Yeni yasa kiracının başını yakacak

Vergi uzmanları ve emlakçılara göre Maliye'nin planı kira fiyatlarını artıracak. "Bu iş kiracıya kira farkı olarak dönecektir" diyen Levent Century 21'in Gayrimenkul Danışmanı Mutlu Demirdelen, düzenlemenin suistimale açık bir konu olduğunu söyledi. Sistemin çifte kontratların sayısını patlatacağını belirten Demirdelen, "Yüzde 30 olan çift kontrat oranı yeni düzenleme ile yüzde 80'lere çıkacaktır" dedi. Son iki yılda kira gelirlerine güvenerek gayrimenkul alımı yapıldığını dile getiren Demirdelen, "2 bin dolarlık eviniz varsa bir ay boş kalması size bin 200 dolara mal olur. Kimse bu zararı istemez. Bunun için en ufak boş kalma süresinde fedakarlık yapacaklardır. Biz devletten zengin miyiz, mantığından yola çıkılarak kiralarda ikili anlaşmalar yapılacaktır. Çünkü hala stopajlar çok yüksek. Şimdiye kadar namusuyla bu stopajları verenler bile şapkalarını önlerine koyup oturup düşünecektir" dedi.

Kiracılara yönelik denetimleri artıran Maliye'nin bazı noktaları gözardı ettiğini belirten Taşçı Emlak'tan Salim Taşçı ise "Son iki yılda Türkiye'de 550 bin kişi ev sahibi olarak kiracılık sıfatını kaybetti. Bugün Ankara'da artık ev sahipleri kiracıyı değil, kiracılar ev sahiplerini seçer duruma geldi. En lüks semtlerde bile rahatlıkla 700-800 YTL'ye kiralık daire bulunabiliyor. Ama Maliye bunu dikkate almıyor. Kiracına ne oldu, diye soruyor" dedi.

Kaçmaz Emlak'tan Aziz Kaçmaz, uygulamanın kiraları yükseltmesini beklediğini ifade etti. Kaçmaz, kirada yıllık artışın yüzde 10'dan fazla olamayacağına ilişkin yasanın henüz yürürlüğü girmemiş olmasına rağmen ev sahiplerinin 400 YTL'ye vereceği evi 500 YTL'ye vermeye çalıştığını aktardı.

VERGİ UZMANLARI NE DİYOR

Bumin Doğrusöz: Sistem başarıya ulaşamaz

Stopaj yönteminin uygulanması ülkedeki vergi bilincinin yerleşmesi açısından olumsuzluklar doğurur. Bu sistemin başarıya ulaşması mümkün değil. Zaten çift kontrat yapılarak, gelir düşük fiyattan gösteriliyor. Bu nasıl önlenebilir ki? Beyan sisteminden kesinlikle vazgeçilmemeli. Ayrıca gelirlerin beyan edilmesinde taraflara menfaat yaratmalısınız. Sistem, ödediğiniz kirayı gider gösterebilme ve onun üzerinden vergi iadesi alma gibi menfaat yaratabilmelidir. Kirayı ve ev sahibini denetler duruma ancak bu şekilde gelinebilir.

Veysi Seviğ: 100 liralık kira 10 lira gösterilir

Sistemin uygulanması mümkün değil. Evini kiraya verenlerde bilinç düzeyinin oluşması gerekir. Bu hayal edilmesi bile güç. İnsanların kendi hesabındaki miktarı bile sorgulayamadığınız bir dönemdesiniz. Banka stopaj keserken, hiçbir sorumluluk da üstlenmeyecek. Sonuç olarak 100 liralık kira, 10 lira olarak da gösterilebilir. Maliye ev sahibinden toplayacağı paralar yerine daha büyük kayıp kaçaklara baksın. Mesela taksi plakasına baksın, 12 saatlik 80 lira plakadan vergi almasını becerebiliyor mu? Gelip adamın kirasına göz dikiyor.
 
BANKALAN İÇİN VADESİZ MEVDUAT VE YENİ MÜŞTERİ İMKANI DOĞAR

Kiraların bankalara yatırılması ve bankaların aylık kira gelirinden yüzde 15 stopaj kesip Hazine'ye aktarmasını öngören çalışmayı bankacılar olumlu karşıladı. Bu hesaplar bir çeşit vadesiz mevduat olacağı için zorunluluğun getirilmesiyle bankalara aynı zamanda yeni kaynak anlamı taşıyor. Diğer yandan yine bankacılık için yeni müşteri potansiyeli doğacak.

Kiraların bankacılık sisteminde kayıt altına girmesinin olumlu bir gelişme olacağını belirten Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Ali Fuat Erbil, bankalara herhangi bir yaptırım uygulanmadığı takdirde bankalarda hesap zorunluluğunun hem bankacılık hem de ülke için iyi olacağını söyledi.

Yeni müşteri kitlesi

Erbil, "Bankalara yatırılan her paranın ilgili stopajının kesilmesi bankaların yükümlülüğünde olur ancak kiracı ev sahibi anlaşmazlıkları, kiranın düşük gösterilmesi gibi sorunların bankalara yansıtılmaması lazım" dedi. Bu hesapların kira ödemesi diye beyan edilerek açılacağını vurgulayan Erbil, bankacılık açısından sistemsel bir değişikliği gerektireceğini ancak bunun çok zor olmadığının altını çizdi.

Erbil, "Banka bu hesabı kira ödemesi diye açacak ve bu hesapta belirlenen oranda stopajı otomatik olarak keserek, devlete aktaracak. Benzer bir durumu şu anda bankalar Hazine bonosu gelirlerine yönelik yapıyor" diye konuştu. Bu hesapların bankacılık sektörü açısından bir anlamda vadesiz mevduat anlamı da taşıyabileceğini belirten Erbil, aynı zamanda bankalar için yeni bir müşteri potansiyelinin oluşacağını ve bankaların bu müşterileriyle ilişkilerini geliştirme imkânına kavuşacaklarını söyledi.