Dünyanın en zengin insanının en zor kararı... Yıllardır bu soruya yanıt aranıyor: Bernard Arnault'dan sonra yerine kim geçecek?
Güncelleme Tarihi:
'Dünyanın en zengin insanı' unvanını geçen yılın sonlarında Elon Musk'ın elinden alan Bernard Arnault, 80'li yıllardan bu yana lüks tüketim denince akla gelen ilk isim. Rakiplerinin "kaşmir giymiş kurt" olarak nitelendirdiği ünlü iş insanı 20 yıl önce hayatını kaybeden yakın arkadaşının hatasını tekrarlamak istemediği için oldukça zor bir karar vermeye çalışıyor. Peki yarışı kazanan kim olacak?
Dünyanın en zengin insanı Bernard Arnault, ayda bir kez özel bir öğle yemeği için çocuklarıyla bir araya geliyor. Arnault'nun lüks tüketim ürünleri imparatorluğu LVMH Moët Hennessy Louis Vuitton SE'nin Paris'teki merkez binasında gerçekleşen bu öğle yemeği ne eksik ne fazla tam 90 dakika sürüyor.
Arnault'yu yakından tanıyanların The Wall Street Journal'a aktardığına göre, Arnault yemek öncesi konuşulacak konuların bir listesini çıkarıyor. Masaya oturduğunda ilk olarak bunları tabletinden sesli okuyor. Ardından çocuklarının her birinden bu konulara ilişkin tavsiyeler istiyor. Başlıklar bazen şirketteki bir yöneticiyle bazen de holding bünyesindeki markalardan biriyle ilgili olabiliyor.
Gazeteye konuşan kaynaklara göre, 74 yaşındaki Arnault, uzun yıllardır çocuklarını gelecekte LVMH'nin başına geçecek kişi olmaya hazırlıyor. Geçmişte zaman zaman ayak üstü matematik sınavlarına tabi tutulan çocuklar babalarına iş seyahatlerinde ve önemli müzakerelerde eşlik ediyordu. Bugün ise Arnault, ailenin şirketteki kontrolünü artırırken çocuklarını da önemli yönetici pozisyonlarına getirip, bu lüks imparatorluğunun idaresini devralacak güce kavuşmaları için çalışıyor.
Ne var ki Arnault çocuklarının nüfuzunu artırırken, karşı karşıya olduğu açmazı da derinleştiriyor: Dünyanın en büyük lüks tüketim ürünleri şirketinin yeni CEO'su ve başkanı kim olacak?
Arnault, bugünkü değeri 480 milyar dolar olarak hesaplanan LVMH'yi rakip lüks şirketlerini bünyesine katıp pek çok moda tasarımcısını kanatları altına alarak inşa etti. Zamanla rakipleri Arnault'yu güçlü içgüdüleri ve zarafeti nedeniyle "kaşmir giymiş kurt" diye anmaya başladı.
Bloomberg Milyarderler Endeksi'ne göre, Arnault geçen yıl sonunda Tesle CEO'su Elon Musk'ı geride bırakarak 'dünyanın en zengin kişisi' unvanını ele geçirdi. Endekse göre Arnault'nun serveti 20 Nisan itibarıyla 208 milyar dolar.
BİR KIZI DÖRT DE OĞLU VAR
Arnault'nun en büyük çocuğu olan 48 yaşındaki Delphine, Ocak ayında babası tarafından grubun en büyük ikinci markası Christian Dior'un tepe yöneticiliğine getirildiğinde, moda dünyasındaki birçok kişinin gözünde yarışta bir adım öne geçti.
Delphine'den birkaç hafta önce de 45 yaşındaki kardeşi Antoine ailenin LVMH'deki hisselerini yöneten şirketin CEO'su ilan edilmiş ve Paris çevrelerinde heyecan yaratmıştı.
Arnault'nun ikinci evliliğinden olan üç oğlu da yarışı kıran kırana sürdürüyor. 30 yaşındaki Alexandre, Tiffany & Co.'nun idari başkan yardımcısı. 28 yaşındaki Frederic, Tag Heuer saatlerinin başında. 25 yaşındaki Jean ise Louis Vuitton'un saat biriminin pazarlama ve iş geliştirme direktörü. Üç kardeş de önemli mühendislik fakültelerinden mezun. Zira Bernard Arnault, bugünkü başarısının ardında mühendislik formasyonunu yattığını her fırsatta dile getiriyor.
