Şarap üretiminde AB'ye uyum hazırlığı
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Mayıs 26, 2008 14:03
Uluslararası yeterliliği Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nca uygun görülen yarışmalarda ödül almış şarapların etiketinde artık, ürünün aldığı ödüle ilişkin bilgiler de yer alabilecek. Böylece, uluslararası yeterliliği bakanlıkça onaylanmamış yarışmalarda ödül alan şarapların etiketinde ödül bilgilerine yer verilerek tüketicinin yanlış yönlendirilmesi önlenmiş olacak.
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, AB direktiflerine uyum amacıyla hazırladığı Türk Gıda Kodeksi Şarap Tebliği Taslağı'nı görüşe açtı.
Şarabın tekniğine uygun ve hijyenik şekilde üretim, hazırlama, işleme, muhafaza, depolama, taşıma ve pazarlanmasını sağlamak üzere ürün özelliklerini belirleyen tebliğ taslağına ilişkin görüşler, 20 Haziran'a kadar bakanlığa iletilebilecek.
Tebliğ taslağı, sofra şarabını, likör şarabını, doğal köpüren şarabı, suni köpüren şarabı, doğal yarı köpüren şarabı, suni yarı köpüren şarabı, belirli bölgelerde üretilen kalite şarabı ve coğrafi işaret almış sofra şarabını kapsıyor.
Tebliğ taslağında şarap, “'Parçalanmış veya parçalanmamış üzümün veya üzüm şırasının, kısmen veya tamamen alkol fermantasyonu ile elde edilen ürün” olarak tanımlanırken, likör şarabı, doğal köpüren şarap, suni köpüren şarap, doğal yarı köpüren şarap, suni yarı köpüren şarap, belirli bölgelerde üretilen kalite şaraplar dışında kalan şaraplar, “sofra şarabı” olarak sınıflandırıldı.
Kısmen fermente olmuş üzüm şırasına veya şaraba veya bunların karışımına, “ üzüm kökenli etil alkol ve/veya şarap distilatı veya kuru üzüm distilatı” veya “gerektiğinde konsantre üzüm şırası” veya “üzüm kökenli etil alkol ve/veya şarap distilatı veya kuru üzüm distilatı ile kısmen fermente olmuş üzüm şırası karışımı” ilave edilerek likör şarabı üretilebilecek.
-BELİRLİ BÖLGE-KÖKENİ KONTROLLÜ BAĞ BÖLGESİ-
İklim, toprak özellikleri ve üzüm çeşidi bakımından farklılığı itibariyle ilgili ülkenin mevzuatı ile tanımlanmış üzüm üretim bölgeleri “Belirli bölge/kökeni kontrollü bağ bölgesi” olarak tanımlanacak. Bu bölgelerde üretilmiş üzümlerden elde edilen, ürünün kendine özgü kalite özelliklerini taşıyan ve üretildiği ülkenin mevzuatı ile özel düzenlemelere tabi şarap ise “belirli bölgelerde üretilen kalite şarap” olarak sınıflandırıldı.
-ŞARAPLARDAKİ EN AZ VE EN FAZLA ALKOL MİKTARLARI-
Taslakta, sofra şarabının hacmen gerçek alkol miktarı, en az yüzde 9, en fazla yüzde 15 ve zenginleştirme yapılmaksızın hacmen toplam alkol miktarı en çok yüzde 20 olacak. Bu şarabın toplam asit miktarı, tartarik asit cinsinden en az 3,5 g/l veya 46,6 meq/l olarak belirlendi.
Şarapların asitliği, tartarik asit cinsinden en fazla 1 g/l, yani 13,3 meq/l düzeyinde azaltılabilecek.
Likör şarabının hacmen gerçek alkol miktarı en az yüzde 15 ve en çok
yüzde 22, hacmen toplam alkol miktarı ise en az yüzde 17,5 olacak.
Doğal köpüren şarabın şişe veya kutu kapağı açıldığı zaman açığa çıkan karbondioksitin tamamı fermantasyondan, suni köpüren şarabın şişe veya kutu kapağı açıldığı zaman açığa çıkan karbondioksitin bir kısmı veya tamamı ilave edilen karbondioksit gazından kaynaklanacak. Bu şaraplarda, kapalı ambalajında ve 20 derecede saklandığında çözelti halindeki karbondioksitten kaynaklanan basınç 3 bardan düşük olmayacak.
