Dış dünyanın keşfi

Bu ihtiyacını 3 yaşına kadar anne-baba üzerinden edinir. Onların mimiklerine ve tutumlarına göre kendi davranışlarına bir yol çizmeye çalışır. Anne-babasının ve kendi gücünün sınırlarını keşfeder.

ürümeye başlayan çocuk artık dünyayı başka pencereden görmeye başlar. Sosyalleşmenin ve bağımsızlaşmanın ilk adımlarını atmış olur. Bu evrede çocuğun yaşadığı hiç de kolay değildir. Artık anne-babadan kopup kendi ayakları üzerinde durmaya başlamıştır. Aynı zamanda hálá onların güvenine ve korumacılığına müthiş derecede ihtiyacı vardır.

Yapılan bazı araştırmalarda, yeni çevreye giren çocuğun anne-babasından bir adım öteye gidip diğer çocuklarla ilişki kurmasının genellikle zaman aldığı görülmüştür. Fakat anne-babanın tutumunun da burada çok etkili olduğu bulgular arasındadır. Anne-baba ya da oradaki farklı bir yetişkinin ısrarcı tutumunun bu süreyi uzattığı yine sonuçlar arasında yer almaktadır.

Korurken cesaret vermeyi unutmayın

Anne-baba korumacı ve cesaret verici tutum arasındaki dengeyi sağlarsa, çocuk kendi içindeki bağımlılık ve keşfetme duygusu arasındaki dengeyi de daha kolay kurar. Anne-babanın onun yanında olmasa da onu sevdiğini, koruduğunu içselleştirip bu dönemi sağlıklı bir şekilde geçirebilir. Çocuğa yakın olmak ile keşfetmesine alan tanımak arasındaki dengeyi kurarken, çocuk da birçok farklı duyguyu deneyimlemiş olur. Duruma ve anne-babanın tutumuna göre çocuk bağımlılığı veya bir birey olabilmeyi, sosyal olarak ait olmayı veya tek başına kalabilmeyi, sevgiyi veya yabancılaşmayı, boyun eğmeyi veya küçük düşmeyi, kendine güvenmeyi veya çaresizliği deneyimler. Bütün bunları nasıl deneyimleyeceğinin anahtarı anne-babanın elindedir ve önemli olan doğru anahtarı doğru kilide sokabilmeleridir.

Çocuğun bağımlı olmak ile keşfetme duygusu arasındaki tutumu zaman zaman değişiklik gösterebilir. Bazen çocuk kolayca anne-babasından ayrılıp etrafta rahatça hareket ederken, bazen anne-babasının eline yapışıp kalabilir. Bu gibi durumlarda ebeveynler sakin, güvenli bir tavır sergilerse çocuk da kendini güvende ve korunuyor hissedip bir süre sonra keşfetmek için yola koyulacaktır.

Güvenilen, tercih edilen kişinin yokluğunda çocuğun aktivite seviyesi düşebilir. Bunun için ilk olarak içselleştirmiş olduğu anne-baba imgesini hatırlayıp kendini güvende hissetmeye çalışacaktır. İçselleştirmeyi 3 yaşını geçtikten sonra daha rahat yapabilir. Çocuk 12-18 ayını geçtikten sonra, özellikle annenin yanında değilken bile kendisini sevdiğini, koruduğunu ve desteklediğini içselleştirmeye başlar.

İçselleştirme döneminden sonra çocuğun en büyük korkusu anne-babasının sevgisini kaybetmektir. 3 yaş, çocuğun hayatındaki en hareketli dönemdir. Bu dönemde birçok çocuk anne-babasının kızacağı veya istemeyeceği şeyleri yapabilir. Önemli olan onunla konuşurken vermiş olduğunuz mesajdır. Örneğin "Sana çok kızgınım ama seni hálá çok seviyorum" mesajı, çocuğun ihtiyacı olan bir mesajdır.

Çocuğunuz vücudunu keşfediyor

Bebekler yaşamlarının ilk yıllarında aynada kendi yansımalarına ilgi duyarlar. 4 aylıkken kendilerine gülerler, 8-2 ayı tamamladıktan sonra aynadaki kendi yüzlerine daha dikkatli ve inceleyerek bakarlar. Fakat bu ilk yılda kendilerine bakarken "Bu bebek kim" sorusunu sormazlar, bu soruyu kendilerine ilerleyen zamanlarda sormaya başlarlar. 18’inci aydan sonra ise artık aynadaki bebeğin kendisi olduğunun farkındadır.

Tuvalet eğitiminin başladığı yıllarda artık çocuk kendi cinsel organını kontrol edebilmeyi ve onun verdiği hazzı fark eder. Özellikle bu yaşlarda çocuklar evin içinde çıplak dolaşmayı eğlenceli bulabilirler. Bu gibi durumlarda anne-babanın tutumu çocuğun cinsel gelişiminde önemli bir yere sahiptir. Bu yaptığı kötüyle ilişkilendirilmemelidir.

Anne-babaların bu yaşlarda genel olarak bir başka sorunu ise çocuklarının mastürbasyon yapmasıdır. Bunu da aynı şekilde karşılamaları gereklidir. Durumu günah veya ayıp olarak nitelemek yerine, bunun özel bir şey olduğu ve sadece tek başınayken yapılabileceği öğretilmelidir. Zaten çocuk sosyalleştikçe nerede neyin yapılabileceği ve yapılamayacağını öğrenecektir.

Keşif çağında yapmanız gerekenler

Müdahale etmekten çok hiçbir şey yapmama toleransını koruyun. Sadece fiziksel olarak orada olup onun gözlerinin içine bakın.

Keşfetmesine alan tanıyın.

Bu yaşlardaki keşif isteğinin, ileriki yaşlardaki öğrenme isteğini de etkileyeceğini unutmayın ve onun merak duygusunu destekleyin.

Cinsel meraklarını konuşarak giderin. Yaptığı davranışları "kötü", "ayıp" veya "yasak" ile ilişkilendirmeyin.