(Soldan sağa) Delphine, Bernard ve Antoine Arnault
KENDİ EMEKLİLİK YAŞINI 80'E ÇIKARDI
Arnault, koltuğunu kime devredeceği konusunda ser verip sır vermiyor; sadece liyakate göre karar alacağını söylüyor. Ocak ayında LVMH'nin yıllık bilançosuyla ilgili sunumda gelen bir soru üzerine, yakın zamanda LVMH'nin başkanı ve CEO'sunun emeklilik yaşını 80'e çıkarma kararı aldığını hatırlattı ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un emeklilik yaşını 64'e çıkarma girişimlerine gönderme yaptı.
Arnault, "Halefiyet konusuna gelirsek, sizin de fark etmiş olabileceğiniz gibi son dönemde gündemden düşmeyen emeklilik yaşı yükseltildi" dedi.
En ön sırada oturan çocuklarının gözünün içine baka baka konuşan Arnault, tenis becerilerini geliştirebilmek adına biraz boş zamana 'hayır' demeyeceğini de belirterek, "Roger Federer'le en son oynadığımızda sanırım bir sette bir sayıyı zor aldım. Belki bundan biraz daha iyisini yapabilirim" ifadelerini kullandı.
Bernard Arnault, yönetimin devri üzerine neredeyse hiç konuşmuyor ama kendisini yakından tanıyanlara göre 20 senedir bu konuda kafa yoruyor. Burada 2003 yılında yaşanan bir olay oldukça kritik. O tarihte Arnault'nun yakın arkadaşı ve tenis partneri Jean-Luc Lagardere, bir kalça ameliyatı olmuştu. Arnault da arkadaşını hastanede ziyaret etmişti. Fransa'nın en saygıdeğer iş insanlarından biri olan Lagardere, füze üreticisi Matra ve yayıncı Hachette gibi şirketlerin sahibiydi. Hastanede enfeksiyon kapan Lagardere, Arnault'nun ziyaretinden iki gün sonra komaya girdi ve hayatını kaybetti. Öldüğünde 75 yaşındaydı ve yerine kimin geçeceğini kararlaştırmamıştı Sonraki yıllarda oğlu Arnaud babasının kurduğu imparatorluğu parça parça satıp dağıttı. Arnault'nun hazırlıklı olma çabasının altında tarihin tekerrür etmesini önleme niyetinin yattığı tahmin ediliyor.
EN GÜVENDİĞİ İKİ YÖNETİCİ İÇİN VEDA ZAMANI
Uzun yıllardır Arnault, şirketlerini iki önemli kurmayı Sidney Toledano ve Michael Burke'ün desteğiyle yönetiyordu.
66 yaşındaki Burke, kanser olan eşiyle daha fazla zaman geçirebilme için Ocak ayında Louis Vuitton CEO'luğunu bıraktı. (Brigitte Burke, Şubat ayında hayatını kaybetti.) 71 yaşındaki Toledano ise Christian Dior ile Celine, Loewe, Marc Jacobs gibi daha küçük markaların idaresini de içeren görevlerini önümüzdeki aylarda devretmeyi planlıyor.
Hem Toledano hem de Burke, bu görevlerinin yanı sıra Arnault ailesinin çocuklarına akıl hocalığı yapmak ve göz kulak olmak gibi vazifelere de sahipti.
Delphine, 12 yıl boyunca Dior'da Toledano'yla çalıştıktan sonra 2013'te Louis Vuitton'a geçti ve Burke'le çalışmaya başladı. Burke'ün vedasında bir konuşma yapan Delphine'in, "Sana dair ilk hatırladığım şeyin ne olduğunu bulmam imkânsız. Aslında bu çok mantıklı çünkü seni doğduğum günden beri tanıyorum" sözleri bu iki ismin sadece birer şirket yöneticisi olmadığının göstergesi gibiydi.
