Rusya Ekonomi Bakanı Ulukayev’den Hürriyet’e özel açıkmalar

RUSYA Ekonomi Bakanı Aleksey Ulukayev Rusya’nın Türkiye’ye doğalgazı Türk Lirası satmasının önünde hiçbir yasal sınırlandırma olmadığına dikkat çekerek “Yeter ki bize Türk Lirası ile yatırımın kapısını açın” dedi. Bakan Ulukayev, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi ile önümüzdeki günlerde Antalya’da ikili ekonomik ilişkileri masaya yatırmadan önce Hürriyet’in sorularını yanıtladı. 2014’te Rusya ile Türkiye arasında ticaretin yüzde 4 gerilediğinin farkında olduğunu kaydeden Ulukayev “Bizim tarafımızdan düşüş 110 dolardan 47 dolara düşen petrol fiyatlarından kaynaklandı. Türkiye tarafından düşüş ise Rusya’da rublenin 2014 son aylarında ciddi değer kaybetmesi oldu. Ancak Rusya’nın diğer ülkelerle ticari ilişkilerine baktığımızda Türkiye ile en az düşüşü yaşandığını söylemek mümkün. Meslektaşım Zeybekçi ile bir araya gelerek 2015’te artıya geçmenin yolunu bulacağımıza inanıyorum” dedi. Ulukayev’in sorularımıza yanıtları şöyle:

* Rusya ile Türkiye’nin ikili ticarette yerli para birimlerine geçmesi mümkün mü?
- Aramızdaki ticarette ruble ve TL kullanmamızın önünde yasal hiçbir engel yok. Sadece pratikte çözülmesi gereken hususlar var. Birinci mesele TL ile rubledeki dalgalanmaya çözüm bulmamız gerek. Bir denge formülü geliştirmemiz lazım. Çözüm bulunması gereken ikinci madde tarafların kazanacağı ruble ile TL’leri ne yapacağı. Bunun için yatırım fonları oluşturulması gerek. Ticari dengenin Rusya lehinde olduğunu dikkate aldığımızda Rus şirketlerin elinde yüklü miktarda TL birikecek. Yerli para birimleriyle ticaret ve yatırımlar bu yüzden birbirine bağlı olmalı. Ruble ile TL ayrıca ihtiyaç duyan şirketler tarafından temin edilmesi için borsada işleme girmesi gerek. Sıraladığım bu hususlara çözüm bulduğumuz an yerli para birimine geçebiliriz.

* Rusya ile Türkiye mutabakata varırsa Gazprom da Türkiye’ye gazı TL ile mi satacak?
- Neden olmasın? Yasal hiçbir engel yok. Sıraladığım mekanizma oluşturulduğu takdirde sadece doğalgaz değil, petrolü de bizden TL ile alabilirsiniz. Ancak az önce de söylediğim gibi Gazprom Türkiye’ye gazı TL ile sattığında kazanacağı liraları ne yapacağını önceden bilmesi lazım. Örneğin Türkiye’nin iç boru hatları sisteminin özelleştirilmesi veya Türkiye’de inşa edilmesi planlanan yeraltı doğalgaz deposu gibi yatırımda kullanabilmeli. Türkiye’den bu izin çıkarsa bence Gazprom da TL ile gaz satmaya yanaşır. Ayrıca Rus ve Türk şirketleri rahatlıkla üçüncü ülkelerde ve özellikle inşaat sektöründe geniş çaplı işbirliği yapabilir. Bu meseleyi de görüşmemizde ele almayı planlıyorum.
* TIR karne kotalarına karşı Rusya’nın bir çalışması var mı?
- Son olarak geçtiğimiz şubatta bu meseleyi tüm ilgili kurum ve şirketlerle ele aldık. Bizim tavrımız karne konusunda Türkiye’ye esneklik gösterilmesinden yana. Ancak işin içinde yoğun taşımacılık yapan Bulgaristan gibi üçüncü ülkeler faktörü de var. Karne konusuna biz sadece Türkiye ile ikili düzeyde bir anlaşma üzerinde çalışıyoruz. Sanırım önümüzdeki mayıs ayında da karne problemine çözüm bulunur.

Rusya Ekonomi Bakanı Aleksey Ulukayev Ruble’nin de geçtiğimiz yıl dolar karşısında değer kaybı yaşadığını ancak dengelendiğini belirterek, “TL’deki düşüş olumsuzluk yanı sıra Türk mallarının dış piyasada rekabet gücünü de arttıracaktır. Ayrıca bütçenin dengelenmesini de sağlayacaktır. Dolayısıyla her şeyi kara görmemek gerek” dedi.

Rus turizmcilere destek veriyoruz

* TÜRKİYE’de bu yıl az sayıda Rus turist gelecek endişesi var. Sizin görüşünüz ne?
- Turizm belirli desteğe ihtiyaç duyduğu ortada. Geçtiğimiz yıl 4.5 milyon Rus vatandaşı Türkiye’de tatilini geçirdi. 2015’te belirli bir düşüş yaşanacağını kabul ediyorum. Anacak çok karamsar tahminlerle hemfikir değilim. Geçtiğimiz yıl sonunda ciddi değer kaybeden ruble şimdi toparlanmaya başladı. Dolayısıyla vatandaşlarımızın alım gücü tekrar artmaya başladı. Türkiye hükümeti turizme destek için birtakım önlemler alırken biz de boş durmuyoruz. Vatandaşlarımızı turistik ülkelere taşıyan ‘Utair’ ile ‘Trasaero’ havayollarına Rusya hükümet yardımcı oluyor. Mali sorunların üstesinden gelmeleri için ciddi destek veriyoruz. Dolayısıyla önümüzdeki yaz sezonu korkulduğu gibi kötü geçmeyeceğini düşünüyorum. Biz de Türkiye’den Rusya’ya daha fazla turist gelmesini umut ediyoruz.

Serbest ticaret bölgesi kurulsun

* RUSYA ile Türkiye arasında serbest ticaret bölgesi görüşmelerinde gelinen nokta nedir?
- Ülkelerimiz arasında serbest ticaret bölgesi çalışmaları batının Rusya’ya uygulamaya başladığı yaptırımlardan çok daha önce başladı. Yaptırımlar sadece bu süreci hızlandırmış oldu. Biz Rusya olarak böyle bir serbest ticaret bölgesinin kurulmasından yanayız. Türkiye de elbette ticaretini arttırmak için bunu istiyor. Burada da önünde birkaç pürüz var. En önemlisi ülkelerimizi bağlayıcı uluslararası sorumlulukları. Örneğin Rusya Avrasya Ekonomik Birliği üyesi ve geride kalan Beyaz Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Ermenistan’a karşı belirli sorumlulukları var. Benzer şekilde AB ile gümrük anlaşması bulunan Türkiye’nin sorumlulukları var. Dolayısıyla bu pürüzler aşılana kadar aramızdaki serbest ticaret bölgesini kuracağız. Bu serbest bölge ilk etapta uluslararası anlaşmaların kapsamadığı hizmet ve yatırımlar alanında faaliyet gösterebilecek. Ticaret ise zamanı geldiğinde ekleriz.

nhacioglu@hurriyet.com.tr