Kimse ağız kokusu çekmez
Güncelleme Tarihi:
Mesude ERŞAN
Oluşturulma Tarihi: Aralık 16, 2001 02:15
Boşuna atasözü olmamış. Ağız kokusu çekmeyi kim ister? Milyonlarca insanı hem sosyal hem de psikolojik olarak olumsuz etkileyen ağız kokusu, sadece ağız içindeki sorunlardan ya da diş fırçalamamaktan kaynaklanmıyor.
Daha pekçok nedeni var. Ayrıca bazı hastalıkların da ipucu: Bronşitten kansere, sinüzitten ülsere kadar. Hatta psikolojik rahatsızlıklar bile ağız kokusuna yol açabiliyor. Diş hekimleri, kötü kokunun asıl nedeninin mutlaka araştırılması ve üzerine gidilmesi gerektiğini belirtiyor. Zaten, dişhekimlerine başvurma nedenlerinin başında da kötü ağız kokusu geliyor.
Ağız kokusu, insanları boşanmaya kadar götüren bir illet. İnsanın sadece en yakınlarının değil, toplumda karşılaştığı herkesin en az beş metre öteye fırlamasına yol açıyor. Psikolojik olarak dayanılır gibi değil: Ağzınız kokuyorsa, herkesi kendinizden uzaklaştırıyorsunuz, hayatta yapayalnızsınız demek. Bu dertten mustarip olanlar, ergeç bir dişhekimine başvurup sorunu kökünden halletmek için çabalamak zorunda.
İstanbul Dişhekimleri Odası Başkanı Prof. Dr. Taner Yücel, koku nedeni araştırılırken kokunun türüne, tükürük salgısına, diş sorunlarına, sistematik bir rahatsızlığın bulunup bulunmadığına bakılması gerektiğini belirtiyor. Nefesteki kokuya tıp dilinde ‘‘halitozis’’ deniyor. Bu koku yaşla birlikte artıyor.
Prof. Dr. Yücel, ağız kokusunun bazı hastalıkların teşhisi için de ipucu olduğunu söylüyor: ‘‘Türberküloz da ağız kokusuna yol açar. Ağız kokusu, sindirim sisteminin bazı hastalıklarında, zehirlenmelerde de görülebiliyor. Psikiyatrik hastalıklar çeşitli derecelerde ağız kokusu oluşturur. Stres yaşanırken bazen ağız hijyeni ihmal edilir ve ağız kokusu artar. Duygusal yıkımlar sindirimi, vücut kimyasını etkileyerek, nefesin de kokmasına neden olabilir.’’
C vitamini eksikliğinden kaynaklanan bazı hastalıklar, anemi, lösemi, difteri, kızamık, zatürree ya da birçok kan rahatsızlığında da nefes kokusu görülüyor.
ET YİYENLER DİKKAT
Ağız kokularının yüzde 90'ı tükürükten kaynaklanıyor, hastalığa bağlı olmayan ağız kokusu da sindirilen yiyeceklerle ilgili. Örneğin et yiyen kişilerde vejetaryenden daha fazla ağız kokusu görülüyor. Çünkü ette genellikle yağ var, sindirim sırasında oluşan yağ asitleri kana geçiyor, nefesle ortaya çıkıyor. Sarımsak, soğan, pırasa gibi gıdalar dolaşım sistemine geçince akciğerler yoluyla kötü koku salınıyor. Aşırı alkol içtiğinizde vücudunuzdaki mikrop florası değişiyor, bu da kötü kokuya yol açıyor.
‘‘Açlık kokusu’’ denilen bir koku da var. Bu, pankreastan salgılanan sıvının aç midede çözülmesiyle oluşuyor. İlaçlar da (amfetamin, trankilizan, diüretik, fenotiamin, atropin, alerjilere karşı alınan antihistamin gibi) ağız kokusu yapabiliyor.
DİL DE FIRÇALANMALI
İÜ Dişhekimliği Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serdar Çintan, ağız kokusunun tanısında basit yöntemlerle koku ayrımı yapılmasının önemini vurguluyor. Farklı hastalıkların neden olduğu ağız kokuları hastalığın tanısı için çok değerli: ‘‘Kokuların ağız içi ya da akciğer kökenli olup olmadığı basit yöntemlerle anlaşılabiliyor. Ağız içindeki etkenlerden kaynaklanan koku yüzde 90 başarıyla tedavi edilebiliyor. Dişeti sorunlarının giderilmesi, yemek artıklarının biriktiği bölgelerin düzeltilmesi, çürük dişlerin tedavisi, restorasyonun mümkün olmadığı durumlarda dişlerin çekilmesiyle koku yok edilebiliyor.’’
