Trafikte agresivitenin utilitesi hakkında
Güncelleme Tarihi:
Emin olun, aşağıda okuyacağınız bilimsel araştırmayı Türk kamuoyuna duyurup duyurmamakta uzun süre tereddüt geçirdim. Hani bazılarının eline koz vermeyelim hesabı. Kolombiya Bogota’da bir araştırma yapılmış, ‘Bu kadar çok araç var, trafik niye hâlâ düzenli ve akıcı?’ sualine cevap aranmış. İnanmayacaksınız ama...
Bu seferki bilimsel tartışmamızın kaynağı da, Amerika’da yayımlanan International Journal of Modern Physics. Vay be, yazarımıza bak, diyorsunuz şimdi kendi kendinize, ne ağır dergiler, ne kadar bilimsel şeyler okuyor! Di’mi? doğru! Siz ne kadar şanslısınız vallahi, çünkü ben beni okumuyorum, bu yazılar bana laga luga geliyor, yavan geliyor biliyor musunuz, hep aynı espriler, tamam sizin için eğlenceli belki, yeni bir tarafı olabilir de, müsaade ederseniz ben sizin bu sevgili yazarınızı yarım asra yakındır tanıyorum, sonra hergün beraberiz, günün 24 saati üstünüze afiyet. E sıkar haliylen! Serdar Turgut olsa bile bayar bir yerden sonra ki, nerdee!
Neyse, yine kendi sözümü terbiyesizce kestim, koptu mevzu.
Bu seferki bilimsel tartışmamızın kaynağı da, Amerika’da yayımlanan International Journal of Modern Physics. Diyor ki makalemiz, Kolombiya Ulusal Üniversitesi bir araştırma yapmış, sonuç: Başkent Bogota’da trafiğin böyle akıcı olmasının sebebi, şoförlerin çok agresif araba kullanması imiş.
Yani, şoförlerin agresif (tercüme edemedim, saldırgan değil, atak değil, hızlı, sert?) oluşu, Bogota’nın trafiğine olumlu etki yapıyormuş, beklenenin aksine.
Emin olun, bu çalışmayı kamuoyuna duyurmakta çok tereddüt ettim. Hani bizim İstanbullu şoförlere “bilimsel bir argüman” vermiş olurum, korkusuyla. Bizimkiler de, üstünüze afiyet, biraz ‘agresif’tirler de!
*
Kolombiya’nın başkenti Bogota’da 7 milyon insan yaşarmış, bir milyon özel araca, 55 bin taksiye, 18 bin nüfusa rağmen, trafik hâlâ akıcıymış.
Kolombiya (’yı biz niye böyle yazıyoruz da Colombia yazmıyoruz acaba?) Ulusal Üniversitesi’nden iki fizikçi oturmuşlar, bir ‘matematik model’ geliştirmişler ve uzun lafın kısası, malum böyle bilimsel raporları okumanın en etkin yolu (1) Giriş (2) Metodoloji (3) Sonuç bölümlerini... birine okutturup, sözlü özet istemektir, şöyle bir neticeye varmışlar, artık günahları boynuna, (niye günahı boynuna derler, niye günahı dizine değil mesela?) :
“Kolombiyalılar genelde agresif şoförler olduğu için, trafik daha akıcı ve akılcıdır!”
*
Şimdi, yüksek ses düşünüyorum. İstanbul şoförlerine de ‘agresif’ denilebilir mi?
Daha doğrusu, başkalarının hakkına, canına ve malına saygısızlığın, terbiyesizliğin, herkesi keriz sadece kendini uyanık zannetmenin, hasılı HIRTLIĞIN fizik ilminde adı ‘agresivite’ olabilir mi?
Ben Raymond Minasyan gibi bir hocada okudum, onun için fiziğim kötüdür. Size soruyorum...
(Lafı uzatmamak için, İstanbullu şoförler hakkında bildiklerinizi tekrarlamıyorum, isterseniz bir ara size ‘enstantaneler’ şeklinde bir iki örnek verebilirim...)
*
Not: 7 milyon nüfuslu Bogota’da 1 milyon özel araç, 55 bin taksi, 18 bin otobüs varmış. Ve Kolombiya’da trafik kazalarında ölüm oranı 100.000 kişide 18,1 imiş. Bu dünyadaki en yüksek oranlardan biriymiş.
Şimdi siz Türkiye ile ilgili verileri de merak eder, beni de uğraştırırsınız. İstanbul’da trafiğe kayıtlı araç sayısı 1.187.875 imiş. Bunun 904.488’i otomobil, 10.334’ü minibüs, 15.947’si otobüs, 167.361’i maşallah kamyonmuş. Türkiye’de trafik kazalarında ölüm oranı ise 100.000’de saaaadece 7,14 imiş. Ki Kolombiya gibi küçük bir ülkenin gerisinde kalmamak için, demek ki n’apıcakmışız, bundan sonra daha çok ölecekmişiz...
Haydi başla!