Cildinizi kanserden koruyun
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Haziran 15, 2005 01:51
Son 20 yıldır cilt(deri) kanserlerinde artış var. Her yıl, bir önceki yıla kıyasla yüzde 4 oranında artıyor. Artışa yol açan faktörlerin başında gökyüzündeki ozon katının incelmesi geliyor. Ozon incelmesi ise ultraviyole ışınların zararlı etkisinin insanlara ulaşmasını sağlıyor.
l Kaç çeşit cilt kanseri var?
Birçok deri kanseri türü bulunmakla birlikte, en sık görülen türleri sıklık sırasıyla bazal hücreli kanser, skuamöz hücreli kanser ve melanom. En sık deri kanseri türü olan bazal hücreli kanserin bir insanda yaşam boyu gelişme riski yaklaşık yüzde 20. Bu risk, ikinci en sık cilt kanseri türü olan skuamöz hücreli kanser için yaklaşık yüzde 6. İçlerinde en ölümcül ya da habis seyirli tür olan melanom için ise risk yaklaşık yüzde 1. 70 milyon nüfuslu bir ülkede her yıl yaklaşık 2 bin 500 kişi deri kanseri nedeniyle yaşamını yitiriyor. Bunların yaklaşık yüzde 75’i melanom nedeniyle, geri kalan yüzde 25’i de diğer deri kanseri türleri nedeniyle oluyor.
l Seyirleri nasıldır?
Bazal hücreli kanserler ortaya çıktıkları bölgede tekrar belirme eğilimindeler. Uzak organlara yayılmazlar. Skuamöz hücreli kanserler de benzer seyir gösterse de uzak organ ve lenf bezlerine yayılabilirler. Melanomlar ise ölümcül seyirli olup, erken tedavi edilmemeleri durumunda lenf bezlerine ve uzak organlara yayılırlar. Cilt kanserleri, tedaviden sonra hem ilk çıktıkları bölgede nüks edebilirler hem de uzak organlara yayılabilirler. Cerrahi tedavi sırasında kanser tam çıkarılmamışsa ya da dar sınırlarla çıkarılmışsa nüks riski daha yüksektir. Bu nedenle ilk tedavi büyük önem taşır. Benzer şekilde nüks durumunun erken tanı ve tedavisi için hastaların tedaviden sonra 6-12 ayda bir hekimleri tarafından kontrol edilmesi çok önemlidir.
l Alınabilecek önlemler nedir?
- Güneş ve ultraviyole ışınlarından korunmaya özen gösterilmeli.
- Özellikle yaz aylarında saat 10.00-14.00 arası güneşten kaçınılmalı.
- Güneşlenirken tüm vücudunuza, güneşlenmiyorsanız yüz ve eller gibi dışa açık bölümlerine güneşten koruyuculuğu 20’nin üstünde olan güneş kremi sürülmeli.
- Yüzdükten ya da terledikten sonra bu işlem tekrarlanmalı.
- Güneş ışınlarına uzun süre maruz kalınacaksa, geniş şapka ve uzun kollu giysiler giyilmeli.
- Tüm cilt düzenli aralıklarla kontrol edilmeli. İyileşmeyen herhangi bir lezyonun ortaya çıkması ya da mevcut bir benin değişmesi durumunda hekime başvurulmalı.
Hazırlayan: Mesude ERŞAN
Birçok deri kanseri türü bulunmakla birlikte, en sık görülen türleri sıklık sırasıyla bazal hücreli kanser, skuamöz hücreli kanser ve melanom. En sık deri kanseri türü olan bazal hücreli kanserin bir insanda yaşam boyu gelişme riski yaklaşık yüzde 20. Bu risk, ikinci en sık cilt kanseri türü olan skuamöz hücreli kanser için yaklaşık yüzde 6. İçlerinde en ölümcül ya da habis seyirli tür olan melanom için ise risk yaklaşık yüzde 1. 70 milyon nüfuslu bir ülkede her yıl yaklaşık 2 bin 500 kişi deri kanseri nedeniyle yaşamını yitiriyor. Bunların yaklaşık yüzde 75’i melanom nedeniyle, geri kalan yüzde 25’i de diğer deri kanseri türleri nedeniyle oluyor.
l Seyirleri nasıldır?
Bazal hücreli kanserler ortaya çıktıkları bölgede tekrar belirme eğilimindeler. Uzak organlara yayılmazlar. Skuamöz hücreli kanserler de benzer seyir gösterse de uzak organ ve lenf bezlerine yayılabilirler. Melanomlar ise ölümcül seyirli olup, erken tedavi edilmemeleri durumunda lenf bezlerine ve uzak organlara yayılırlar. Cilt kanserleri, tedaviden sonra hem ilk çıktıkları bölgede nüks edebilirler hem de uzak organlara yayılabilirler. Cerrahi tedavi sırasında kanser tam çıkarılmamışsa ya da dar sınırlarla çıkarılmışsa nüks riski daha yüksektir. Bu nedenle ilk tedavi büyük önem taşır. Benzer şekilde nüks durumunun erken tanı ve tedavisi için hastaların tedaviden sonra 6-12 ayda bir hekimleri tarafından kontrol edilmesi çok önemlidir.
l Alınabilecek önlemler nedir?
- Güneş ve ultraviyole ışınlarından korunmaya özen gösterilmeli.
- Özellikle yaz aylarında saat 10.00-14.00 arası güneşten kaçınılmalı.
- Güneşlenirken tüm vücudunuza, güneşlenmiyorsanız yüz ve eller gibi dışa açık bölümlerine güneşten koruyuculuğu 20’nin üstünde olan güneş kremi sürülmeli.
- Yüzdükten ya da terledikten sonra bu işlem tekrarlanmalı.
- Güneş ışınlarına uzun süre maruz kalınacaksa, geniş şapka ve uzun kollu giysiler giyilmeli.
- Tüm cilt düzenli aralıklarla kontrol edilmeli. İyileşmeyen herhangi bir lezyonun ortaya çıkması ya da mevcut bir benin değişmesi durumunda hekime başvurulmalı.
Hazırlayan: Mesude ERŞAN