Yazı ve çok sesliliği iç içe geçiren bir gösteri…
Güncelleme Tarihi:
21. İstanbul Tiyatro Festivali’nin bu yıl oyunları arasında, İstanbul Film Festivali’nde gösterildiğinde çok beğeni alan, Kanada yabancı Oscar’ına aday olan, ‘İçimdeki Yangın’ filminin yazarı, Wajdi Mouawad’ın oyunu yer alıyor. Lübnan asıllı Kanadalı bir yazar olan, şu anda yaşamını Fransa’da sürdüren Mouawad, İstanbul Tiyatro Festivali kapsamında sahneleyeceği Yalnız’ın (Seuls) yazarı, yönetmeni ve tek oyuncusu konumunda karşımıza çıkıyor.
KURGUSAL BİR HİKÂYE…
Çağdaş oyunların ve klasiklerin yanı sıra kendi metinlerinin de uyarlama ve sahnelemelerini gerçekleştiren yazarın Türkiye seyircisiyle ilk karşılaşması 2010’un Kasım’ında düzenlenen beş günlük “Rotterdam İstanbul’da” etkinlikleri kapsamında Hollandalı bir tiyatro topluluğu sayesinde oldu. Şimdiler de ise İKSV’nin düzenlediği İstanbul Tiyatro Festivali kapsamında ülkemize gelen yazarın oyunu, biyografinin özelliklerini kurgusal bir hikâye çizgisiyle birleştiriyor ve kimlik, miras, kültürel yabancılaşma konuları hakkında derinlikli düşünmemizi sağlıyor. Öfkesi, şüpheciliği, başkaldırısı ve yaratıcılık potansiyeliyle yalnızlığın, bir başınalığın değişik hallerini konu edinen, renkli ve sinematik tek kişilik bir oyun…
TİYATRO OYUNUNDAN ÖTE, BİR GÖSTERİ…
Yerinden olmayı anlayan ve yazan bir göçmen olan Mouawad, doktora öğrencisi Harwan rolünde sahnede seyircisiyle buluşuyor. Oyun 2008’de Fransa’da prömiyerini yaptıktan sonra birçok festivalde yoğun ilgi gördü ve Avignon Festivali’nin de favorileri arasında yer aldı. Tez savunma aşamasındaki bir öğrenci olan Harwan, başına gelen bir dizi olayın ertesinde, gece Hermitage Müzesi’nin bir odasında kilitli kalır. İki bin yıldan uzun sürecek bu gece ile Mouawad her şeyin yabancı bir dille işlediği hallerde, ana dilin akıbetine dair merak uyandıran bir soru atar ortaya. “Eskiden olduğun kişiye dönüşen bir başkası var. Nasıl bir yol izlersin?” Bu soru etrafında döner oyun. “Yazma eylemi yalnızca yazılı sözcükler değil aynı zamanda kaydedilmiş sesler, yakalanmış tınılar, çekilmiş videolardır” diyen Charlotte Farcet’e karşılık Mouawad farklı bir değerlendirmeye yönelir ve bu oyunla sadece bir oyun yazmadığını, bir tiyatro oyunundan öte, bir tiyatro gösterisi tasarladığını gösterir.
SÖZCÜKLERLE, SESLERLE, MÜZİKLE, IŞIKLA, KOSTÜMLERLE VE SESSİZLİKLE ÇOKSESLİLİĞE…
Seuls’un çoksesli bir yazıma dayalı bir tiyatro gösterisi olduğunu ve Littoral, Incendies, Forets’den sonra farklı bir üslup arayışına girdiğini belirten yazar Mouawad, “Her zamanki lirizimle yazdığımda, araya ne zaman biraz şiir serpiştirsem Seuls kafa tutuyor, susuyor sonra da alıp başını gidiyordu” diye belirtiyor. Seuls oyununun günlük kullandığımız kelimeleri kaldırır gibi olduğunu, sözcüklerin, mahkûm oldukları sıradanlıkta onu korkuttuğunu ancak gösteri tarafından hoş görülecek olanın da yalnızca o yollar olduğunu söyleyen yazar, yaratıcı ekibiyle birlikte vardıkları yolun onları, ağaçların arasında kederli bir boşlukta kanat çıpan görkemli bir kuşa ‘çokseslilik’e götürdüğünü belirtiyor. Ekip bu gösteriyle, ormandaki mucizevi boşluğu terk edip, yeni olan aynı zamanda daha derin bir ormana daldıklarını; sözcüklerle, seslerle, müzikle, ışıkla, kostümlerle ve sessizlikle çoksesliliğe giden bir işe imza attıklarını belirtiyor.
Oyuncuyu rolle, rolü de oyuncuyla keşfettiğini dile getiren, oyuncularıyla onların geçmişlerine, korkularına, çocukluk-gençlik fantezilerine dair çalışmalar yaptığını söyleyen Mouawad’ın daha önce oyuncular için oyun yazarken, neden aniden tek başına oynayacağı bir oyun yazdığı da merak konusu. Oyunu ve bu sorunun cevabını merak edenler için oyun, 24 Kasım Cuma saat 20:30, 25 Kasım Cumartesi saat 15:00 ve 20:30 saatlerinde Zorlu PSM Drama Sahnesi’nde.