Doğal yarı köpüren şarap üretiminde kullanılacak sofra şarabının, kalite şarabın ya da bunların üretiminde kullanılacak şarabın hacmen toplam alkol miktarı en az yüzde 9, doğal yarı köpüren şarabın hacmen gerçek alkol miktarı en az yüzde 7 olacak.
Suni yarı köpüren şarabın hacmen gerçek alkol miktarı en az yüzde 7, hacmen toplam alkol miktarı en az yüzde 9, ileri derecede olgun üzümlerden elde edilen şarabın hacmen doğal alkol miktarı en az yüzde 15, hacmen toplam alkol miktarı en az yüzde 16 ve hacmen gerçek alkol miktarı en az yüzde 12 olacak.
Şarabın zenginleştirme işlemlerinin de düzenlendiği tebliğ taslağına göre,zenginleştirme yapılan ürünler, üretildiği ülkenin zenginleştirmeye ilişkin mevzuatı çerçevesinde değerlendirilecek.
Coğrafi işaret almış şaraplar veya belirli bölgelerde üretilen kalite şaraplar, coğrafi işaret aldığı veya üretildiği bölge dikkate alınarak bakanlıkça değerlendirilecek.
-ETİKETLEME-
Taslakta, şarap etiketlerinde yer alacak bilgiler ve ifadeler de düzenlendi. Etiket üzerinde yer alan hacmen gerçek alkol miktarının karakter büyüklüğü de nominal dolum oranına göre belirlendi. Buna göre, ambalajı 100 cl'den büyük şaraplardaki hacmen alkol miktarı 5 mm, 20 cl'den büyük 100 cl'den küçük şaraplardaki hacmen alkol miktarı 3 mm, 20 cl'ye kadar şaraplardaki hacmen alkol miktarı 2 mm'lik karakterlerle belirtilecek.
Etikette, “sofra şarabı” ifadesi yerine “şarap” ifadesi kullanılabilecek ve dolum yapanın farklı olması halinde dolum yapanın adı ve adresi de etiket üzerinde yer alacak. Sofra şarapları renklerine göre kırmızı, beyaz ve pembe/roze şarap olarak isimlendirilebilecek. Üzüm çeşidi/çeşitleri ile üretim yılı etikette belirtilebilecek. Sofra şaraplarında şeker içeriğine göre isimlendirme yapılabilecek.
Şeker miktarı en fazla 4 g/L veya en fazla 9 g/L (şeker içeriği ile tartarik asit cinsinden toplam asit miktarı arasındaki sayısal fark en fazla 2 olmalı) olan şaraplar SEK, şeker miktarı 12 g/L den az, 4 g/L
veya 4 g/ L den fazla olan şaraplar dömi-sek, şeker miktarı 45 g/L den
az, 12 g/L veya 12 g/L den fazla olan şaraplar yarı tatlı ve şeker
miktarı en az 45 g/L olan şaraplar tatlı şarap olarak etikette
belirtilecek.
Doğal köpüren şaraplarda ve suni köpüren şaraplarda şeker içeriğine göre, “Brüt doğal, Ekstra brüt, Brüt, Ekstra sek, Sek, Dömi-sek ve Tatlı” olarak nitelendirmelere etikette yer verilecek.
Üretici, ürünlerdeki şeker içeriği ile ilgili olarak tebliğdeki isimlendirmeler dışında başka bir ifade kullanamayacak.
Tebliğ kapsamında yer alan ve tüketime sunulan ürünlerin etiketinde, “benzer”, “tip”, “stil” gibi tüketiciyi yanıltıcı, ürünün sahip olmadığı özellikleri ima eden ifadeler yer alamayacak.
Suni köpüren şaraplarda ve suni yarı köpüren şaraplarda “karbondioksit ilave edilerek üretilmiştir” veya “karbondioksit ilave edilmiştir” ifadesi ürün adı ile aynı karakterde ve büyüklükte, ön etikette yer alacak.
Uluslararası yeterliliği bakanlıkça uygun görülen yarışmalarda ödül almış şarapların etiketinde, ürünün aldığı ödüle ilişkin bilgiler yer alabilecek. Böylece, uluslararası yeterliliği bakanlıkça onaylanmamış yarışmalarda ödül alan şarapların etiketinde ödül bilgilerine yer verilmesi, böylece tüketicinin yanlış yönlendirilmesi önlenmiş olacak.
