Koronavirüs istihdamı arttırdı

Dünya otomotiv sanayi tüm zamanların en zorlu döneminden geçerken, özellikle Avrupa’da bu dönem otomotiv sektörü için ‘ikinci dünya savaşından bu yana en büyük buhran’ olarak tanımlanıyor. Türkiye’de ise işler eylül ayı itibariyle rayına oturmaya başladı. Her ne kadar 9 aylık toplam üretimde geçtiğimiz yıla göre çoğunlukla pandemi sebebiyle düşen Avrupa pazarına yapılamayan ihracat kaynaklı olarak düşüş göze çarpsa da 9. ayda üretim rakamları geçen senenin üzerine çıktı. Ocak-eylül döneminde yüzde 19 azalan toplam üretim, eylül ayında ise yüzde 4’lük artış gösterdi. Bununla birlikte otomotiv sanayinde yapılan istihdamda da artış gözlemlendi.

PANDEMİ TAKVİYESİ

Türkiye’de üretim yapan önemli üreticiler, hem devreye aldıkları yeni model üretimleri, hem gelecek dönemde yapacakları yeni yatırımlar sebebiyle pandemiye rağmen istihdamı artırdılar. Buna ek olarak bir diğer sebep ise filyasyon oldu. Otomotiv Sanayicileri Derneği (OSD) Başkanı Haydar Yenigün artan istihdam ile ilgili, “Şirketlerin yeni devreye giren projelerinin olmasını istihdam artışındaki birinci neden olarak gösterebiliriz. İkincisi, pandeminin başında yaptığımız öngörüler doğrultusunda firmaların pandemi konularında hijyen, filyasyon, önlem çalışmaları için yaptığı ek istihdamdır. Şirketlerimizde yüzde 1.5-2 civarında filyasyon var. Bu oran Türkiye ortalamasının çok altında ancak bu işgücünün ve üretim süreçlerinin sürebilmesi için ilave istihdam edinildi. Bu iki ana nedenden ötürü otomotiv sektörü eleman azaltımının aksine yüzde 4 oranında ek istihdam sağladı” şeklinde konuştu.

TEDARİK SIKINTISI

Yenigün, “Mart ayında başlayan duruşun iki olumsuz etkisi oldu. Duruş zamanında çok olumsuz bir tablo çizdik. Dolayısıyla bütün şirketler stok seviyelerini en dibe çekti. Avrupa’daki kriz açısından bu çok doğru bir hareketti ancak Türkiye’de hiçbir zaman pazar Avrupa’daki gibi durmadı. Böyle olunca talebi karşılayacak ürün yapamadık. Bunun tekrar ayağa kalkması bir iki ayda olacak bir şey değil. Tedarik anlamında da yurtdışından alınan parçalarda altı yedi ayda gelecek bir süreç. Haziran ayında biz fabrikaları ayağa kaldırdığımız zaman kaldığımız yerden devam edemedik. Bu dönemde tabi bakım da yapamadık. Çünkü çalışanları eve göndermek zorundaydık. Ağustos ayında çok kısa da olsa bir miktar bakım yaptık” şeklinde konuştu.

MAKSİMUM TEMPO

Yenigün “Ağustos ayının sonunda itibaren yüksek tempolu bir çalışmaya geçtik. Burada tabi 14 üyemizin birçoğunda maksimum tempoda üretim yapılıyor. Önümüzdeki dönemde vardiyalarımız, tedarikimizi, planlarımızı buna göre ayarladık. Gerçekten enteresan bir yıl yaşadık. Son 3 ayda ciddi bir kapasite kullanım artışına neden olacak. Satışların nasıl gideceğini tam öngöremiyoruz ama olumlu olacağına inanıyorum. İhracattan da iyi rakamlar gelecek ve dolayısıyla son çeyrekle ilgili olumlu rakamlar göreceğimize inanıyoruz. Kapasite kullanım oranları da son 3 ayda oldukça yukarıda olacak. Yıllık bazda ise ilk yarının olumsuz etkisini göreceğiz” şeklinde konuştu.

‘YIKICI TEKNOLOJİLERİN GELİŞİMİNE HAZIRIZ’

2021 yılında bir çok unsurun etkili olacağını vurgulayan OSD Başkanı Yenigün, bunlardan önemli bir tanesinin yıkıcı teknolojiler olacağını vurguladı. Özellikle ana sanayinin bu teknolojiler için hazır durumda olduğunu belirten Yenigün, “Yan sanayinde batarya teknolojileri ve batarya teknolojilerinin yazılımları konusunda bir atılım ve iştah söz konusu. Ana sanayinin ihtiyaçları nedir ve tedarik sanayisi bunu nasıl karşılayacak konusunda atılımlar yapılıyor. Bir firmamız elektrikli otomobil bataryasının Türkiye’de üretimi ile ilgili çalışmalara başladı. Bir diğer firmamız da bunların yazılımları konusunda çalışmalar yapmaya başladı” diye konuştu.

‘BİR ÇALIŞANA GÜNDE 6 MASKE VERİLİYOR’

Haydar Yenigün, “Fabrikalarımızdaki vaka sayıları Türkiye ve hatta dünya ortalamasının çok altında. Çünkü kurallarımız gerçekten çok keskin. Ofislerde çalışanların yüzde 50’si bazı firmalarda yüzde 100’ü evden çalışmaya devam ediyor. Fabrikalarda sosyal mesafe kurallarını çok net uyguluyoruz. Birçok prosesi değiştirdik. Bazı şirketlerimiz çalışan başına günde 6 maske veriyor. Her yerde dezenfektan noktalarımız bulunuyor. Bu kapsamda, çok iyi bir bilinç seviyesi yakaladık” şeklinde konuştu.

‘2021 GÜNDEMİ: ABD SEÇİMLERİ, VİRÜS, BREXIT’

Önümüzdeki sene Türkiye otomotiv pazarının bu yıl ile paralel bir seyir izleyebileceğini belirten Haydar Yenigün, “Dünyada ise sanayinin gelişimini tetikleyecek bir çok etken var. Bunlardan en önemlisi elbette pandemi süreci. Koronavirüsün aşı bulunsa bile önümüzdeki sene de hayatımızı önemli derecede etkileyeceğini düşünüyorum. Buna ek olarak yakından ve şaşkınlıkla takip ettiğimiz ABD başkanlık seçimleri ve Brexit de ciddi etki yaratacaktır” dedi.

İNGİLTERE İLE ANLAŞMA

Yenigün: “Otomotiv sanayinde bazı markalarımız Brexit sürecinden ciddi etkilenebilir. Bu süreçte anlaşmasız bir ayrılık olacak gibi görünüyor ve gümrük birliği anlaşması sebebiyle bu durum Türkiye’yi etkileyecek. Biz de OSD olarak çözüm için bakanlık ile görüşme halindeyiz. Öncelikle Avrupa Birliği’nin anlaşma yapmasını beklemek zorundayız, AB’nin Birleşik Krallık ile yapacağı anlaşmanın hemen ardından Türkiye olarak biz de bir anlaşma yapmak için harekete geçeceğiz.”