Uyku Tanrısı Hypnos insanları tedavi ediyor!

The Lancet dergisinde yayımlanan araÅŸtırma sonuçlarına göre, hipnozlu hastalar daha az ilaç kullandıkları gibi, aÄŸrı ve korku düzeyleri de normal tedavi görenlere kıyasla çok daha düşüktü. Hipnozlu hastaların ameliyat süresi ortalama 17 dakika daha kısaydı ve bunlara uygulanan standart radyolojik iÅŸlemlerin maliyeti de 638 dolardan 300 dolara düşmüştü.Mitoloji’de Tanrıların Tanrısı Zeus’u bile uyuttuÄŸu söylenen uyku Tanrısı Hypnos, günümüzde de ‘varlığını’ sürdürüyor... Hypnos’un o zamanki yöntemi bugün birçok hastalığın tedavisinde bir araç olarak kullanılıyor. Ama bu defa Uyku Tanrısı göklerden yeryüzüne indi ve ‘Hipnoterapi’ adını aldı!Ãœlkemizde de ilgi çeken ve kimi doktorlar tarafından da çeÅŸitli amaçlar için uygulanan hipnoz, özellikle ABD’de ciddi bilimsel araÅŸtırmaların da konusu.Hipnozla yapılan bir dizi ‘tedavi’, hipnozun aÄŸrıyı hafiflettiÄŸini, kan basıncını denetlediÄŸini ve hatta yaraları iyileÅŸtirdiÄŸini gösterdi. Ne var ki, bilinmeyen bir nokta var: Hipnoz bu iÅŸlevini nasıl yerine getiriyor?Bu konuda elde kesin veri yok. Hipnoza şüphe ile yaklaÅŸan veya tedaviyi nasıl etkilediÄŸini araÅŸtıran çalışmalarla hipnoz halen bilimselleÅŸtirilmeye çalışılıyor. Yöntemi eleÅŸtirenler, hipnozun plasebo (etkisiz ilaç) etkisinden bir farkı olmadığını, her ikisinde de telkin yoluyla bedenin iyileÅŸtirildiÄŸini, hiçbirinin tıbbın yerini tutamayacağını öne sürüyorlar.Stanford Ãœniversitesi psikiyatri profesörü David Spiegel ve diÄŸer araÅŸtırmacılar da, iÅŸte bu kuÅŸkuyla, hipnoz sırasında beyinde neler olup bittiÄŸini incelemeye koyuldular. Ä°ncelemeler sonucunda trans ya da kendinden geçme durumunun, hayal dünyasına bir pencere açtığına tanık oldular. Böylelikle, beynin düşlerle gerçeÄŸi nasıl ayırt ettiÄŸini kavramaya baÅŸlamış olduk. DOÄžUM SANCISINA DÄ°RENÇ David Spiegel, ikinci kuÅŸak hipnozculardan. Babası Herbert Spiegel hipnozu ilk kez II. Dünya Savaşı sırasında uygulayanlardan bir ruhbilimci. 1943’te Tunus’ta Almanlar tarafından açılan havan topu ateÅŸinde yaralanınca bu yöntemi kendisine de uyguladı. BileÄŸinden fırlayan çelik parçasına karşın, baba Spiegel bu yöntemle aÄŸrısını dindirmeyi baÅŸardı. Sonra, New York’taki Manson Genel Hastanesi Askeri Psikiyatri Bölümü’nde profesör olarak, savaÅŸta yaralanan yüzlerce askeri hipnoz yoluyla tedavi etti.Bu sırada hipnozla ilgili ilk klinik araÅŸtırmaların sonuçlarına göre, hipnoz durumunda doÄŸum yapan 850 kadından yalnızca yüzde 4’ü aÄŸrı kesicilere gerek duymuÅŸtu. BaÅŸka bir araÅŸtırma da hipnozlu deneklerin ÅŸiddetli aÄŸrılara hipnozlu olmayanlardan bir dakika daha uzun bir süre dayanabildiklerini ortaya koymaktaydı. Çalışmalarını hipnoz alanında sürdüren araÅŸtırmacılar iki gruba ayrılıyor. Ä°lk grup, hipnozun deneÄŸin zihinsel durumunu tümden deÄŸiÅŸtirdiÄŸini öne sürerken, ikinci grup ise bunun yalnızca basit bir telkin ve gevÅŸemeden ibaret olduÄŸuna inanıyor. Bugün 58 yaşında olan David Spiegel, telkinin baÅŸlı başına etkili olduÄŸunu kabul etmekle birlikte, hipnozun bu etkiyi daha da güçlendirdiÄŸine inanıyor. Onun bir baÅŸka araÅŸtırması da, kollarının uyuÅŸtuÄŸu söylenen hipnozlu deneklerin hafif elektro ÅŸoklar verildiÄŸinde hiçbir tepki göstermediklerini, ancak beyin dalgalarının çok daha hafif ÅŸok uygulanan deneklerden pek de farklı olmadığını ortaya koyması.Bir baÅŸka araÅŸtırmada da, Spiegel ve arkadaÅŸları, damar ya da böbrek ameliyatı öngörülen 241 hastayı üç gruba