Prof. Çintan, ağız kokusunda dilin de önemli rol oynadığını söylüyor. Bu nedenle sabahları ağız kokusundan şikayetçi olanlara yemeklerden sonra dişlerinin yanısıra dillerini de fırçalamalarını ve gargara yapmalarını öneriyor. ‘‘Ağız ve diş temizliğinin yapılamaması durumunda, şekersiz çiklet çiğnenmesi kısa süreli yardımcı çözüm’’ diyor. Bu da işe yaramazsa, hastanın düzenli olarak incelenmesi, kokuya neden olan rahatsızlığının bulunarak tedavi edilmesi gerekiyor.
HANGİ KOKU NEYİN BELİRTİSİ?
2-5 yaşlarındaki çocuklarda kötü koku: Bademciklerdeki bakteriler ve besin atıkları
12-17 yaş grubundaki gençlerde: Ağız ve dişeti enfeksiyonu
Aseton, tatlı meyve kokusu: Şeker hastalığı
Amonyak ve idrar kokusu: Üremi ve böbrek yetersizliği
Taze kadavra kokusu: Karaciğer yetmezliği,
Tatlı asit kokusu: Akut romatizmal ateş,
Çürümüş et kokusu: Akciğer apsesi ya da bronş iltihabı
Ağızda yaralarla birlikte görülen kötü koku: Yaralara yol açan eozinofilik granüloma, Letterer-Siwe, Hand-Schüller-Chirsitan hastalıkları
Çürümüş, pıhtılaşmış kan kokusu: Adet düzensizliği
AĞIZ KOKUNUZU TEST EDİN
Ağız kokusundan yakınanlar kendi kendilerine basit bir nefes testi yapabilirler: Dudaklarınızı sıkıca kapatın ve sonra nefesinizi zorla burun deliklerinden bırakın. Bu durumda koku 10 santimetre uzakta duran başka biri tarafından hissedilirse, bu sorun sistematik faktörlerden kaynaklanıyor demektir. Burnunuzu parmaklarınızla sıkıştırıp ve dudaklarınızı kapatıp soluk vermeyi bir an için durdurduğunuzda ve sonra ağzınızı açıp soluk verdiğinizde, koku ağız yoluyla ortaya çıkıyorsa ağızdaki nedenlerden kaynaklanıyor demektir. Ağız kokusunu kendiniz de hissedebilirsiniz. Avucunuzu burun ve ağzınızın üzerine çanak gibi birleştirerek nefes alıp verin veya dilinizle bileklerinizi yalayın sonra da bölgeyi koklayın. Kokunun türü ve kaynağı, gaz ölçen vitalometre adlı cihazla da öğrenilebiliyor.
BUNLAR DA AĞIZ KOKUSU YAPAR
Yaşlanma
Menopoz
Sigara
Et yemek
Aşırı alkol
Açlık
Bazı ilaçlar
Ağız kokusu, insanları boşanmaya kadar götüren bir illet. İnsanın sadece en yakınlarının değil, toplumda karşılaştığı herkesin en az beş metre öteye fırlamasına yol açıyor. Psikolojik olarak dayanılır gibi değil: Ağzınız kokuyorsa, herkesi kendinizden uzaklaştırıyorsunuz, hayatta yapayalnızsınız demek. Bu dertten mustarip olanlar, ergeç bir dişhekimine başvurup sorunu kökünden halletmek için çabalamak zorunda.
İstanbul Dişhekimleri Odası Başkanı Prof. Dr. Taner Yücel, koku nedeni araştırılırken kokunun türüne, tükürük salgısına, diş sorunlarına, sistematik bir rahatsızlığın bulunup bulunmadığına bakılması gerektiğini belirtiyor. Nefesteki kokuya tıp dilinde ‘‘halitozis’’ deniyor. Bu koku yaşla birlikte artıyor.
Prof. Dr. Yücel, ağız kokusunun bazı hastalıkların teşhisi için de ipucu olduğunu söylüyor: ‘‘Türberküloz da ağız kokusuna yol açar. Ağız kokusu, sindirim sisteminin bazı hastalıklarında, zehirlenmelerde de görülebiliyor. Psikiyatrik hastalıklar çeşitli derecelerde ağız kokusu oluşturur. Stres yaşanırken bazen ağız hijyeni ihmal edilir ve ağız kokusu artar. Duygusal yıkımlar sindirimi, vücut kimyasını etkileyerek, nefesin de kokmasına neden olabilir.’’
C vitamini eksikliğinden kaynaklanan bazı hastalıklar, anemi, lösemi, difteri, kızamık, zatürree ya da birçok kan rahatsızlığında da nefes kokusu görülüyor.
