Op. Dr. Erman Çekiç yazdı: Omuz ağrısı

Bir kısmımız ağrının geçmesi için beklemiş, bir kısmımız hemen doktora başvurmuştur.
Omuz kuşağı çevresindeki ağrılar çok basit sebeplerle olabileceği gibi, kalp krizi gibi çok ciddi nedenlerle de olabilir.
O nedenle omuz çevresindeki ağrılarımızı mutlaka ciddiye alıp bir hekime başvurmalıyız.
Peki nedir omuz kuşağı çevresi ağrısı?
Omuz eklemi, vücudumuzun en karmaşık eklemidir.
Birçok kas, damar, sinir ve ligamanların birleştiği ve beraber uyum içinde çalıştığı bir eklemdir.
Bu yapılardan herhangi birinde problem olması omuz çevresinde ağrı yapacağı gibi, omuz eklemi çevresindeki boyun, dirsek, sırt bölgesindeki patolojiler de omuz çevresinde ağrıya yol açabilir.
Omuz ağrısı yaşayan kişinin ayrıntılı dinlenip muayene edilmesi gerekmektedir.
En sık görülen omuz çevresi ağrısı nedenleri, omuz sıkışma sendromu, rotator kılıf yırtıkları, donuk omuz ve kalsifik tendinittir.

Sıkışma sendromu

En çok görülen omuz ağrısı nedeni sıkışma sendromudur (impingement). Sıkışma sendromu, kolumuzu kaldırmamızı sağlayan kasların tendonlarının ve bu bölgedeki kesenin, omzu oluşturan kemik yapılar arasında sıkışması sonucunda görülür.
Mesleği gereği elini yukarıda kullananlarda, ev hanımlarında, yüzme ve voleybol branşlarındaki sporcularda daha sık görülmektedir.
Sonuç olarak bu problem, omzu kötü kullanma veya aşırı kullanma hastalığıdır.
Gerekli tedavi yapılmaz ve önlemler alınmazsa, tendonlar tamamen yırtılabilir.
Yakınmalar sıklıkla omzun ve kolun kullanılması sonucu ortaya çıkar.
Zamanla ağrı devamlı olmaya başlar. Özellikle geceleri hastayı uyutmayan ağrı haline dönüşür. Hastanın giyinme, soyunma gibi günlük yaşam aktivitelerini etkileyecek düzeye gelir.

Rotator kılıf yırtıkları

Omuzda en sık görülen yaralanmadır. Rotator kılıf tendonlarında kısmi ve tam kat olmak üzere iki tip yırtık tanımlanmaktadır.
Rotator kılıf yırtıklarının patofizyolojisi intrinsik ve ekstrinsik teorilerle açıklanmaktadır. İntrinsik avaskülarizasyon (damar yapısının etkilenmesi), sigara kullanımı, kolesterol ve yaşa bağlı gelişen dejeneratif değişiklikler, intrinsik sebepler olarak sayılmaktadır.
Ekstrinsik nedenler ise subakromiyal sıkışma, tekrarlayıcı aktivite, akromion yapısı ve travmalardır.
Rotator kılıf hasarlanması sonucu, tendonda tendinozis ile başlayan ve tam kat kalınlık yırtığı ile sonlanan bir dizi değişiklik meydana gelebilir. Yaşla birlikte sıklığı artış gösterir.
İleri yaş grubunda tam kat RK yırtıklarında hastaların bir kısmı asemptomatik (belirti vermeyebilir) olabilir.
70 yaş üzerindeki bireylerin yüzde 50’den fazlasında RK yırtığı vardır. 

Donuk omuz

Adeziv kapsülit omuz ağrısının sık nedenlerindendir. Omuz ekleminde sinovit ve kapsül kontraksiyonuna bağlı gelişir.
Omuzda yaygın ağrı ve hassasiyetle beraber, omuz ekleminin tüm düzlemlerdeki hareketlerini kısıtlar.
Uyutmayacak derecede şiddetli omuz ağrısı, günlük işleri yapmayı güçleştirecek ölçüde ağrı ve kolu belli bir noktadan öteye kaldırmak veya döndürmekte güçlük çekilir.
İleri vakalarda kişisel temizlik, dolaptan herhangi bir şey alma gibi günlük fonksiyonları yapmakta zorluk çekilebilir.
Donuk omuz, 2-3 yıl sürebilen bir hastalıktır.
Üç dönemi vardır. Birincisi ağrılı dönemdir ve 1 yıl kadar sürebilir. Bu dönem diğer omuz ve boyun problemleri ile çok sık karışabilen bir dönemdir. İkinci dönem, omzun tam olarak donduğu dönemdir. Ağrı azalır, fakat hasta günlük yaşam aktivitelerini yapamayacak derecede omuz hareketleri kısıtlanır. Üçüncü dönem ise çözünme dönemidir.

Kalsifik tendinit

Omuzda şiddetli ağrıya yol açan bir rahatsızlıktır. Bilinmeyen bir nedenle yumuşak dokuda kireç birikimi diyebileceğimiz tendon üzerinde kristallerin çökmesi ile oluşan bir durumdur.
Omuz ağrısı zorlayıcı bir aktivite sonrası ani ve şiddetli bir şekilde başlar.
Genellikle röntgen filmleri ile tanı konulur. 

Tedavi nasıl olmalı?

Peki omuz ağrısında en sık görülen bu sebeplerde tedavi nasıl olmalıdır?
Nedeni ne olursa olsun omuz ağrısı tedavisinde amaç, ağrıyı azaltmak ve hastanın mümkün olabilecek en kısa süre içinde gündelik hayatına dönmesini sağlamaktır.
Kronik süreçte (uzun dönemde) travma olmaksızın gelişen omuz ağrılarının tedavisinde öncelikle konservatif (ameliyatsız) tedavileri kullanmaktayız.
Bu amaçla 3 haftalık ağrı kesici ve enflamasyonu azaltıcı ilaçlardan faydalanılır. Ağrının azalmasıyla birlikte rotator kaf kaslarının kuvvetlenmesi amacıyla egzersizler başlanır.
Bu egzersizler şikâyetlerin tekrarlamaması için önemlidir.
Kaslar kuvvetlendiğinde omuz başının yukarıya yer değiştirmesi ve omuz başının akromion altında tekrar sıkışması önlenmiş olur. Oldukça basit olan bu yöntemlerle ağrıyı dindiremeyip sorunu da ortadan kaldırmazsak tabii ki hemen “ameliyat” demiyoruz. Elimizde yine güçlü silahlarımız var.
Artık tıbbi uygulamaların hemen hemen her alanında duyduğumuz gibi lokal PRP ve kök hücre uygulamaları son yıllarda birçok ortopedi hekiminin başvurduğu ve iyi sonuçlar aldığı uygulamalar haline gelmiştir.
Omuz çevresi problemlerinde aklımızda kalması gereken en önemli ayrıntı aslında erken teşhistir.
Her hastalıkta söylediğim gibi erken teşhis her zaman ciddi sorunlara yol açmadan bir hastalığın tedavisi için en önemli aşamadır. Fakat söz konusu bölge omuz çevresi olunca çok daha önemli hale geliyor.
Çünkü erken aşamada yakaladığımız omuz hastalıklarında neredeyse her hasta uygun tedaviyle ameliyatsız iyileşebilmektedir.