Ozon yitimi hava değişimine yol açıyor
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Kasım 21, 2003 21:58
Yeni bir araştırmaya göre, ozon katmanına insan eliyle verilen zarar Güney Yarıküre’deki havayı altüst ediyor.
Colorado Eyalet Üniversitesi atmosfer uzmanlarından David Thompson ve Boulder Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi’nden Susan Solomon, geçtiğimiz yıl Güney Yarıküre’de alt havayuvarındaki (troposfer) rüzgarların, daha üstte yer almasına karşın, ozon katmanındaki mevsimsel değişimlere eşzamanlı olarak değiştiğine dikkat çektiler.
Bu ikisi arasındaki ilintiden yola çıkan araştırmacılar ozondaki mevsimsel incelmenin çok daha alttaki havayı etkilediği ve bunun kısmen de olsa Antarktika’da gözlenen soğumadan da sorumlu olduğu sonucuna vardılar.
Bunun üzerine Thompson ve Victoria Üniversitesi iklimbilimcilerinden Nathan Gillett ozonda insan eliyle meydana gelen delinmenin Antarktika’nın havasını gerçekten de etkileyip etkilemediğini anlamak için bir bilgisayar modelinden yararlandılar.
Araştırmacılar modeli ilk olarak sanayi işlemleri öncesindeki ozon yoğunluğu ortalamalarıyla, ardında da günümüzün daha düşük değerleriyle denediler.
Iklim benzeşiminden elde edilen sonuçlar tam da geçen ilkyaz ve yaz mevsimlerinde tanık olunana denk düşmekteydi. Bir başka deyişle, kestirimler daha sert olan batı rüzgarları, daha serin bir anakara ve daha sıcak bir yarımada yönündeydi.
Kış mevsimi için kestirimler de benzer, ancak beklenildiğinden daha ılımlı eğilimler sergiliyordu. Araştırmacılar bunun sera gazlarındaki artıştan kaynaklanabileceğine inanıyorlar.
Bu ikisi arasındaki ilintiden yola çıkan araştırmacılar ozondaki mevsimsel incelmenin çok daha alttaki havayı etkilediği ve bunun kısmen de olsa Antarktika’da gözlenen soğumadan da sorumlu olduğu sonucuna vardılar.
Bunun üzerine Thompson ve Victoria Üniversitesi iklimbilimcilerinden Nathan Gillett ozonda insan eliyle meydana gelen delinmenin Antarktika’nın havasını gerçekten de etkileyip etkilemediğini anlamak için bir bilgisayar modelinden yararlandılar.
Araştırmacılar modeli ilk olarak sanayi işlemleri öncesindeki ozon yoğunluğu ortalamalarıyla, ardında da günümüzün daha düşük değerleriyle denediler.
Iklim benzeşiminden elde edilen sonuçlar tam da geçen ilkyaz ve yaz mevsimlerinde tanık olunana denk düşmekteydi. Bir başka deyişle, kestirimler daha sert olan batı rüzgarları, daha serin bir anakara ve daha sıcak bir yarımada yönündeydi.
Kış mevsimi için kestirimler de benzer, ancak beklenildiğinden daha ılımlı eğilimler sergiliyordu. Araştırmacılar bunun sera gazlarındaki artıştan kaynaklanabileceğine inanıyorlar.