Birkaç gün sonra Dior'un Paris'teki defilesinde kameraların karşısına çıkan ve sezonun trendleriyle ilgili konuşan Delphine ile gurur duyduğunu belirten Toledano, The Wall Street Journal'a, "Sidney-Michael ikilisinden sağ kurtulmayı başardı. Artık aşılı o, iki dozunu da aldı" diye konuştu.
(Soldan sağa) Michael Burke, Alexandre Arnault, Ivanka Trump ve Bernard Arnault
ÖNEMLİ KARARLARDA ÇOCUKLARIN OY BİRLİĞİ ŞART
Arnault son dönemde ailenin LVMH üzerindeki kontrolünü artırma adımları attı. Aralık ayında şirketi kontrol eden Agache holdingi bir komandit şirkete dönüştüren Arnault, aynı ismi taşıyan ikinci bir şirket daha kurup hisseleri 5 çocuğu arasında eşit olarak paylaştırdı.
Bu yeni şirket Arnault'nun idaresini sona erdirme gücüne sahip ancak önemli kararlarda tüm kardeşlerin oy birliği şart. Her iki yılda bir kardeşlerden biri şirkete başkan olacak. Çocuklar tüm yönetim kurulu onay vermedikçe hisselerini 30 yıl boyunca satamayacak. O tarihten sonra da Arnault'nun soyundan gelmeyen kimseye satış yapılamayacak.
Arnault'yu eskiden beri tanıyan bir iş adamı bu durumu ana karakterlerin ceza olarak sonsuza kadar bir odaya kilitlendikleri ünlü Sartre oyunu "Gizli Oturum"a benzetti. Toledano ise kardeşlerin her türlü anlaşmazlığı çözebileceğine inandığını belirterek, "Çünkü babaları onlara küçük yaştan itibaren şirketin çıkarlarını ilk sıraya koymayı öğretti" diye konuştu.
Gabonlu Dina’nın otopsi raporu ortaya çıktıKARDEŞLER ARASINDA REKABETE YER YOK
Aileyi yakından tanıyanlar, kardeşlerin aralarında özlük-üveylik ayrımı olmadığını, rekabet ya da çatışma izlenimi yaratmamak için ellerinden geleni yaptıklarını ve tenis oynamak ya da piyano çalmak gibi konularda bile "Kim daha iyi?" tartışması ya da şakası yapmadıklarını çünkü babalarının buna asla izin vermediğini belirtti.
Arnault'yu "her şeyin ötesinde pragmatik bir adam" olarak nitelendiren Toledano, "O sırada geçerli olan koşullarda kim en iyiyse onu seçmelisiniz. Bernard yöneticilerini ve danışmanlarını böyle seçer. Çocuklarında da aynı şeyi yapacağını düşünüyorum" dedi.
Ancak LVMH'nin gelecekteki liderinin Arnault kardeşlerden biri olmasının kesinleşmediğini de belirten Toledano, "Bana hiçbir zaman 'Çocuklarımı benim yerime geçmeye hazırlamalıyım' demedi" diye konuştu.
ECOLE POLYTECHNIQUE TUTKUSU
Bernard Arnault, 1949'da Belçika sınırındaki Roubaix'de dünyaya geldi. Babası bir imalatçı ve inşaat mühendisliği şirketi sahibiydi.
Arnault, Fransız Devrimi'nden bu yana ülkenin elitlerinin eğitim aldığı seçkin bir mühendislik ve bilim okulu olan Ecole Polytechnique'te okudu. Napoleon Bonaparte'ın askeri akademiye dönüştürdüğü okul bugün halen aynı şekilde faaliyet gösteriyor. Öğrenciler sıkı bir askeri disiplin içinde yetiştiriliyor.
Arnault, geçmişte verdiği röportajlarda, burada aldığı eğitimin moda dünyasını fethetmesinin temeli olduğunu belirtmişti. Bir keresinde LVMH'ye genç eleman alımlarında Polytechnique mezunlarının öncelikli olduğunu ifade eden Arnault, "Bu okul size her şeyin ötesinde, bir durumu ya da sorunu hızla analiz etmenizi sağlayan bir rasyonel anlayış verir" demişti.
