Afife Jale’nin isyanından doğan bir burs!

Birbirimize “Hiç mi olmayacak iyi bir şey” diye bet suratlarla baktığımız günlerden birinde geldi mesaj: “Size küçücük ve güzel bir hikâye anlatmam lazım...” Didem Ünsür’ün e-posta kutuma bırakıverdiği hikâye, kadınlardan kadınlara, 1920’den bugüne uzanan bir dayanışmanın öyküsü... Tüm baskılara rağmen, Müslüman kadınlara yasak olduğu halde inatla sahneye çıkan Afife Jale aracılığıyla örülen bir köprü...

Bir sene önce, İstanbul dışına yol alan iki kadın, o an arabada tek çeken kanal olan NTV Radyo’yu dinlemekte. Nacide Berber’in hazırladığı ‘Yol Açan Kadınlar’ın Afife Jale bölümü yayında. Kaydı, Nacide Berber ile 2015 sonbaharında yapmıştık. “Afife Jale’yi sen anlatır mısın?” demişti, bulabildiğim kaynakları tarayıp, ezber cümlelerin ötesinde anlatmaya çalışmıştım bu güçlü kadını. İlk sahne aldığı gece ‘sanat fedaisi’ olarak alnından öpülen, sonrasında yalnız bırakılan, sefalet içinde gencecik yaşta ölen Afife Jale’nin hakkıyla bilinmediğine hayıflanmıştım...İşte o programın tekrarını dinliyor iki kadın, devamı Ünsür’den:

“İstanbul’dan uzaklaştıkça dua ediyoruz ne olur çeksin radyo diye. Çok etkilendik programdan. Bir kez daha anladık, kadınlar olarak ne kadar da çok şey borçluyuz Afife Jale’ye! Düşündük, diğer kadınlarla birlikte ‘Neden Toplum Gönüllüleri Vakfı desteğiyle, sanatçı adaylarını destekleyen bir burs fonu olmasın?’ diye. Hem de tiyatro öğrencisi olmalı! Hem de kadın olmalı! Adı ‘Afife Jale Burs Fonu’ olmalı!”

Yol Açan Kadınlar’ın ‘Afife’ bölümü böylece Afife Jale’nin adını taşıyan, TOG gönüllüsü kadınlar tarafından, kadın tiyatro öğrencilerine verilen bir bursa yol açmış...Üstelik bu, TOG’un ilk ‘sanat’ bursu. Şu ana dek Afife Jale adına da verilen ilk burs.

Bursu hayata geçiren bu 13 kadın kim mi: “Farklı sektörlerde çalışıyoruz, tiyatroyu çok sevmemiz ortak noktamız. Hiçbirimiz çok zengin değiliz. Küçük katkılarla üç genç kadına destek oluyoruz. Ne de olsa çok şey borçluyuz hem TOG’a hem de Afife Jale’ye...”

Adaylar konservatuvar öğrenci ofisleriyle iletişime geçilerek belirlenmiş. Kendi aralarında aylık 220 TL’lik destek sağlıyorlar her bir bursiyere, bursun artması için desteğe açıklar: “Ailenizle, arkadaşlarınızla bir araya gelerek küçücük katkılarla kendi burs fonlarınızı oluşturabilirsiniz. Kadın tiyatro öğrencilerini desteklememiz gerekiyor. Çağrımız sanatçılara, tiyatroseverlere, kadınlara... Afife Jale’ye borcumuzu birlikte ödeyelim!”

97 yıl öncesinden bugüne uzanan bir kadın dayanışmasının küçük bir parçası olmak tarif etmesi güç bir his. Darülbedayi’den ayrılmak zorunda kaldıktan sonra çıktığı Anadolu turnelerinde Senihe Hanım’ın, Huriye, Hikmet ve Ruhat Hanımlar’ın sahneye çıkmasına ön ayak olan Afife Jale, bugün de genç tiyatro öğrencisi kadınlara yol açıyor işte. Afife’nin burs fikrini geliştiren bu 13 kadınla gurur duyduğuna ise şüphe yok!

Daha fazla bilgi için: burs@tog.org.tr