‘YaÅŸa göre normal tansiyon’ olmaz

Bu yılki Avrupa Hipertansiyon Kongresi’nde hipertansiyonla ilgili en geniÅŸ çaplı, karşılaÅŸtırmalı çalışmalardan biri olan VALUE çalışmasının sonuçları açıklandı. AraÅŸtırmada, en sık kullanılan iki hipertansiyon ilacının, valsartan ve amlodipinein eÅŸit kan basıncı kontrolü saÄŸlandığı durumda kalp krizi, kalp yetersizliÄŸi gibi kalbe baÄŸlı ölümler üzerindeki etkinliÄŸini karşılaÅŸtırıldı.Türkiye dahil 31 ülkedeki 934 merkezde, yüksek risk grubundaki 15 bin 245 hipertansiyon hastasıyla yapılan araÅŸtırmaya göre her iki ilaç da kalbe baÄŸlı ölümleri ve hastalık geliÅŸimini önlemede eÅŸit etkin çıktı. Yeni geliÅŸen diyabet konusunda, valsartan ile tedavi edilen grupta amlodipin grubuna kıyasla yüzde 23’lük bir düşüş saÄŸlandı. Hipertansiyon yüksekliÄŸinin saÄŸlığımız üzerindeki baÅŸlıca etkileri nedir?Hipertansiyon, genel olarak kan basıncının yükselmesi anlamını taşır. Yüksek kan basıncı, uzun vadede damarların yıpranması ve çabuk yaÅŸlanması ile paralel giden sorunları yaratır. Öncelikle kalp, beyin ve böbrekler gibi damardan zengin organları hedefler. Felç, beyin ödemi, damar sertliÄŸine baÄŸlı koroner kalp hastalığı gibi hepsi ciddi olan sorunlara yol açar. ‘YaÅŸa göre normal tansiyon’ var mı?Böyle bir kavram yoktur. KiÅŸinin tansiyonu ne kadar düşükse o kadar az riske sahiptir. Hatta bugün ‘yüksek normal’ dediÄŸimiz sınıfa giren, yani büyük tansiyonu 130 mmHg (yani 13) ve küçük tansiyonu da 85 mmHg (yani 8,5) üzerinde olan kiÅŸilerde bile önemli risk artışı olduÄŸunu biliyoruz. Hipertansiyonda risk hesaplanırken baÅŸka bazı faktörler de gözönüne alınır. Cinsiyet, yaÅŸ, ailede hastalık öyküsü, kan deÄŸerleri, göbekte ÅŸiÅŸmanlık, C reaktif protein, hedef organlarda hasar olup olmadığı, diyabet gibi faktörler incelenir. Ancak, sadece kan basıncının deÄŸil, hipertansiyonun neden olduÄŸu genel risk de tespit edilmeli ve tedavi buna göre yönlendirilmeli. Tedavi nasıl planlanıyor?Düşük ve orta derecede ek riske sahip kiÅŸilerde önce diyet, egzersiz, doÄŸal yöntemler vs. denenerek hastanın 3- 6 ay içinde kontrol edilip edilemeyeceÄŸi denenebilir. Ancak yüksek ya da çok yüksek riske sahip kiÅŸilerde doÄŸrudan ilaç tedavisine baÅŸlamak gerekir. Yine düşük ve orta riske sahip kiÅŸilerde kan basıncının 140/90 mmHg (14-9) altına düşürülmesi yeterli. Yüksek ve çok yüksek riskli kiÅŸilerde tansiyonun 130/80 mmHg (13-8) altına indirilmesi gerekir.Hipertansiyona vücut alışır mı? Hipertansiyonun kendisi ÅŸikayet yapmayan bir hastalık olduÄŸu için tedavi sonrasında sorun çıkarsa hasta kolayca ilaçlarını bırakıyor. Bazı hastalar ‘tansiyona benim vücudum alıştı- tansiyon bana bir ÅŸey yapmıyor’ ÅŸeklinde ifadelerle tedavisiz kalmaya devam ediyorlar. Hekim ve hastanın yakın iÅŸbirliÄŸi ÅŸart. Hipertansiyon sürekli tedavi gerektirir. Hipertansiyon hangi hızla düşürülür? Kan basıncını düşürdükçe risk de belirgin olarak azalır. Gerçekten de, tansiyonu ne kadar düşürürseniz, o hastanın başına gelebilecek olayları da o ölçüde azaltabilirsiniz. Bu nedenle mutlaka kan basıncı hedeflerini gözeterek kan basınçlarının düşürülmesi gereklidir. Hipertansiyonun olabildiÄŸince hızlı düşürülmeli. Tedavisi ilk 3 ayda bile önemli oranda riski azaltıyor. Hipertansiyon ilaçlarının en çok hangi yan etkileri hastaları ürkütüyor? Ayak bileÄŸinde ödem, yüzde kızarma, genel isteksizlik, baÅŸdönmesi ve erkeklerde iktidarsızlık olarak sayılabilir ki, bunların da çoÄŸu hafiftir ve ya hiç tedavi gerektirmez veya bazı basit önlemlerle bunlarla baÅŸa çıkmak mümkündür. Bugünkü hipertansiyon tedavisinde ciddi yan etki problemi pek az. Hazırlayan:Mesude ERÅžANÂ