Sağlıklı bronzlaşma diye bir şey yok
Güncelleme Tarihi:
Mesude ERŞAN
Oluşturulma Tarihi: Haziran 13, 2009 00:00
Bronz ten dediğiniz şey, güneşten zarar görmüş deriden ibaret. Bronz cildin birçok kadın ve erkeğin gözüne hoş ve çekici göründüğü kesin. Ancak bu kısa süreli cazibenin etkilerinin çok daha uzun ve ciddi olduğunu unutmamakta yarar var. Bronzlaşmak derinizin yaşlanmasını peşinen kabullenmek ve cilt kanseri riskini göze almak demek. Cilt hastalıkları uzmanları son yıllarda daha yüksek sesle uyarıyor: Sağlıklı bronzlaşmak diye bir şey yok. Cilt kanseri vakaları artıyor.
Yeditepe Üniversitesi Hastanesi, Cilt Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Emel Erkek, deri yaşlanmasının yüzde seksen güneşle ilgili olduğunu söylüyor. Elbette yaşlanmak doğal bir süreç. Ancak deri yaşlanması üzerinde en büyük etkiyi yüzde 80 ile güneş yapıyor. Yüzde 10’u yaşa bağlı. Diğer etkenlerse yerçekimi, stres, sigara içimi, hormonal, genetik vs. Nitekim güneşe en fazla maruz kalan eller ve yüz, güneşin yaşlandırıcı etkisinden en fazla nasibini alan bölgeler.
Son yıllarda üzerinde önemle durulan konulardan biri, güneş ışınlarının cilt kanserlerine zemin yaratması. Doç. Dr. Erkek, şunları söylüyor:
“Güneş ışınlarının zararlı olan dalga boyları, derimizde güneş yanığı, güneş alerjisi, deri yaşlanması, kırışıklıklar, sarkmalar, damar genişlemeleri, kahverengi lekeler, tümör ve kanserlere yol açabilir. Güneş ışınları lokal olarak bağışıklık sistemini baskılar ve uçuk gibi enfeksiyonları da tetikler. Güneşe bağlı deri kanserleri ülkemizde hızla artıyor. Bunlar hem normal deri üzerinde hem de benler üzerinde oluşabilir. En sık yüz ve el üstlerinde görülür. İnsanlarımızın bilinçlenmesi ve güneşten korunmayı öğrenmeleriyle bu tür kanserlerin azalması mümkün.”
Özellikle beyaz açık tenli, mavi veya yeşil gözlü, sarı-kızıl saçlı, güneşte çok çabuk kızaran ve yanan, sürekli dışarıda çalışan (çiftçi, balıkçı) ve dışarıda spor yapanların cilt kanserinde risk grubunda olduğu biliniyor.
GÜNEŞTEN YAZ KIŞ KORUNMAK LAZIM
Güneşten koruyucu kremler, anti-aging ürünler arasındaki yerini aldı bile. Bu kremlerde markadan çok koruma faktörü ve uygulama sıklığı önemli. Genel olarak koruma faktörünü belirten numara arttıkça güneşten korunma oranı artar. Etkili bir korunma için numarası 15’ten büyük olan geniş spektrumlu kremler tercih edilmeli. Yüz için 30 faktör ve yukarısı daha uygun. Dışarı çıkmadan yarım saat önce tüm açık bölgelere (yüz, boyun, dudaklar, kulak üstleri, ve erkeklerde saçsız kafa derisi) sürülmeli. 4 mevsim boyunca ve hayat boyu kullanılmalı.
Koruyucu kremlerin etkinliği terleme, sürtünme ve denize girip çıkmayla azalır. Kış aylarında günde 1-2 uygulama yeterli. Ancak dağda kayak sırasında ya da yaz aylarında 2 saatte bir veya ihtiyaca göre daha sık uygulama gerekir. Veya suya dayanıklı ürünleri tercih edilirsiniz.
KREME GÜVENİP PLAJDA YATMAYIN
Güneşten koruyucu kremler “güneş altında daha uzun süreli kalabilme” amacı ile kullanılmamalı. Yine gölgede kalınmalı ve diğer koruyucu önlemler alınmalı. Camdan ultraviyole ışınları geçebildiğinden bu kremler balkonda ve pencere önünde otururken dahi kullanılmalı.