Oğlu Antoine ise Le Monde'a verdiği bir röportajda Ecole Polytechnique'e gitmek istemediğini babasına söylemekte çok zorlandığını belirterek, "Onun için başka hiçbir okulun kıymeti yoktur" ifadelerini kullanmıştı. (Arnault'nun kızı Delphine de bu okulda eğitim almadı.)
(Soldan sağa) Sean Penn, Charlize Theron, Bernard Arnault, eşi Helene, Valerie Trierweiler ve Isabelle Huppert
HER ŞEY CHRISTIAN DIOR'LA BAŞLADI
Antoine ve Delphine, Arnault'nun ilk eşi Anne Dewavrin'den olan çocukları. Arnault'nun gençliğinde çocuklarının eğitimiyle yakından ilgilendiği, toplantıların arasındaki boşluklarda çocuklarını ofise çağırıp matematikten imtihana çektiği biliniyor.
1980'lerin başında Fransa'da Sosyalist aday François Mitterand'ın zenginlere uygulanan vergi oranlarını yükseltme vaadiyle cumhurbaşkanı seçilmesi üzerine Arnault, ailesiyle New York'a taşındı. İki yıl boyunca babasından devraldığı şirketi büyütmekle uğraşan Arnault, 1984'te Fransa'ya döndü.
İlk girişimi iflasın eşiğindeki bir tekstil şirketi olan Boussac Saint-Freres'i satın almak oldu. Şirket bünyesindeki markalardan biri de gizli bir cevher olan Christian Dior'du.
Arnault'nun hızla büyüyen imparatorluğunun arketipi haline gelen Dior, 20'nci yüzyılın ortalarında kadın giyimini şekillendirdi. Bunu gören Arnault büyüme sürecinde moda üzerine eğilme kararı aldı.
Delphine önce 20'lerinin başlarında Dior'un kreatif direktörü John Galliano'nun modaevinde çalışmaya gönderildi ardından Dior'da Toledano'nun kanatları altına girdi. Galliano'nun antisemitizm skandalının ardından Dior'dan kovulması kararını Toledano, Delphne ve Arnault birlikte almıştı.
Bankacıdan 80 milyon dolarlık dev vurgun'HAFIZAMI TAZELEMEM LAZIM'
1990'da Dewavrin'den boşanan Arnault, aynı yıl şu anki eşi olan Kanadalı ünlü konser piyanisti Helene Mercier ile tanıştı.
Arnault'nun Chopin'in eserlerini çalarken yaşadığı zorluklar üzerine bir sohbetle başlayan ilişkileri evlilikle sonuçlandı.
Kendisini tanıyanların aktardığına göre, Mercier-Arnault, ünlü bir piyanist olmasını sağlayan prensipleri üç oğlunun eğitiminde de benimsedi. Çocukları iyi birer müzisyen olmaları için teşvik ediyor, şafak vakti uyandırıp ders çalıştırıyor ya da prova yaptırıyordu.
Aynı yıllarda Arnault da yeniden ders çalışmaya başlamıştı. Oğullarından birinin Polytechnique sınavına gireceği dönemde matematik ders kitaplarına dönüş yapan Arnault, Toledano'ya, "Hafızamı tazelemem lazım" demişti.
SEÇKİN MARKALARI SOKAĞA İNDİRDİ
Alexandre Arnault, lisans eğitimi için başvurduğu Polytechnique'e kabul edilmese de ilerleyen dönemde yüksek lisansını bu okulda yaptı. Ardından girdiği LVMH'de kısa süre içinde babası kadar becerikli bir iş adamı olduğunu herkese gösterdi.
Özellikle Alman bavul üreticisi Rimowa ailesini, markayı LVMH'ye satmaya ikna etmesiyle göz doldurdu.
Rimowa 2017'de LVMH'ye katılınca, Arnault, Alexandre'ı CEO'luğa getirdi. O dönemde Rimowa, Off-White, Supreme gibi sokak giyimi markalarıyla yaptığı iş birlikleriyle farklı bir çehreye büründü.
