‘Evet’in nedeni

Kıbrıs’ın en eski yerleÅŸim bölgesi Lefke’de narenciye bahçesi sahibi Emine Sömek, ‘Biz portakalları dereye döküyoruz, otellerde bardağını 6 milyondan içiyorsunuz’ diyor. Ä°ÅŸte ‘Evet’in nedeni burada. Kıbrıs Türkü, ayakları üzerinde duracağı bir sistemin geliÅŸtirilmesini bekliyor. Bu vizyonu gördüğü için de çözüm istiyor.ADA’nın kaderini ilk kez halkın kararına bırakan referandum günü, ‘Evet’e bastım’ diyenlerden de, son ana kadar geçmiÅŸle gelecek arasında bocalayanlardan da aynı ÅŸeyleri duydum. Annan Planı’na göre Rumlara verilmesi öngörülen Çamlıbel Köyü’nden Osman Süngü’nün, ‘Tıkandık. Bu yolun sürdürülebilir bir yol olmadığı ortaya çıktı’ sözleri ‘Evet’in nedenini en güzel açıklayan ifade.Dün sabah, Girne’den Lefke’ye Emine Sömek ile birlikte portakal bahçelerini görmeye narenciyecinin derdini dinlemeye gittim. Lawrence Durrel’e ‘Acı Limon’u yazdıran bu adanın en önemli ürünü narenciye, Kuzey Kıbrıs’ın da en önemli ihraç maddesi. Portakalın binbir çeÅŸidi, mandalina, limon ve bergamot bahçelerinin arasından ilerlerken bu iÅŸle uÄŸraÅŸan insanların nasıl maÄŸdur edildiklerini, o yemyeÅŸil bahçeleri kurumaya terk etmek üzere olduklarını öğrendim. PORTAKALLAR DERELERE Kıbrıs’ın en eski Türk yerleÅŸim bölgesi olan Lefke’de geniÅŸ narenciye bahçelerinin sahibi Emine Hanım, atalarından kalma portakal bahçelerini küstürme endiÅŸesini dile getirirken, narenciyecinin açmazını ÅŸu örnekle anlattı: ‘Önceleri malımızı devlete ait Cypruweks’e satardık. Orada paketlenir ve dışarıya yollanırdı. Iskartanın çekirdeÄŸi kabuÄŸu ayrıca deÄŸerlenirdi. Ama zamanla Cypruweks düzgün çalıştırılmaz oldu. Birkaç yıldır Türkiye’den gelen tüccarları bekliyoruz. Ama bu yıl o tüccarlar da gelmedi. Cypruwex’e telefon ettim. Hasat ürün müdürüne ulaÅŸmam bir haftayı aldı. Sonunda siz portakallarınızı gönderin, dedi. Ama müdür bey, kaçtan portakalları alacağını söylememiÅŸ, siz gönderin sonra fiyat konuÅŸuruz, demiÅŸ. Narenciyeci mecbur. Çünkü yeni çiçek gelmeden eski portakalları toplamak gerekiyor. Bir kısım üretici portakalını, greyfurtunu derelere döktü. Fiyatı sonra belli olacak siz gönderin olur mu? Biz portakalları derelere döküyoruz, siz otellerde bir bardak portakal suyunu 6 milyon liraya içiyorsunuz.’ Ä°NSANLAR BUNALMIÅž KKTC’nin, soluÄŸunu kesen ambargolardan çok insanlar yönetim bozukluklarından bunalmış durumda. Yolsuzluk söylentileri, kayırmacılık örnekleri hayatın her kademesinde Kıbrıs Türkünün moralini bozuyor. Narenciye de bile eÄŸer partili iseniz, ıskartanız daha az gösteriliyor. ORTAK MECLÄ°S ÃœYESÄ°Emine Hanım’ın eÅŸi Doktor Selçuk Sömek, Türk ve Rum temsilcilerin oluÅŸturduÄŸu 1960 Meclisi’nin üyesi. ENOSÄ°S’çiler yüzünden ortak devletin çöküşünü yaÅŸamış bir insan. Dönem arkadaÅŸları arasında hayatta kalan az kiÅŸiden biri. Yıllardan beri duyduÄŸum ama bir türlü kimsenin gerçekleÅŸtiremediÄŸi bir ÅŸeyi tekrarlıyor: ‘Türkiye’nin garantisi bizim için çok önemli. Ama önce Kıbrıs Türkünün kalkınması, ayakları üzerinde duracağı bir sistemin geliÅŸtirilmesi lazım.’ Kıbrıs Türkü, bu vizyonu gördüğü için çözümü istiyor. Sistem tıkandı düzen deÄŸiÅŸsinKıbrıslı Rumlar, düzenleri bozulmasın diye Annan Planı’na karşı çıkarken, Kıbrıslı Türkler ise tam tersi. Genci yaÅŸlısı içinde yaÅŸadığı düzenin deÄŸiÅŸmesini istiyor. Emine Hanım, ‘Biz Kıbrıs Türkleri dağıldık. Kimimiz Türkiye’de, kimimiz Ä°ngiltere’de. Biz de çocuklarımızı yanımızda istiyoruz’ sözleriyle duygularını dile getiriyor.EÅŸi Selçuk Bey, 1960 Meclisi’nin üyesi. Devletin çöküşünü görmüş ve arkadaÅŸları arasında hayatta kalan az kiÅŸiden biri. Selçuk Bey de artık ayakları üzerinde durmak istediklerini belirtiyor. Â