Üreticiye ait ürünün duyusal değerlendirmesine ilişkin ifadeler ise ürünün arka etiketinde yer alabilecek.
Taslak ile halen faaliyet gösteren ve tebliğ kapsamında yer alan ürünleri üreten ve satan işyerlerine bir yıl uyum süresi verilmesi öngörülüyor.
Şarabın tekniğine uygun ve hijyenik şekilde üretim, hazırlama, işleme, muhafaza, depolama, taşıma ve pazarlanmasını sağlamak üzere ürün özelliklerini belirleyen tebliğ taslağına ilişkin görüşler, 20 Haziran'a kadar bakanlığa iletilebilecek.
Tebliğ taslağı, sofra şarabını, likör şarabını, doğal köpüren şarabı, suni köpüren şarabı, doğal yarı köpüren şarabı, suni yarı köpüren şarabı, belirli bölgelerde üretilen kalite şarabı ve coğrafi işaret almış sofra şarabını kapsıyor.
Tebliğ taslağında şarap, “'Parçalanmış veya parçalanmamış üzümün veya üzüm şırasının, kısmen veya tamamen alkol fermantasyonu ile elde edilen ürün” olarak tanımlanırken, likör şarabı, doğal köpüren şarap, suni köpüren şarap, doğal yarı köpüren şarap, suni yarı köpüren şarap, belirli bölgelerde üretilen kalite şaraplar dışında kalan şaraplar, “sofra şarabı” olarak sınıflandırıldı.
Kısmen fermente olmuş üzüm şırasına veya şaraba veya bunların karışımına, “ üzüm kökenli etil alkol ve/veya şarap distilatı veya kuru üzüm distilatı” veya “gerektiğinde konsantre üzüm şırası” veya “üzüm kökenli etil alkol ve/veya şarap distilatı veya kuru üzüm distilatı ile kısmen fermente olmuş üzüm şırası karışımı” ilave edilerek likör şarabı üretilebilecek.
-BELİRLİ BÖLGE-KÖKENİ KONTROLLÜ BAĞ BÖLGESİ-
İklim, toprak özellikleri ve üzüm çeşidi bakımından farklılığı itibariyle ilgili ülkenin mevzuatı ile tanımlanmış üzüm üretim bölgeleri “Belirli bölge/kökeni kontrollü bağ bölgesi” olarak tanımlanacak. Bu bölgelerde üretilmiş üzümlerden elde edilen, ürünün kendine özgü kalite özelliklerini taşıyan ve üretildiği ülkenin mevzuatı ile özel düzenlemelere tabi şarap ise “belirli bölgelerde üretilen kalite şarap” olarak sınıflandırıldı.
-ŞARAPLARDAKİ EN AZ VE EN FAZLA ALKOL MİKTARLARI-
Taslakta, sofra şarabının hacmen gerçek alkol miktarı, en az yüzde 9, en fazla yüzde 15 ve zenginleştirme yapılmaksızın hacmen toplam alkol miktarı en çok yüzde 20 olacak. Bu şarabın toplam asit miktarı, tartarik asit cinsinden en az 3,5 g/l veya 46,6 meq/l olarak belirlendi.
Şarapların asitliği, tartarik asit cinsinden en fazla 1 g/l, yani 13,3 meq/l düzeyinde azaltılabilecek.
Likör şarabının hacmen gerçek alkol miktarı en az yüzde 15 ve en çok
yüzde 22, hacmen toplam alkol miktarı ise en az yüzde 17,5 olacak.
Doğal köpüren şarabın şişe veya kutu kapağı açıldığı zaman açığa çıkan karbondioksitin tamamı fermantasyondan, suni köpüren şarabın şişe veya kutu kapağı açıldığı zaman açığa çıkan karbondioksitin bir kısmı veya tamamı ilave edilen karbondioksit gazından kaynaklanacak. Bu şaraplarda, kapalı ambalajında ve 20 derecede saklandığında çözelti halindeki karbondioksitten kaynaklanan basınç 3 bardan düşük olmayacak.
Doğal yarı köpüren şarap üretiminde kullanılacak sofra şarabının, kalite şarabın ya da bunların üretiminde kullanılacak şarabın hacmen toplam alkol miktarı en az yüzde 9, doğal yarı köpüren şarabın hacmen gerçek alkol miktarı en az yüzde 7 olacak.