Ardından Arnault, Alexandre'ı bir değişime ihtiyacı olan Tiffany & Co.'nun başına geçirdi. LVMH'nin 2021'de 15,8 milyar dolara satın aldığı mücevher markası Tiffany, genç tüketiciye ulaşmakta zorlanıyordu. Kısa süre içinde Nike'yle yapılan iş birliği sonucu Tiffany'nin renklerini taşıyan ve "Annenizin Tiffany'si değil" sloganıyla satılan 400 dolarlık Air Force 1'lar markayı sokak kültürünün bir parçası haline getirdi.
Ancak moda sektörü içinden bazı önde gelen isimler bu girişimi markanın prestijine zarar verdiği gerekçesiyle sert sözlerle eleştirdi.
(Soldan sağa) Alexandre, Antoine, Delphine ve Bernard Arnault
KÜÇÜK KARDEŞLERİN İLGİ ALANI KOL SAATLERİ
Arnault'nun kariyer çizgisini en yakından takip edenler ise en küçük iki oğlu oldu. İkisi de Cizvit lisesine giden Frederic ve Jean'ın edebiyat öğretmenleri, Fransa'nın halihazırdaki first lady'si Brigitte Macron'du.
Frederic çocukluğunda klasik piyano ve tenis dersleri aldı. Liseden sonra Polytechnique'e kabul edildi ve babasıyla aynı dersleri aldı. Ardından bir elektronik ödeme şirketinin kurucuları arasında yer aldı. Şirketi 18 ay sonra sattı.
2018'de Yves Rocher kozmetik şirketinin varislerinden birini yetiştirmesiyle adından söz ettiren Stephan Bianchi, LVMH'nin kol saatleriyle ilgili biriminin başına getirildi. O sırada Frederic, TAG Heuer'in dijital stratejisinden sorumluydu. Bianchi'nin görevlerinden biri de Frederic'in yetiştirilmesiydi. Nitekim 2 yılın sonunda Bianchi, Frederic'i TAG Heuer'in CEO koltuğuna oturttu.
Frederic geçmişte verdiği bir röportajda, Elbette babam bana tavsiye veriyor ama aynı zamanda geniş bir özgürlük alanı da tanıyor" demişti.Toledano ise Frederic'in toplantılarda tıpkı babası gibi az konuşup diğerlerini gözlemlediğini belirterek, "Size bakar ve dikkatle dinler. Bazen 10 dakika boyunca konuşmadan anlattıklarınızı dinler" ifadelerini kullandı.
Frederic'in Jean Arnault'yla yakın bir ilişkisi olduğu ve kardeşinin saat dünyasına olan ilgisini geliştirmeye çalıştığı da biliniyor. Massachusetts Institute of Technology'de finansal matematik okuyan Jean ardından Imperial College London'da makine mühendisliği yüksek lisansı yaptı ve tezini TAG Heuer saatlerinde bulunan karbon dengeli yaylar üzerine yazdı.
Şu an Louis Vuitton'un saat biriminde çalışan ve zamanının çoğunu İsviçre'de geçiren Jean, Mart ayında klasik bir saat markası olan Gerald Genta'yı yeniden tüketicilere sunmayı planladığını duyurdu.
Bernard Arnault, geçtiğimiz yıl Fransa'da artan enflasyona ve gelir eşitsizliğine yönelik protestoların hedeflerinden biri oldu. Kamuoyunu tepkisinin aileye ve LVMH'ye zarar vereceğinden endişe eden Arnault, bu süreçte yine çocuklarından akıl aldı. Bir süredir şirketin operasyonlarının şeffaflaşmasını savunan Antoine'ın yönlendirmesiyle LVMH'nin 2022'de ödediği vergilere ve yarattığı istihdama odaklanan bir reklam kampanyası hazırlandı. Emeklilik yaşıyla ilgili protestolarda da Arnault'nun yüzü göstericilerin posterlerini süslüyordu. Hatta göstericiler LVMH'nin binasını bastı. Birkaç gün sonra hazırlanan reklamlar Liberation gibi sol görüşlü gazetelerde yayımlandı.
The Wall Street Journal'ın "The World’s Richest Person Auditions His Five Children to Run LVMH, the Luxury Empire" başlıklı haberinden derlenmiştir.