YaÄŸmur ve karın ‘aniden bastırması’ durduk yere bina çökmesi gibi bir ÅŸeydir

Haberlere göre bir baba ile oÄŸlu, 10 Ocak 2004 günü minibüsleriyle Antalya'nın daÄŸ köylerinde halı satmak için yola çıkmıştı. Ancak tipi nedeniyle ıssız bir yolda kara saplanıp minibüste üç gün mahsur kaldılar. Dördüncü günün sabahı oÄŸlunu araçta bırakan baba, yürüyerek yardım aramaya çıktı. Bir süre sonra cep telefonunun çekim alanına girmesiyle yardım isteyebilen baba ile oÄŸlunu, Köy Hizmetleri ve AKUT ekipleri kurtardı.Çok zor bir üç gün geçirdiklerini belirten baba, ‘‘Donmamak için zaman zaman minibüsü çalıştırıp kaloriferi yaktık. YiyeceÄŸimiz yoktu. Su ihtiyacımızı ise kar yiyerek giderdik. Yolların kapalı olması Antalya gibi bir yere yakışmıyor’’ dedi.‘‘Ey vatandaÅŸ sana da böyle bir duruma düşmek yakışmıyor!’’ En çok karın yaÄŸabildiÄŸi ÅŸubat ve mart ayı önümüzde. ‘‘Burada öyle ÅŸeyler olmaz! Olsa da bana bir ÅŸey olmaz!’’ dememeli. Ä°stanbul'un göbeÄŸinde oturanlar bile aÅŸağıdaki bilgileri öğrenip gerektiÄŸinde uygulamalı...MUÄžLAK RAPORLARLA YETÄ°NMEYÄ°NHaberdeki durum için ilk akla gelen ÅŸey, bu vatandaÅŸlarımızın ‘‘hava üç-beÅŸ derece, yer yer, zaman zaman yaÄŸacak’’ vb. gibi ifadeler içeren ‘‘hava durumu raporları’’nı izlemediÄŸidir. Gerçi izleselerdi onlar için hiçbir ÅŸey deÄŸiÅŸmezdi; Antalya için verilen tahminler, plajdaki, ÅŸehirdeki, yoksa mahsur kaldıkları daÄŸdaki hava ÅŸartlarını mı tarif ediyor belli deÄŸildir... Ya da benzer ‘‘etkili yağış uyarıları’’nda, aynı köylere birçok kez gidip gelebilmiÅŸlerdir. Bu nedenle, tamamen aynı ÅŸeyleri tekrarlayan ‘‘meteorolojik ihbarı’’ da ciddiye almamışlardır... Kimseye haksızlık ettiÄŸimi sanmayın. Hiçbir zaman ülkemizde meteorolojiye yön veren zatı muhterem, Meteoroloji Teknik Lisesi ve/veya Meteoroloji MühendisliÄŸi Bölümü mezunu, bir meteorolog olmamıştır... Maalesef, ‘‘Buyrun meteoroloji uzmanı’’ diyerek telefonları açanların da çoÄŸu meteoroloji uzmanı deÄŸildir. DiÄŸer bir deyiÅŸle, ‘‘politikacılarımızın çoÄŸu, meteorolojinin meteorologlara bırakılmayacak kadar önemli olduÄŸunu düşünerek atamalar yapar.’’ Sonuç olarak ülkemizde meteorologlarımız, ne ‘‘çoban’’, ne de ‘‘yalancı çoban’’dır...Burada ikinci akla gelen ÅŸey ise baba-oÄŸulun, ‘‘vatandaÅŸlarımızın dikkatli ve tedbirli olması’’ ÅŸeklindeki uyarıları duymama olasılığıdır. Gerçi duysalar ne olurdu ki? Onlara böyle bir durumda nasıl ‘‘dikkatli ve tedbirli’’ olunacağına dair bir eÄŸitim verildi mi ki, uygulasınlar. ÖrneÄŸin, ilkokuldaki ‘‘Hayat Bilgisi’’ dersleri, ne kadar hayat bilgisini içeriyordu?