŸ, 20’sinde öldürüldüklerine dair kesin belirtiler görülmüş ve 10’u da ölmeden önce aile içi ÅŸiddete maruz kalmış. Türkiye’nin doÄŸu ve güneydoÄŸusunda yapılan araÅŸtırma kadınların yüzde 45,7’sine kocalarının seçiminde danışılmadığını ve yüzde 50,8’inin rızaları olmadan evlendirildiÄŸini ortaya koyuyor. Aile AraÅŸtırma Kurumu’nun 1993’te 2479 kadınla yaptığı araÅŸtırmaya göre sözlü ÅŸiddet sıklığı kentsel bölgede yüzde 62, kırsal alanda ise yüzde 49. Orta ve üst sınıf kadının yüzde 63,5’inin cinsel tacizin bir türüne maruz kaldığı görüldü. YANLIÅž Ä°NANIÅžLARAile içi ÅŸiddetin nedeni alkoldür.Çocuk/eÅŸ terbiyesinin kaçınılmaz bir öğesidir.Sadece fiziksel ÅŸiddet zararlıdır.Sadece kadınlara yöneliktir.Sadece yoksul ve eÄŸitimsiz ailelerde yaygındır.Özür dilenirse her ÅŸey unutulur, aile sevgiyle birbirine baÄŸlıdır, aile içi ÅŸiddet önemli zarar vermez.EÄŸer maÄŸdur kabullenmese evini terk eder ya da kanuni haklarını kullanırdı.YASALAR NE DÄ°YOR?14 Ocak 1998’de yürürlüğe giren 4320 Sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanun, aile içi ÅŸiddete uÄŸrayanlara korunma yollarını gösteriyor. Yasaya göre, ÅŸiddete maruz kalan eÅŸ, aile bireylerinden biri, olaya tanık olanlar polise, savcılığa ya da doÄŸrudan Aile Mahkemesi’ne baÅŸvurabilir. BaÅŸvuru için harç ödemek gerekmiyor. Polisin, savcının ilettiÄŸi dosyayı ya da doÄŸrudan baÅŸvuruyu alan Aile Mahkemesi Hakimi konuyla ilgili yasal tedbirlerin alınması yolunda gecikmeksizin hüküm vermekle yükümlü. Â