Gebelikte hipertansiyona dikkat
Güncelleme Tarihi:
Gebelikte tansiyon yükselmesi tüm gebeliklerin %5-10’unda karşımıza çıkar, ancak nadiren tehlikeli durumlara sebep olur. Daha önce kan basıncı normal iken gebelikte kan basıncının 140/90 mmHg ve üzerine çıkması gebelikte yüksek tansiyon, preeklampsi veya gebelik zehirlenmesi olarak adlandırılır. Florence Nightingale Hastanesi'nden Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Herman İşçi gebelikte hipertansiyon ile ilgili bilgi verdi.
Gebelik öncesinde hipertansiyonu olmayan, gebeliğin sebep olduğu ya da ağrılaştırdığı hipertansiyonu, eski ve kronik hipertansiyondan ayırmak gerekir. Gebelikte görülen hipertansiyon daha tehlikelidir. Eski hipertansiyonlularda gebelik ile beraber antihipertansif tedavinin tekrar düzenlenmesi ve gebelikte de güvenle kullanılabilen ilaçlara geçiş yapılması gerekir.
Gebelik öncesi ve gebeliğin ilk iki üç aylık bölümünde tansiyonları normal seyrederken 3’cü üç aylık dönemde tansiyonları yükselen gebelerde tablonun önemli olduğunu bildiren bu durumlar sorgulanmalıdır:
- El ve ayaklarda, yüzde şişlik
- Geçmeyen baş ağrısı
- Geçmeyen sağ üst karın ağrısı
- Geçmeyen mide ile ilgili şikayetler
- Görme bozuklukları (bulanık görme, görüş alanı kayıpları, çift görme, geçici görme kaybı)
Gebeliğin sebep olduğu hipertansiyonda (preeklampsi) tanı nasıl konur?
- İdrarda protein kaçağı olur.
- Kanın pıhtılaşmasını sağlayan trombosit adı verilen şekilli elemanların sayısında azalma olabilir.
- Kırmızı kan hücrelerinin parçalanmasıyla LDH değeri artabilir.
- Karaciğer fonksiyonları hakkında bilgi veren enzimler artabilir.
- Böbrek fonksiyonlarını gösteren kreatinin değerinde artış olabilir.
GEBELİKTE HİPERTANSİYONDA KİMLER RİSK GRUBUNDA
- İlk gebeliklerde daha sık görülür.
- Çoğul gebeliklerde risk fazladır.
- İleri anne yaşı riski artırır.
- Şişmanlık riski artırır.
- Gebelik öncesinde kalp ve damar hastalığı olanlarda risk fazladır.
- Önceki gebeliklerinde ve ailelerinde yüksek tansiyon hikayesi olanlarda daha sık görülür.
HER MUAYENEDE TANSİYON ÖLÇÜLMELİ
Preeklampsinin güvenilir ve geçerli bir tarama testi yoktur. İkinci üç ayda yapılan Doppler testinin ağrır vakaları belirlemekte sınırlı yararı vardır.
- Her muayenede dikkatlice kan basıncı ölçülmeli ve kilo kaydedilmeli.
- Gebelikte hızlı kilo alımı önlenmeli
- Önceki gebeliklerinde tansiyon yüksekliği olanlarda doktor kontrolünde düşük doz aspirin kullanımı önerilmeli.
24 HAFTADAN ÖNCE OLURSA BEBEK ALINABİLİR
Bu döneme kadar bebeğin iyilik halinin devamı durumunda sınırlı gebede antihipertansif tedavi uygulanarak zaman kazanılmalıdır.
Ağır hipertansiyonda gebelik :
- 24 haftanın öncesindeyse maalesef anne hayatı risk altında olduğundan tahliye,
- 24-34 haftalar arasındaysa bebeğin akciğer gelişimini sağlamak için gerekli tedaviler uygulandıktan sonra doğum,
- 34-37 haftalar arasında ise doğum gereklidir.
Ayrıca, preeklamsinin sara nöbeti gibi seyreden formu eklampsiye dönüşmemesi için destek tedavileri gerekmektedir. Hastaneye yatırılarak izlem, magnezyum kullanımı bebeğin doğumuna kadar anneyi tehlikelerden korur. Preeklampsinin tek gerçek tedavisi doğumdur.