Anlaşmanın ardından gözler Erbil’de

Enerjide dışa bağımlı olan ve her yıl milyarlarca dolar ithalat faturası ödeyen Türkiye için Kuzey Irak’ın devasa doğalgaz ve petrol kaynaklarının önemi ortada. Enerji analistleri, Türkiye’nin Kuzey Irak’tan alacağı gazın, Rus gazının yarı fiyatına olacağını vurguluyor. Bu da sadece ucuz gaz gelmesi değil, Türkiye’ye diğer ülkelerle yapılacak yeni gaz kontratlarının pazarlıklarında önemli bir rekabet avantajı da sağlıyor. Kuzey Irak’ta alınan petrol sahaları ise Türkiye’ye petrol musluğunun başında olma imkânı tanıyacak. Bu nedenledir ki, dünyanın gözü Ankara ve Erbil arasındaki diyalogda. Irak’ta petrol ihraç etmeye yetkili tek merciinin kendisi olduğunu savunan Irak Merkezi Hükümeti ise Ankara-Erbil arasındaki anlaşmalara karşı çıkıyor.

Dün, Hürriyet Gazetesi Kuzey Irak ile yapılan anlaşmaları duyurmuştu.

NE AÇIKLANACAKTI?

Ankara-Erbil-Bağdat üçgeninde belki de en dikkat çekici gelişme, geçtiğimiz yıl aralık ayında Enerji Bakanı Taner Yıldız’ın, petrol ve gaz konferansına katılmak üzere yapacağı Erbil ziyaretinin Bağdat yönetiminin son dakika engeline takılması oldu. Irak merkezi hükümeti uçuş iznini iptal edince uçağın rotası Kayseri’ye çevrilmişti. Yıldız’ın ziyarette kendisine eşlik etmek üzere gazetelerin genel yayın yönetmenlerini davet etmesi, kulislerde “Erbil ile önemli bir şey açıklayabilirler” söylentileri doğurmuştu. Uçak Erbil yerine Kayseri’ye inince ise bu söylentilere kesin gözüyle bakıldı. Gelişmeleri takip edenler arasında “Bağdat bir şeyi engellemek için uçağa izin vermedi. Belki de Erbil’de anlaşmayı duyuracaklardı” şeklinde düşününler, azımsanamayacak sayıdaydı.

KAYSERİ’NİN YILDÖNÜMÜ

Ankara’nın anlaşmalar hakkında sessizliğini koruduğu bu günlerde, uçuş izni verilseydi Yıldız’ın katılmış olacağı konferansın yenisi yaklaşıyor. Erbil’de başlayacak petrol ve gaz konferansı, bölgedeki en önemli enerji etkinliklerinden biri. Konferansa 100’ü aşkın uluslararası enerji şirketi ve yaklaşık 800 siyasi ve diplomatik figürün katılması bekleniyor. Konferansın, Kuzey Irak petrolünü Kerkük-Yumurtalık’a eklemleyecek bağlantı hattının inşası biterken gerçekleşmesi ise oldukça ilginç bir “tesadüf”. Nitekim hattın tamamlanmasıyla artık herkes boru hattından yapılacak ilk petrol sevkiyatını bekliyor. Söylentiler arasında, bu yeni hattan ilk petrol sevkiyatının Erbil’deki konferans esnasında gerçekleşebileceği de var. Kuzey Irak’ta faaliyet gösteren Türk-İngiliz şirketi Genel Enerji’nin, Erbil’e tüm ekonomi müdürlerini davet etmiş olması bu bilgiyi pekiştiriyor. Kuzey Irak Başbakanı Neçirvan Barzani’nin Ankara’ya gelerek, altı adet sözleşme imzalamasının da Konferanstan hemen önce olması dikkat çekici.Sırada Bağdat’ı ikna turları var. Bakalım; Türkiye ve Erbil’in hesabı Bağdat’tan dönecek mi?

Kürtler’den Bağdat’a tazminat resti

TÜRKİYE ile Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) arasında enerji işbirliği sözleşmesinin imzalanmasına ABD ve merkezi Bağdat yönetiminin tepki göstermesinden sonra, Ankara ile Bağdat arasındaki gerilimin yeniden artmasından endişe ediliyor. Ankara, Bağdat yönetimine karşı geçmiştekine göre daha ılımlı bir tavırla yaklaşırken, Erbil ise Türkiye ile sözleşme imzasına gerekçe olarak “Bağdat’ın ödemediğini ileri sürdüğü tazminatı” gündeme getirdi. IKBY Başbakanlığı tarafından bölgesel yönetimin resmi yayın organı Peyamner’e yapılan açıklamada, Başbakan Neçirvan Barzani ile Bağdat Yönetimi arasında geçen nisanda imzalanan 7 maddelik bir anlaşmaya atıfta bulunuldu. Erbil, bu anlaşma uyarınca Bağdat’ın Irak’ta 1963-2003 yılları arasında öldürülen 200 bin Kürt için toplam 387 milyar dolar tutarında tazminat ödemeyi kabul ettiğini, bu para verilmediği için tazminatın Türkiye üzerinden de yapılacak petrol satışıyla sağlanmasının planlandığını açıkladı. Uğur ERGAN / ANKARA