ayırdılar. Gruplardan birine standart tedavi, ötekine ‘yoÄŸun bakım destekli’ standart tedavi, üçüncüsüne de standart tedavinin yanı sıra, yoÄŸun bakım desteÄŸi ve hipnoz uygulandı.Ameliyat sırasında hastalar baÅŸları ses ve ışığı geçirmeyen bir korkuluÄŸun arkasında yatmaktaydılar. Öyle ki, cerrahlar onların ne tür bir tedaviden geçtiklerini bilmiyorlardı. Her 15 dakikada bir hastaların aÄŸrı ve korkularıyla ilgili görüşleri alınıyordu. Ayrıca, serum baÄŸlanan hastalara diledikleri kadar aÄŸrı kesici veriliyordu.‘The Lancet’ dergisinde yayımlanan araÅŸtırma sonuçlarına göre, hipnozlu hastalar daha az ilaç kullandıkları gibi, aÄŸrı ve korku düzeyleri de öteki iki gruba kıyasla çok daha düşüktü. Hipnozlu hastaların ameliyat süresi, ortalama 17 dakika daha kısaydı ve bunlara uygulanan standart radyolojik iÅŸlemlerin maliyeti de 638 dolardan 300 dolara düşmüştü. AraÅŸtırmalar korkuları olan ‘fobik’ kiÅŸilerin hipnoza aşırı duyarlı olduklarını gösterdi.Discover dergisinde yayımlanan bir makalenin sonuçlarına göre, eÄŸer hipnoz günün birinde tıp yaÅŸamında yaygın bir yer tutacaksa, doktorların da insana gizemliymiÅŸ gibi gelen birtakım ÅŸeylerin ardında somut bilimin yattığını bilmeleri ve anlayamasalar bile bunlara burun kıvırmamayı öğrenmeleri gerekiyor.HÄ°PNOZA EĞİLÄ°M TESTÄ°Hipnoz uzmanları, kimi zaman birtakım sorular sorarak deneklerin kiÅŸilik profilini anlamaya böylece hipnoza ne kadar uygun olduklarını bulmaya çalışıyorlar. AÅŸağıda bu sorulardan birkaç örnek ve verilen yanıtlar yer alıyor. Siyah harflerle verilen yanıtlar, genellikle hipnoza aşırı duyarlı olanlar tarafından tercih ediliyor:1 Bir film ya da oyunu izlerken kendinizi ona iyice kaptırıp nerede olduÄŸunuzu bile unuttuÄŸunuz olur mu?a) Evet, olurb) Hayır, olmazc) Duruma göre deÄŸiÅŸir2 Zamanı algılarken ilginizi genellikle nereye odaklarsınız?a) GeçmiÅŸeb) Åžimdiye c) GeleceÄŸe d) Tümüne de eÅŸit oranda 3 Fransız düşünür Blaise Pascal,’YüreÄŸin beynin kavrayamadığı bir aklı vardır,’ diyordu. Pascal yürek aklı ve beyin aklı olmak üzere iki tür akıl olduÄŸunu öne sürüyordu. Sizce hangisi daha ağır basıyor?a) Beyin aklı b) Yürek aklı4 BaÅŸka bir kiÅŸiyle nasıl bir iliÅŸki kurarsınız?a) Ä°liÅŸkiye ben egemen olmayı yeÄŸlerimb) Ä°pleri karşı tarafın elinde tutmasını yeÄŸlerimc) Duruma göre deÄŸiÅŸir5 BaÅŸkalarına güvenme konusunda kendinizi hangi düzeyde görüyorsunuz?a) Ortalamanın üstündeb) Ortalamanın altında6 Yeni bir ÅŸey öğrenirken nasıl bir eÄŸilim sergilersiniz?a) Öğrenme aÅŸamasında ona eleÅŸtirel bir tavırla yaklaşırımb) Önce kabullenir, muhtemelen sonradan eleÅŸtiririm7 Yaptıklarınızla ilgili sorumluluk söz konusu olduÄŸunda, kendinizi nasıl deÄŸerlendirirsiniz?a) Ortalamanın üzerindeb) Ortalamac) Ortalamanın altında8 Yeni bir ÅŸey öğreniyorsanız ve bunu aÅŸağıdaki duyulardan herhangi biriyle de aynı açıklık ve güvenle öğrenebileceÄŸinizi önceden biliyorsanız, hangisini tercih ederdiniz?a) Dokunma yoluyla öğrenmeyib) Görerek öğrenmeyi9 Kafanızda yeni bir düşünce belirdiÄŸinde bunun iki farklı aÅŸaması vardır; bunlardan biri onu kafanızda canlandırmaktır, öteki de onu nasıl gerçekleÅŸtireceÄŸinizin yollarını araÅŸtırmaktır. Bunlardan hangisi size daha doyurucu geliyor?a) Kafamda canlandırmakb) Onu gerçeÄŸe dönüştürmenin yollarını araÅŸtırmak 10 Aklınıza yeni bir fikir geldiÄŸinde, ya da yeni bir fikir üzerine kafa yorduÄŸunuzda hangisi sizce daha gereklidir?a) Not almakb) Not almadan kendinizi duyguların akışına bırakmak Â