80’ler Türkiye'sinden distopik kartpostallar!
Güncelleme Tarihi:
1970’lerin sonları ve 1980’lerin başlarında Anadolu’nun çeşitli şehirlerinden manzaralar... Salt Beyoğlu’nun girişindeki Forum alanında açılan, Vahap Avşar’ın AND Yayınevi’nin kartpostal arşivinden seçtiği 50 fotoğraftan oluşan ‘Kayıp Gölgeler’ sergisini görünce nedense aklıma Salt’ta eylül ayında açılacak dev 80’ler sergisinin başlığı geldi: ‘Nerden geldik buraya?’! Nostalji değil bu, şimdiki halimize duyduğumuz memnuniyetsizliğin yakın geçmişteki imgeleri...
Öyle süslü kartpostal görüntüleri değil bunlar. Belli ki beğenilmemiş, mizanpajıyla oynanmamış, kartpostal olarak basmaya uygun bulunmamış, bir anlamda ‘kirli, kusurlu’ görüntüler... Haliyle daha ‘gerçek’ler: Bakımsız sokaklar, estetik yoksunu yoksul binalar... En güzel giysilerin giyildiği milli bayram kutlamalarındaki Sovyetik hal... Düşman askerlerinin ‘temsili’ yere serildiği kurtuluş günü kutlamasındaki ürkütücülük... Seküler olma çabalarımız (Bir fotoğraftaki afişte “Temizlik imandandır” yazıyor, devamındaki fotoğrafta ise “Temizlik sağlıktır”)... Yavaş yavaş serpilen kapitalizm (Her yerde banka tabelaları dikkat çekiyor)... Distopik bir filmden kareler değil, 70’lerin sonu, 80’lerin Türkiye’si...
Ve çoğu fotoğrafta askerler, akserler, askerler, erkekler, erkekler, erkekler... Sergiyi birlikte gezdiğim eleştirmen arkadaşım Erman Ata Uncu, “Tam anlamıyla bir erkek cenneti” dedi, ki çok haklı. Sokaklarda neredeyse hiç kadın yok.
Ayrıca sergi tasarımı da özel bir övgüyü hak ediyor. Zira büyük boyutta basılan 50 fotoğraf, galeri duvarına hapsedilmeden mekânın ortasına belli bir düzen içinde yerleştirilmiş 25 beton bazada önlü arkalı sergileniyor. “İmge ormanı” etkisi yaratan bu düzenleme, 1968’de mimar Lina Bo Bardi’nin Sao Paulo Sanat Müzesi için tasarladığı sergileme elemanlarından esinlenilerek mimar Nilüfer Kozikoğlu tarafından yapılmış.
Vahap Avşar’ın ‘Kayıp Gölgeler’ sergisi 27 Eylül’e kadar SALT Beyoğlu’ndaki Forum alanında.
