Süpernova 17 yıl sonra ışık halkasıyla yeniden göründü
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Mart 10, 2004 21:15
Büyük Magellan Bulutsusu’ndaki ünlü süpernova 1987A, bulunuşundan 17 yıl sonra ışıklı halkasıyla bütün haşmetiyle kendisini yeniden gösterdi.
1987 yılı büyük bir gökolayı buluşuna tanıklık etmiş ve astrofizikçiler uzayda muazzam bir patlamayı keşfetmişti. Tabii patlama binlerce yıl önce olmuş ve bu nedenle ışığı dünyadan ancak yeni gözlemlenebilmişti.
Bir yıldızın patlayarak uzaya saçılması ve bu arada muazzam büyüklükte bir alanda parlak yankılar bırakması olan süpernova, 1987 A adı verilmişti. Gökbilimciler, 1989 yılında ilk kez gözlemledikleri bu muazzam patlamada, daha sonraki yıllar ışıklı bir halk saptadılar, ancak bir süre sonra bu halka görünmez olmuştu. Şimdi, ışıklı halka yeniden görüldü.
Dev patlamanın sancıları zamanla azalırken, patlamayla meydana gelen bulutun etrafında aydınlık bir halka parlamaya başlıyor.
Hubble Teleskopu
Bu parlak halka şimdi Hubble teleskopu tarafından yakalandı. Süpernova etrafındaki parlak halka tıpkı ışıldayan bir inci kolyeye benziyor.
Parlak halka, süpernova patlamasındaki şok dalgasının saatte iki milyon kilometrelik bir hızla, yıldızın etrafını bir ışık yılı uzaklıkta çevreleyen gaz halkasına yansımasıyla oluşmuş.
Patlamanın şiddetiyle halka sadece belli başlı noktalarda parlamaya başlar. Astronomlar bu parlak noktaları 1996 yılında ilk kez keşfetmişlerdi ama şimdi iyice çoğaldıkları görülüyor.
Halka birkaç yıl içinde tamamen parlayarak süpernovanın çevresini aydınlatacak, diyor astronomlar.
Sönmekte ölen yıldızın, halkayı oluşturan maddeyi (ölümünden) 20.000 yıl önce atmış olduğu tahmin edilmekte.
400 yıldan bu yana türünün en büyüğü olan süpernova 1987A, astronomları daha uzun süre meşgul edeceğe benziyor.
Yıldızları parçalayan ve ardından uzaya radyasyon yayan büyük patlamalar, evrenimize en çok zarar veren olaylar. Ancak süpernovalar da evrenin yapılanmasına önemli rol oynuyor. Yakınlarda yapılan bir araştırmaya göre, yıldızların yok olmaları insan evrimini çok önemli şekilde etkiledi.
Dergimizde daha önce duyurduğumuz habere göre, 2 milyon yıl önce, dünyadaki ilkel insanlar büyük beyinli insanlara haline dönüşmeden hemen önce, dünya yakınlarında bir çift süpernova patlaması gerçekleşti. Gezegenimiz, tahrip edici etkileri olan radyasyon patlamalarıyla zarar gördü.
Büyük zarar veriyor
Johns Hopkins Üniversitesi’nden Dr.Narciso Benitez, ‘‘Bu süpernovalar, bizi koruyan ozon tabakasını yok etmiş olabilir’’ diyor: ‘‘Dünya , Güneş’in ultraviyole (UV) güneş ışınlarına karşı korumasını kaybetmiş ve bir kaç yüzyıl içinde de yoğun radyasyon tarafından tahrip olmuş olabilir. Hayvanların DNA’ları her türlü mutasyonel zarara uğramış olabilir. Yeni türler ortaya çıkmış olabilir. Homo sapienslerin de bu türlerden biri olması olasılığı vardır.’’
Bir yıldızın patlayarak uzaya saçılması ve bu arada muazzam büyüklükte bir alanda parlak yankılar bırakması olan süpernova, 1987 A adı verilmişti. Gökbilimciler, 1989 yılında ilk kez gözlemledikleri bu muazzam patlamada, daha sonraki yıllar ışıklı bir halk saptadılar, ancak bir süre sonra bu halka görünmez olmuştu. Şimdi, ışıklı halka yeniden görüldü.
Dev patlamanın sancıları zamanla azalırken, patlamayla meydana gelen bulutun etrafında aydınlık bir halka parlamaya başlıyor.
Hubble Teleskopu
Bu parlak halka şimdi Hubble teleskopu tarafından yakalandı. Süpernova etrafındaki parlak halka tıpkı ışıldayan bir inci kolyeye benziyor.
Parlak halka, süpernova patlamasındaki şok dalgasının saatte iki milyon kilometrelik bir hızla, yıldızın etrafını bir ışık yılı uzaklıkta çevreleyen gaz halkasına yansımasıyla oluşmuş.
Patlamanın şiddetiyle halka sadece belli başlı noktalarda parlamaya başlar. Astronomlar bu parlak noktaları 1996 yılında ilk kez keşfetmişlerdi ama şimdi iyice çoğaldıkları görülüyor.
Halka birkaç yıl içinde tamamen parlayarak süpernovanın çevresini aydınlatacak, diyor astronomlar.
Sönmekte ölen yıldızın, halkayı oluşturan maddeyi (ölümünden) 20.000 yıl önce atmış olduğu tahmin edilmekte.
400 yıldan bu yana türünün en büyüğü olan süpernova 1987A, astronomları daha uzun süre meşgul edeceğe benziyor.
Yıldızları parçalayan ve ardından uzaya radyasyon yayan büyük patlamalar, evrenimize en çok zarar veren olaylar. Ancak süpernovalar da evrenin yapılanmasına önemli rol oynuyor. Yakınlarda yapılan bir araştırmaya göre, yıldızların yok olmaları insan evrimini çok önemli şekilde etkiledi.
Dergimizde daha önce duyurduğumuz habere göre, 2 milyon yıl önce, dünyadaki ilkel insanlar büyük beyinli insanlara haline dönüşmeden hemen önce, dünya yakınlarında bir çift süpernova patlaması gerçekleşti. Gezegenimiz, tahrip edici etkileri olan radyasyon patlamalarıyla zarar gördü.
Büyük zarar veriyor
Johns Hopkins Üniversitesi’nden Dr.Narciso Benitez, ‘‘Bu süpernovalar, bizi koruyan ozon tabakasını yok etmiş olabilir’’ diyor: ‘‘Dünya , Güneş’in ultraviyole (UV) güneş ışınlarına karşı korumasını kaybetmiş ve bir kaç yüzyıl içinde de yoğun radyasyon tarafından tahrip olmuş olabilir. Hayvanların DNA’ları her türlü mutasyonel zarara uğramış olabilir. Yeni türler ortaya çıkmış olabilir. Homo sapienslerin de bu türlerden biri olması olasılığı vardır.’’