‘‘İyi kızı el, kötü kızı anası övermiş’’ ama olsun. Siz yine de unutmayın, dünyada ‘‘günlük tahminlerinin yüzde 100 baÅŸarılı olduÄŸu’’ gibi afaki ÅŸeylerle övünüp duran meteoroloji sadece bizde var. Onun için ‘‘yer yer, zaman zaman, etkili yağış’’ gibi muÄŸlak ifadeler içeren raporlarla yetinmeyin. ‘‘Avrupa'da ilk 5'e giren’’ meteorolojiden, yol boyunca yağışın nerede, ne zaman baÅŸlayacağı, ne kadar süreceÄŸi ve bu sürede ne kadar yaÄŸacağını da mutlaka öğrenin. Ona göre de öncelikle yola çıkıp çıkmamaya veya ne zaman çıkacağınıza karar vermelisiniz.ARACINIZ HEM DOST HEM DÜŞMANSonra da hem ayrılacağınız hem de gideceÄŸiniz yerdekilere ‘‘ne zaman yola çıktığınızı, hangi yolu takip ederek nereye, ne zaman varmanız gerektiÄŸini’’ de bildirin. Çok geç kaldığınız ve sizden belli bir süre haber alınamadığı durumlarda size yardım göndermeleri gerektiÄŸini de söyleyin. Mümkünse en az iki araçla konvoy yapın ve/veya araçta en az iki kiÅŸi yolculuk edin. Yolda da deÄŸiÅŸebilen hava ve yol durumu bilgilerini radyodan sürekli olarak takip edin.Aracınızın hem dost, hem de düşman olabileceÄŸini aklınızdan çıkartmayın. Aracınız sizi kısa bir sürede uzak ve ıssız yerlere götürebilir, ama yolda kalırsa geri dönmeniz veya yardım almanız günler sürebilir. Onun için antifriz, ısıtıcı, silecek, akü, far, egzoz, tekerlek, fren vb.'nin kış ÅŸartlarına uygun ve benzin deposunun dolu olduÄŸunu kontrol ediniz. Issız yerlerden geçerken de sık sık benzin istasyonlarında durarak deponuzu mümkün olduÄŸunca dolu tutun.Aracınızda her zaman olması gereken yedek lastik, kriko, çekme halatı, ilk yardım çantası vb.'yle birlikte zincir, battaniye, kışlık giyecek, el feneri ve pil, yüksek enerji veren yiyecek ve içecek, ilaç, mum, çakmak, tuvalet káğıdı, tuvalet için plastik torba gibi ÅŸeyleri bulundurun. Cep telefonunuzu da önceden ÅŸarj edin. Åžapka ve eldivenle birlikte ince, fakat kat kat giyinin.YOLDA KALIRSANIZ NE YAPACAKSINIZIssız bir yerde yolda kalırsanız, paniÄŸe kapılmayın, aracınızı kurtarmaya çalışmayın ve araçtan çıkmayın. Arkadaşınızı yalnız bırakıp gitmeyin. Ya da karda birlikte yürüyüp yardım bulmaya veya bir yere sığınmaya çalışmayın. Antene renkli bir ÅŸey baÄŸlayın. Her saat, motoru 10 dakika çalıştırıp aracı ısıtın. Kar yemeyin; ancak eridikten sonra için. Egzoz borusunun karla kapanmamış olduÄŸundan emin olun. Araç içindeki ışığı açık bırakın. Kollarınızı ve bacaklarınızı hareket ettirin. Rüzgarın gittiÄŸi yöndeki bir pencereyi iki parmak açarak havanın içeri girmesini saÄŸlayın. Yalnızken uyumayın. Ä°ki veya daha fazla kiÅŸiyseniz nöbetleÅŸe uyuyun.Fırtına geçtikten sonra, araçtan çıkmak için karı kürerken dikkatli olun. Küremeye sık sık ara verip, kalbinizi fazla zorlamayın. Jant kapağını, kürek; koltuk kılıflarını da battaniye olarak kullanın. Gündüzleri jant kapağında yaÄŸ veya yedek lastiÄŸin dış kısmını yakarak dumanla, dikiz aynasıyla yansıtarak güneÅŸ ışığıyla ve her 30 dakikada bir aralarında 10'ar saniye olan üç uzun korna çalarak imdat iÅŸaretleri verin. Karın üzerine taÅŸ, çalı vb.'yle büyükçe bir ‘‘SOS’’ yazın. Bütün bunlardan sonra da olduÄŸunuz yerde bekleyin, yardım mutlaka gelecektir...YaÄŸmur ve karın ‘‘aniden bastırması’’, durduk yere bina çökmesi gibi bir ÅŸeydir. Onun için SOS (yani imdat meteoroloji gibi bir teknik kurumu siyasi istismarlardan kurtarın artık!)Â