İdeali yazın 10.00-16.00 arasında mümkün olduğunca güneş altında kalmamak, denize girmemek. Geniş kenarlı şapka, kenarları da kapalı koyu renk gözlük kullanılmalı. Dışarı çıkmak zorunluysa gölgede oturulmalı ve uygun giysilerle vücut korunmalı. Bu önlemlere rağmen bir miktar güneşe maruz kalınması kaçınılmaz. Bu nedenle güneşle direkt temas olmasa bile koruyucu kremler kullanılmalı.
Çocukluktan itibaren güneşten koruyucu kremlerin düzenli kullanılmasıyla cilt kanserlerinde yüzde 70’e varan azalma sağlamak mümkün. Araştırmalara göre güneş ışınlarının yüzde 80’i hayatın ilk 18 yılında vücudumuza alınıyor. ?
Lekelerden korunmak için
Ciltteki kahverengi lekelerden de büyük oranda güneş sorumlu. Ayrıca hamileler, doğum kontrol hapı veya başka hormon ilaçları kullananlar, cildinde yara veya tahriş bulunanlar güneşin zararlı etkilerine daha fazla açıklar. Güneşin lekelerinden korunmak için:
Alkollü makyaj temizleyicisi kullanmayın
Kolonya, parfüm ve tıraş losyonu sürdükten hemen sonra güneşe çıkmayın
Bazen piknik sonrası veya yeşil bir alanda dolaştıktan sonra ciltte çizgi halinde lekeler meydana gelebiliyor. Bunun nedeni bazı bitkilerin özsularının cilde bulaşması ve güneşin etkisiyle yanık ve lekelenme yapması. Böyle bir bulaşma hissettiğinizde önlemini alın
Asitli meyveler, meşrubatlar, diş macunları ve sabunlar dudak çevresinde lekelere neden olabilir.
Dudakların sık sık yalanıp ıslatılması da leke yapabilir. Bunun yerine dudakları korumak için en az 15 faktörlü, güneşten koruyan, renkli veya renksiz rujlar sürün.
Sizin deri tipiniz nasıl?
Güneş ışınlarının deride oluşturduğu etkiler, deri tipine göre değişir. Bunun nedeni, derinin melanin miktarı ve güneşe maruz kaldıktan sonra melanin üretebilme kapasitesi. Gerek akut gerekse kronik etkiler, açık tenli ciltlerde daha fazla. Standart olarak beş tip deriden söz etmek mümkün:
Tip I: Kolay yanar, asla bronzlaşmaz
Tip II: Genellikle yanar, seyrek olarak bronzlaşır
Tip III: Hafif yanar, genellikle bronzlaşır
Tip IV: Çok nadiren yanar, her zaman iyi bronzlaşır
TiP VI: Asla yanmaz, güneşe duyarsız siyah ırk.
İlle de bronzluk diyene otobronzan
En azından bugünkü bilgilere göre otobronzanlar (güneşsiz bronzluk veren çeşitli ürünler) zararlı değil. Bunlar dihidroksiaseton içeren kozmetik ürünler. Derideki bazı proteinlerle birleşerek bronz görüntü veriyorlar. Güneşten koruma özellikleri yok. Beraberinde mutlaka güneş koruyucuları kullanmak gerekiyor.
Son yıllarda üzerinde önemle durulan konulardan biri, güneş ışınlarının cilt kanserlerine zemin yaratması. Doç. Dr. Erkek, şunları söylüyor:
“Güneş ışınlarının zararlı olan dalga boyları, derimizde güneş yanığı, güneş alerjisi, deri yaşlanması, kırışıklıklar, sarkmalar, damar genişlemeleri, kahverengi lekeler, tümör ve kanserlere yol açabilir. Güneş ışınları lokal olarak bağışıklık sistemini baskılar ve uçuk gibi enfeksiyonları da tetikler. Güneşe bağlı deri kanserleri ülkemizde hızla artıyor. Bunlar hem normal deri üzerinde hem de benler üzerinde oluşabilir. En sık yüz ve el üstlerinde görülür. İnsanlarımızın bilinçlenmesi ve güneşten korunmayı öğrenmeleriyle bu tür kanserlerin azalması mümkün.”
Özellikle beyaz açık tenli, mavi veya yeşil gözlü, sarı-kızıl saçlı, güneşte çok çabuk kızaran ve yanan, sürekli dışarıda çalışan (çiftçi, balıkçı) ve dışarıda spor yapanların cilt kanserinde risk grubunda olduğu biliniyor.
