Kredide yeni dönem: Tüketici sigortaya zorlanmayacak

Ticaret Bakanlığı, Tüketici Kanunu’nda yapılan ve nisan ayında yürürlüğe giren kanun değişikliklerini ilgili yönetmeliklere yansıtarak, bankaların konut ve tüketici kredilerinde vatandaşı sigortaya zorlamalarına son verdi. Konut Finansman ve Tüketici Kredi Sözleşmeleri Yönetmelikleri’ne dün eklenen hükümlerle tüketiciler, açık talepleri olmaksızın, kredi bağlantılı sigorta yaptırmaya zorlanamayacak. Yine konut ve tüketici kredisi vermek için yan finansal ürün ve hizmet satışı şart koşulamayacak. Kredili mevduat hesabı, kredi kartı gibi belirsiz süreli tüketici kredilerinde meydana gelen faiz indirimleri, borca hemen yansıtılacak. Faiz artışlarında ise tüketici borcunun tamamını 60 gün içinde kapatırsa faiz artışından etkilenmeyecek. Cayma hakkını kullanan tüketiciye, ‘erken kapama’ adı altında kesinti uygulanamayacak.

İKİ AYRI TEKLİF

Büyük bölümü 1 Ekim’den itibaren yürürlüğe girecek olan yönetmelik hükümlerine göre, konut finansman ya da tüketici kredi kuruluşu, tüketiciyi kredi vermek için ‘hayat sigortası’, ya da ‘kredi ödeme güvencesi’ benzeri sigorta yaptırmaya zorlayamayacak. Krediyle bağlantılı bu tür sigorta sözleşmesi teklifinde bulunmak için tüketicinin talep ettiği kredi tutarı ve süresine göre ‘sigortalı’ ve ‘sigortasız’ olmak üzere iki ayrı sözleşme teklifi hazırlayacak. Bu tekliflerin taksitlerinin eşit olması durumunda ise toplam geri ödeme tutarlarına ilişkin karşılaştırmalı bilgi tüketiciye verilecek. Bu bilgilendirmenin ardından tüketici sigortalı bir sözleşme imzalamak isterse bilgi formuyla birlikte 14 punto büyüklüğündeki tercih formu kendisine verilerek, doldurup imzalaması istenecek. Bu sigortalar sadece kredi borcunun geri ödenme teminatını sağlamak amacıyla yapılabilecek ve kalan borç ve vadeyle uyumlu olacak.

İSTEDİĞİ YERDEN SİGORTA

Tüketiciler, konut veya tüketici kredisini aldıkları banka ya da diğer finans kuruluşlarıyla bağlantısı olmaksızın istedikleri bir başka sigorta şirketinden sigorta yaptırabilecek. Sigorta meblağları, kredinin kalan borç tutarı ve vadesiyle uyumlu olacak. Kredi tutarını aşan sigorta yaptırılamayacak. Yine aynı krediyle ilgili birden fazla sigorta da yaptırılamayacak. Kredi verenler, tüketiciyi konut ya da tüketici kredisi alma karşılığında yan finansal ürün ve hizmet alımına da zorlayamayacak. Bakanlıktan yapılan bilgilendirmede söz konusu hükümle, tüketicinin ihtiyacı olmayan finansal ürün veya hizmet alımının yasaklanarak, kredi nedeniyle tüketicilerin katlandığı maliyetler ve uyuşmazlıkların azaltılmasının amaçlandığı vurgulandı.

FAİZ ARTARSA 30 GÜN ÖNCEDEN BİLDİRİM

Tüketici Kredileri Yönetmeliği’ndeki en kritik değişikliklerden biri de kredi kartı, kredili mevduat hesabı gibi belirsiz süreli kredi sözleşmelerine uygulanan değişken faiz oranlarıyla ilgili oldu. Buna göre bunlarda faiz oranlarının artması durumunda, tüketiciye 30 gün önceden yazılı olarak bildirim yapılacak. Bu bildirimde, yeni faiz oranının yürürlüğe girmesinden sonra yapılacak ödemelerin tutarı, sayısı ile aralıklarının değişmesine ilişkin ayrıntılar yer alacak. Yeni faiz oranı geriye dönük uygulanamayacak. Tüketici, bildirim tarihinden itibaren en geç 60 gün içinde borcun tamamını ödediği ve kredi kullanmaya son verdiği takdirde faiz artışından etkilenmeyecek.

MEVCUTLAR İPTAL ETTİREBİLİR Mİ?

Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu, dün yönetmeliğe eklenen hükümlerin birçoğunun zaten ilgili kanunlarda var olduğunu ancak finans kuruluşlarınca uygulamadan imtina edildiğini söyledi. Yeni düzenlemelerle tüketici haklarının ihlalinin önüne geçilmek istendiğini belirten Ağaoğlu, tüketici ya da konut kredisi çekmiş olan kişilerin yeni düzenlemeden yararlanıp yararlanamayacakları sorumuza ise şöyle yanıt verdi:

“Sigorta yaptırmak zaten tüketicinin talep ve onayına bağlıdır. Dünkü düzenlemeyle bankalar, tüketiciye çektikleri krediler için sigorta yaptırmaları halinde daha düşük faiz oranı, örneğin aylık yüzde 2.2 yerine yüzde 2 teklifinde bulunabilecekler. Ancak bunun için ilişkili oldukları bir sigorta şirketini zorunlu tutamayacaklar. Tüketici, bütçesine uygun, dilediği bir sigorta şirketinden teminat getirdiğinde banka, indirimli faiz oranı uygulamak zorunda olacak. Halihazırda kredi çekip bankaların zorladığı bir sigorta şirketinden poliçe almak zorunda kalanlarda öncelikle sigortalar 1 yıllık düzenleniyor. Dolayısıyla süresi dolmak üzere olanlar yeni poliçe almamama ya da başka bir sigorta şirketiyle çalışma hakkına sahipler. İkincisi poliçesi yenilenenler üzerinden 15 gün geçmediyse bunu iptal edip, yeni bir şirketle anlaşma yapabilirler. Ya da kendilerinden habersiz sigorta yaptırılmışsa ve poliçe üzerinden 30 gün geçmemişse yine bunu iptal ettirebilirler” dedi.

Ağaoğlu, aslında tüketiciyi koruyan pek çok hükmün ilgili kanunlarda var olduğunu ama önemli olanın bunların finans kuruluşlarınca uygulanmasını sağlamak olduğunu söyledi. Tüketicinin de haklarından haberdar olması gerektiğine dikkat çeken Ağaoğlu, “Dünkü düzenlemeyle bir kez daha konut, ihtiyaç kredisi kullanımı karşılığı tüketiciye sigorta, ek hesap açma, otomatik ödeme talimatı, finteks üyeliği gibi ürün ya da hizmetlerin satışı yasaklandı. Faiz indirimlerinin hemen yansıtılacağı hükmü geldi” diye konuştu.

CAYMA HAKKINA KESİNTİ YOK

Tüketici, cayma hakkı süresinde yani 14 gün içinde kredi borcunun tamamını erken öderse bildirim yapmaksızın, gerekçe göstermeden, ceza ödemeden finans kuruluşuyla ilişiğini kesebilecek.