Suni yarı köpüren şarabın hacmen gerçek alkol miktarı en az yüzde 7, hacmen toplam alkol miktarı en az yüzde 9, ileri derecede olgun üzümlerden elde edilen şarabın hacmen doğal alkol miktarı en az yüzde 15, hacmen toplam alkol miktarı en az yüzde 16 ve hacmen gerçek alkol miktarı en az yüzde 12 olacak.
Şarabın zenginleştirme işlemlerinin de düzenlendiği tebliğ taslağına göre,zenginleştirme yapılan ürünler, üretildiği ülkenin zenginleştirmeye ilişkin mevzuatı çerçevesinde değerlendirilecek.
Coğrafi işaret almış şaraplar veya belirli bölgelerde üretilen kalite şaraplar, coğrafi işaret aldığı veya üretildiği bölge dikkate alınarak bakanlıkça değerlendirilecek.
-ETİKETLEME-
Taslakta, şarap etiketlerinde yer alacak bilgiler ve ifadeler de düzenlendi. Etiket üzerinde yer alan hacmen gerçek alkol miktarının karakter büyüklüğü de nominal dolum oranına göre belirlendi. Buna göre, ambalajı 100 cl'den büyük şaraplardaki hacmen alkol miktarı 5 mm, 20 cl'den büyük 100 cl'den küçük şaraplardaki hacmen alkol miktarı 3 mm, 20 cl'ye kadar şaraplardaki hacmen alkol miktarı 2 mm'lik karakterlerle belirtilecek.
Etikette, “sofra şarabı” ifadesi yerine “şarap” ifadesi kullanılabilecek ve dolum yapanın farklı olması halinde dolum yapanın adı ve adresi de etiket üzerinde yer alacak. Sofra şarapları renklerine göre kırmızı, beyaz ve pembe/roze şarap olarak isimlendirilebilecek. Üzüm çeşidi/çeşitleri ile üretim yılı etikette belirtilebilecek. Sofra şaraplarında şeker içeriğine göre isimlendirme yapılabilecek.
Şeker miktarı en fazla 4 g/L veya en fazla 9 g/L (şeker içeriği ile tartarik asit cinsinden toplam asit miktarı arasındaki sayısal fark en fazla 2 olmalı) olan şaraplar SEK, şeker miktarı 12 g/L den az, 4 g/L
veya 4 g/ L den fazla olan şaraplar dömi-sek, şeker miktarı 45 g/L den
az, 12 g/L veya 12 g/L den fazla olan şaraplar yarı tatlı ve şeker
miktarı en az 45 g/L olan şaraplar tatlı şarap olarak etikette
belirtilecek.
Doğal köpüren şaraplarda ve suni köpüren şaraplarda şeker içeriğine göre, “Brüt doğal, Ekstra brüt, Brüt, Ekstra sek, Sek, Dömi-sek ve Tatlı” olarak nitelendirmelere etikette yer verilecek.
Üretici, ürünlerdeki şeker içeriği ile ilgili olarak tebliğdeki isimlendirmeler dışında başka bir ifade kullanamayacak.
Tebliğ kapsamında yer alan ve tüketime sunulan ürünlerin etiketinde, “benzer”, “tip”, “stil” gibi tüketiciyi yanıltıcı, ürünün sahip olmadığı özellikleri ima eden ifadeler yer alamayacak.
Suni köpüren şaraplarda ve suni yarı köpüren şaraplarda “karbondioksit ilave edilerek üretilmiştir” veya “karbondioksit ilave edilmiştir” ifadesi ürün adı ile aynı karakterde ve büyüklükte, ön etikette yer alacak.
Uluslararası yeterliliği bakanlıkça uygun görülen yarışmalarda ödül almış şarapların etiketinde, ürünün aldığı ödüle ilişkin bilgiler yer alabilecek. Böylece, uluslararası yeterliliği bakanlıkça onaylanmamış yarışmalarda ödül alan şarapların etiketinde ödül bilgilerine yer verilmesi, böylece tüketicinin yanlış yönlendirilmesi önlenmiş olacak.
Üreticiye ait ürünün duyusal değerlendirmesine ilişkin ifadeler ise ürünün arka etiketinde yer alabilecek.
Taslak ile halen faaliyet gösteren ve tebliğ kapsamında yer alan ürünleri üreten ve satan işyerlerine bir yıl uyum süresi verilmesi öngörülüyor.