Sarayı kontrol edebilirsiniz
Güncelleme Tarihi:
Hazırlayan: Mesude ERŞAN
Oluşturulma Tarihi: Şubat 23, 2005 00:39
Sara (epilepsi) doğru tanı ve tedaviyle kontrol edilebilir bir hastalık. Dünyada 40 milyon, Türkiye’de ise 700 bin sara hastası olduğu tahmin ediliyor.
Nörolojik hastalıklar arasında en sık görülen rahatsızlıklardan biri olan sara, merkez sinir sistemi hücrelerinin ani boşalmaları sonucu ortaya çıkıyor.
Sara konusunda şöyle bir gelenek söz konusudur: ‘Herkesin hayatta bir kez sara nöbeti geçirme hakkı vardır.’ Bu açıdan bir sara nöbeti geçirdi diye bir kişi sara hastası sayılamaz. Eğer bu nöbetler zaman zaman tekrarlama eğiliminde olursa o durumda sara hastalığından söz edilebilir.
Sara en sık hangi yaşlarda görülüyor?
Her yaşta görülmesine karşın özellikle çocukluk çağında daha sık rastlanıyor. Doğuştan gelen faktörler bunda rol oynuyor. Ancak epilepsinin tek nedeni bunlar değil. Beyin travmaları, beyin zarlarının iltihabi durumu, doğumda bebeğin oksijensiz kalması, beyin apseleri ve beyin tümörleri gibi faktörler de saraya yol açabilir. Bu faktörler göz önüne alındığında özellikle 20’li yaşlardan sonra ortaya çıkan sara hastalığının tedavisinde bu gibi altta yatan etmenleri çok iyi araştırmak gerekiyor.
Saranın türleri var mı?
Saranın bir çok türü var. Ancak genel olarak şuur kaybı ile gelişen ve gelişmeyen olarak ikiye ayırmak mümkün. Yalnız hareket fonksiyonlarına ait beyin hücrelerinin ani uyarılmasıyla epilepsi olursa şuur kaybı görülmez. Ancak beynin çok genel bir bölümü veya şuurla ilgili merkezler olaya eşlik ediyorsa şuur kaybı olur. Şuur kaybı daha dramatik olduğu için insanlar ona dikkat ediyorlar. Ancak şuur kaybının görülmediği saralar daha fazla.
Ateşli havale ile karıştırılıyor...
Evet. Öncelikle şunu bilmek gerekir ki ateşli havale 6 ay ve 5 yaş arasında görülür. 6 aydan önce veya 5 yaştan sonra rastlanmaz. Ateşli havalelerde epilepsi nöbeti gibi titreme ve kasılma görülür. Sara gibi ciddi olmayan bu durumu çok iyi ayırt etmek gerekir. Çocuklukta havale geçiren çok nadir kişide ileriki yaşlarda epilepsiye rastlanır.
Tekrarlayan sara nöbetleri riskli mi?
Nöbet geçirirken daha kendine gelmeden ikinci, üçüncü, dördüncü nöbetleri geçirmeye Status Epilepticus adı veriliyor. Bu durum hayati tehlikeye yol açıyor. Hasta yoğun bakımda tedavi görmek zorunda kalıyor.
Sara hastaları iyileşir mi?
Saranın kesin bir tedavisinin olmadığı, ömür boyu süreceği düşünülüyor. Oysa ilaç tedavisi sonucunda sara hastalarının büyük bir çoğunluğu iyileşiyor. İlaç tedavisinde sadece sara nöbetinin bastırılması yeterli değil. Özellikle 20’li yaşlardan sonra görülen sarada sebebin de tedavisine gitmek gerekir. Örneğin beyin tümörü nedeniyle sara meydana gelmişse bunun tedavisi de eş zamanlı olarak yürütülmelidir. Hastanın nöbetleri kesildiğinde tedaviye son verilir.
Sara konusunda şöyle bir gelenek söz konusudur: ‘Herkesin hayatta bir kez sara nöbeti geçirme hakkı vardır.’ Bu açıdan bir sara nöbeti geçirdi diye bir kişi sara hastası sayılamaz. Eğer bu nöbetler zaman zaman tekrarlama eğiliminde olursa o durumda sara hastalığından söz edilebilir.
Sara en sık hangi yaşlarda görülüyor?
Her yaşta görülmesine karşın özellikle çocukluk çağında daha sık rastlanıyor. Doğuştan gelen faktörler bunda rol oynuyor. Ancak epilepsinin tek nedeni bunlar değil. Beyin travmaları, beyin zarlarının iltihabi durumu, doğumda bebeğin oksijensiz kalması, beyin apseleri ve beyin tümörleri gibi faktörler de saraya yol açabilir. Bu faktörler göz önüne alındığında özellikle 20’li yaşlardan sonra ortaya çıkan sara hastalığının tedavisinde bu gibi altta yatan etmenleri çok iyi araştırmak gerekiyor.
Saranın türleri var mı?
Saranın bir çok türü var. Ancak genel olarak şuur kaybı ile gelişen ve gelişmeyen olarak ikiye ayırmak mümkün. Yalnız hareket fonksiyonlarına ait beyin hücrelerinin ani uyarılmasıyla epilepsi olursa şuur kaybı görülmez. Ancak beynin çok genel bir bölümü veya şuurla ilgili merkezler olaya eşlik ediyorsa şuur kaybı olur. Şuur kaybı daha dramatik olduğu için insanlar ona dikkat ediyorlar. Ancak şuur kaybının görülmediği saralar daha fazla.
Ateşli havale ile karıştırılıyor...
Evet. Öncelikle şunu bilmek gerekir ki ateşli havale 6 ay ve 5 yaş arasında görülür. 6 aydan önce veya 5 yaştan sonra rastlanmaz. Ateşli havalelerde epilepsi nöbeti gibi titreme ve kasılma görülür. Sara gibi ciddi olmayan bu durumu çok iyi ayırt etmek gerekir. Çocuklukta havale geçiren çok nadir kişide ileriki yaşlarda epilepsiye rastlanır.
Tekrarlayan sara nöbetleri riskli mi?
Nöbet geçirirken daha kendine gelmeden ikinci, üçüncü, dördüncü nöbetleri geçirmeye Status Epilepticus adı veriliyor. Bu durum hayati tehlikeye yol açıyor. Hasta yoğun bakımda tedavi görmek zorunda kalıyor.
Sara hastaları iyileşir mi?
Saranın kesin bir tedavisinin olmadığı, ömür boyu süreceği düşünülüyor. Oysa ilaç tedavisi sonucunda sara hastalarının büyük bir çoğunluğu iyileşiyor. İlaç tedavisinde sadece sara nöbetinin bastırılması yeterli değil. Özellikle 20’li yaşlardan sonra görülen sarada sebebin de tedavisine gitmek gerekir. Örneğin beyin tümörü nedeniyle sara meydana gelmişse bunun tedavisi de eş zamanlı olarak yürütülmelidir. Hastanın nöbetleri kesildiğinde tedaviye son verilir.