Doğumsal omurilik felci çoğalıyor

Yakın zamana kadar ölüme terkedilen 'spina bifada'lı çocuklar artık rehabilitasyonla yaşatılabiliyor. Uzmanlar, tıbbın bu hastalıkla daha fazla ilgilenmesini istiyor.

UZMANA DANIŞIN

Marmara Üniversitesi Çocuk Rehabilitasyon Ünitesi'ne 0216 326 34 43 ve 325 45 82 nolu telefondan ulaşılabilir. İnternet adresi: www.turk-ortopedi.net/spinabifida.htm

Uzmanlar doğumsal omurilik felci ‘spina bifida’lı çocuklara giderek artan sıklıkta rastlandığını belirtiyorlar. Bu çocukların, bebeklik, çocukluk ve erişkin dönemde rehabilitasyona ihtiyaç duyduklarını belirten uzmanlar, tıbbın çeşitli branşlarının sorunla ilgilenmesi gerektiğini de söylüyorlar.

Yakın zamana kadar ölüme terkedilen bu bebekler, Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Rehabilitasyon Ünitesi'nde fizik tedavi ve rehabilitasyonla yaşatılıyor. Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Selim Yalçın ile Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nadire Özaras'ın sorumluluğunda çalışan özel ekip, pediatrik beyin cerrahı, pediatrik ürolog, pediatrik ortopedist, fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı, fizyoterapist başta olmak üzere farklı uzmanlardan oluşuyor.

Beş yıl önce faaliyete geçen ünitede izlenen 310 hasta bulunuyor. Bir yandan hastalara tedavi ve rehabilitasyon hizmeti verilirken, hekimler ve aileler toplantılar, kitap, broşür, CD-ROM, internet olanaklarıyla eğitilmeye çalışılıyor.

Erken tanı mümkün

Spina bifida, ikiye ayrılmış veya açık omurilik anlamına geliyor. Açık, omuriliğin herhangi bir bölgesinde oluşabiliyor. Sebebi, ana rahmindeki oluşum sırasında bir ya da daha fazla omurun gelişememesi. Sonuçta omurilik ve sinir sisteminde hasar oluşuyor. Hatta yaşam boyu sürecek kısmi felç ortaya çıkıyor.

Spina bifidanın, gebeliğin ilk 28 gününde oluştuğunu ve ultrasonla tanınabileceğini belirten Doç. Dr. Özaras, sorunun saptanması halinde bebeklerin alınabileceğini söyledi. Hastalığın, kadınlar hamileliğinin farkına varmadan geliştiğini belirten Doç. Dr. Özaras, ikinci aydan itibaren ultrasonla hastalık tanısı koyulabildiğini söyledi: ‘‘Bunun için hekimlerin dikkatli inceleme yapması gerek. Merkezimize gelen kadınların yüzde 88'i ultrasondan geçmiş. Sadece yüzde 22'sinde hastalık tanımlanmıştı. Gebeliğin son iki ayında saptanabileceği için doğum engellenememiş. Dahası doğumlarında mutlaka kullanılması gereken sezaryan uygulanmamış.’’

Folik asit kullanılmalı

Doç. Dr. Özaras, ‘‘Bin doğumdan birince ortaya çıkan sorunun başlıca nedeni annenin, hamilelikte, yeterli folik asit almaması. Akraba evliliklerinde, tek yönlü beslenenlerde daha sık ortaya çıkıyor. Ayrıca annenin valproik asit denen ilacı kullanması da hastalığa yol açabiliyor. İşviçre ve Danimarka'da doğum yapma çağına gelen kadınlardan folik asit kullanmalarını istiyorlar. Böylece büyük oranda vakalarda azalma elde edildi’’ dedi.

Spinalı çocuklarda felç düzeyinin omirilik hasarının yerine bağlı olduğunu belirten Doç. Dr. Özaras, zekálarının genellikle normal hatta bazen normalin üstünde olduğunu söyledi. Ancak beyinde su birikmesi olan çocukların tedavisiz bırakılması halinde zeká sorunu ortaya çıkabileceğini hatırlattı. Hayatta kalmalarının tıbbı gözetimde kalmalarına bağlı olduğunu söyledi.