GÜNEŞTEN YAZ KIŞ KORUNMAK LAZIM
Güneşten koruyucu kremler, anti-aging ürünler arasındaki yerini aldı bile. Bu kremlerde markadan çok koruma faktörü ve uygulama sıklığı önemli. Genel olarak koruma faktörünü belirten numara arttıkça güneşten korunma oranı artar. Etkili bir korunma için numarası 15’ten büyük olan geniş spektrumlu kremler tercih edilmeli. Yüz için 30 faktör ve yukarısı daha uygun. Dışarı çıkmadan yarım saat önce tüm açık bölgelere (yüz, boyun, dudaklar, kulak üstleri, ve erkeklerde saçsız kafa derisi) sürülmeli. 4 mevsim boyunca ve hayat boyu kullanılmalı.
Koruyucu kremlerin etkinliği terleme, sürtünme ve denize girip çıkmayla azalır. Kış aylarında günde 1-2 uygulama yeterli. Ancak dağda kayak sırasında ya da yaz aylarında 2 saatte bir veya ihtiyaca göre daha sık uygulama gerekir. Veya suya dayanıklı ürünleri tercih edilirsiniz.
KREME GÜVENİP PLAJDA YATMAYIN
Güneşten koruyucu kremler “güneş altında daha uzun süreli kalabilme” amacı ile kullanılmamalı. Yine gölgede kalınmalı ve diğer koruyucu önlemler alınmalı. Camdan ultraviyole ışınları geçebildiğinden bu kremler balkonda ve pencere önünde otururken dahi kullanılmalı.
İdeali yazın 10.00-16.00 arasında mümkün olduğunca güneş altında kalmamak, denize girmemek. Geniş kenarlı şapka, kenarları da kapalı koyu renk gözlük kullanılmalı. Dışarı çıkmak zorunluysa gölgede oturulmalı ve uygun giysilerle vücut korunmalı. Bu önlemlere rağmen bir miktar güneşe maruz kalınması kaçınılmaz. Bu nedenle güneşle direkt temas olmasa bile koruyucu kremler kullanılmalı.
Çocukluktan itibaren güneşten koruyucu kremlerin düzenli kullanılmasıyla cilt kanserlerinde yüzde 70’e varan azalma sağlamak mümkün. Araştırmalara göre güneş ışınlarının yüzde 80’i hayatın ilk 18 yılında vücudumuza alınıyor. ?
Lekelerden korunmak için
Ciltteki kahverengi lekelerden de büyük oranda güneş sorumlu. Ayrıca hamileler, doğum kontrol hapı veya başka hormon ilaçları kullananlar, cildinde yara veya tahriş bulunanlar güneşin zararlı etkilerine daha fazla açıklar. Güneşin lekelerinden korunmak için:
Alkollü makyaj temizleyicisi kullanmayın
Kolonya, parfüm ve tıraş losyonu sürdükten hemen sonra güneşe çıkmayın
Bazen piknik sonrası veya yeşil bir alanda dolaştıktan sonra ciltte çizgi halinde lekeler meydana gelebiliyor. Bunun nedeni bazı bitkilerin özsularının cilde bulaşması ve güneşin etkisiyle yanık ve lekelenme yapması. Böyle bir bulaşma hissettiğinizde önlemini alın
Asitli meyveler, meşrubatlar, diş macunları ve sabunlar dudak çevresinde lekelere neden olabilir.
Dudakların sık sık yalanıp ıslatılması da leke yapabilir. Bunun yerine dudakları korumak için en az 15 faktörlü, güneşten koruyan, renkli veya renksiz rujlar sürün.
Sizin deri tipiniz nasıl?
Güneş ışınlarının deride oluşturduğu etkiler, deri tipine göre değişir. Bunun nedeni, derinin melanin miktarı ve güneşe maruz kaldıktan sonra melanin üretebilme kapasitesi. Gerek akut gerekse kronik etkiler, açık tenli ciltlerde daha fazla. Standart olarak beş tip deriden söz etmek mümkün:
Tip I: Kolay yanar, asla bronzlaşmaz
Tip II: Genellikle yanar, seyrek olarak bronzlaşır
Tip III: Hafif yanar, genellikle bronzlaşır
Tip IV: Çok nadiren yanar, her zaman iyi bronzlaşır
TiP VI: Asla yanmaz, güneşe duyarsız siyah ırk.
İlle de bronzluk diyene otobronzan
En azından bugünkü bilgilere göre otobronzanlar (güneşsiz bronzluk veren çeşitli ürünler) zararlı değil. Bunlar dihidroksiaseton içeren kozmetik ürünler. Derideki bazı proteinlerle birleşerek bronz görüntü veriyorlar. Güneşten koruma özellikleri yok. Beraberinde mutlaka güneş koruyucuları kullanmak gerekiyor.