ET YİYENLER DİKKAT
Ağız kokularının yüzde 90'ı tükürükten kaynaklanıyor, hastalığa bağlı olmayan ağız kokusu da sindirilen yiyeceklerle ilgili. Örneğin et yiyen kişilerde vejetaryenden daha fazla ağız kokusu görülüyor. Çünkü ette genellikle yağ var, sindirim sırasında oluşan yağ asitleri kana geçiyor, nefesle ortaya çıkıyor. Sarımsak, soğan, pırasa gibi gıdalar dolaşım sistemine geçince akciğerler yoluyla kötü koku salınıyor. Aşırı alkol içtiğinizde vücudunuzdaki mikrop florası değişiyor, bu da kötü kokuya yol açıyor.
‘‘Açlık kokusu’’ denilen bir koku da var. Bu, pankreastan salgılanan sıvının aç midede çözülmesiyle oluşuyor. İlaçlar da (amfetamin, trankilizan, diüretik, fenotiamin, atropin, alerjilere karşı alınan antihistamin gibi) ağız kokusu yapabiliyor.
DİL DE FIRÇALANMALI
İÜ Dişhekimliği Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serdar Çintan, ağız kokusunun tanısında basit yöntemlerle koku ayrımı yapılmasının önemini vurguluyor. Farklı hastalıkların neden olduğu ağız kokuları hastalığın tanısı için çok değerli: ‘‘Kokuların ağız içi ya da akciğer kökenli olup olmadığı basit yöntemlerle anlaşılabiliyor. Ağız içindeki etkenlerden kaynaklanan koku yüzde 90 başarıyla tedavi edilebiliyor. Dişeti sorunlarının giderilmesi, yemek artıklarının biriktiği bölgelerin düzeltilmesi, çürük dişlerin tedavisi, restorasyonun mümkün olmadığı durumlarda dişlerin çekilmesiyle koku yok edilebiliyor.’’
Prof. Çintan, ağız kokusunda dilin de önemli rol oynadığını söylüyor. Bu nedenle sabahları ağız kokusundan şikayetçi olanlara yemeklerden sonra dişlerinin yanısıra dillerini de fırçalamalarını ve gargara yapmalarını öneriyor. ‘‘Ağız ve diş temizliğinin yapılamaması durumunda, şekersiz çiklet çiğnenmesi kısa süreli yardımcı çözüm’’ diyor. Bu da işe yaramazsa, hastanın düzenli olarak incelenmesi, kokuya neden olan rahatsızlığının bulunarak tedavi edilmesi gerekiyor.
HANGİ KOKU NEYİN BELİRTİSİ?
2-5 yaşlarındaki çocuklarda kötü koku: Bademciklerdeki bakteriler ve besin atıkları
12-17 yaş grubundaki gençlerde: Ağız ve dişeti enfeksiyonu
Aseton, tatlı meyve kokusu: Şeker hastalığı
Amonyak ve idrar kokusu: Üremi ve böbrek yetersizliği
Taze kadavra kokusu: Karaciğer yetmezliği,
Tatlı asit kokusu: Akut romatizmal ateş,
Çürümüş et kokusu: Akciğer apsesi ya da bronş iltihabı
Ağızda yaralarla birlikte görülen kötü koku: Yaralara yol açan eozinofilik granüloma, Letterer-Siwe, Hand-Schüller-Chirsitan hastalıkları
Çürümüş, pıhtılaşmış kan kokusu: Adet düzensizliği
AĞIZ KOKUNUZU TEST EDİN
Ağız kokusundan yakınanlar kendi kendilerine basit bir nefes testi yapabilirler: Dudaklarınızı sıkıca kapatın ve sonra nefesinizi zorla burun deliklerinden bırakın. Bu durumda koku 10 santimetre uzakta duran başka biri tarafından hissedilirse, bu sorun sistematik faktörlerden kaynaklanıyor demektir. Burnunuzu parmaklarınızla sıkıştırıp ve dudaklarınızı kapatıp soluk vermeyi bir an için durdurduğunuzda ve sonra ağzınızı açıp soluk verdiğinizde, koku ağız yoluyla ortaya çıkıyorsa ağızdaki nedenlerden kaynaklanıyor demektir. Ağız kokusunu kendiniz de hissedebilirsiniz. Avucunuzu burun ve ağzınızın üzerine çanak gibi birleştirerek nefes alıp verin veya dilinizle bileklerinizi yalayın sonra da bölgeyi koklayın. Kokunun türü ve kaynağı, gaz ölçen vitalometre adlı cihazla da öğrenilebiliyor.
BUNLAR DA AĞIZ KOKUSU YAPAR
Yaşlanma
Menopoz
Sigara
Et yemek
Aşırı alkol
Açlık
Bazı ilaçlar