Özel sektör yükseliyor devlet iyice küçülüyor
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Temmuz 28, 2004 01:46
İSO'nun "Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu" araştırması, büyüme ve istihdama özel sektörün ağırlığını koyduğunu gösterdi. "500 Büyük Sanayi Kuruluşu" içindeki devlet kuruluşları yüzde 3.6 küçüldü, özel sektör yüzde 13.1 büyüdü. Devlette istihdam geriledi, özel sektörde yüzde 9.2 arttı.
İSTANBUL Sanayi Odası'nın (İSO) "Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2003" araştırması, Türkiye'nin özel sektör eliyle büyümeye yöneldiğini ortaya koydu. Araştırmaya göre 2003'te Türkiye ekonomisi tüm makro verilerde özel sektör sanayi şirketlerinin yüksek performansıyla büyüdü. Devlete ait şirketler ise 2003'te kárlılık, istihdam, büyüme, ihracat gibi verilerde ya küçüldü ya da çok düşük performans gösterebildi.
"Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu" sıralamasına giren şirketler reel olarak yüzde 8.4 büyüme gösterdi. 500 büyük sanayi kuruluşu içindeki kamu kuruluşu şirketler reel olarak yüzde 3.6 küçülürken, özel sektör sanayi şirketleri yüzde 13.1 oranında büyüdü. Büyümedeki bu veriler istihdam verdilerine de yansıdı. 2003'te "500 Büyük Sanayi Kuruluşu" içindeki devlet şirketlerinde çalışanların sayısı yüzde 14.2 gerilerken, özel sektör sanayi şirketlerinde çalışanların sayısı yüzde 9.2 oranında artış kaydetti. "500 Büyük" listesindeki özel sektör şirketlerinde çalışan sayısı 365 bin 694 kişiden 399 bin 218 kişiye yükselirken, devlet şirketlerinde çalışanların sayısı 139 bin 102 kişiden 119 bin 314'e geriledi.
RAKAMLAR ÇOK OLUMLU
Araştırmayı açıklayan İSO Başkanı Tanıl Küçük, 2003 verilerinin ekonomide çok olumlu bir gidişi gösterdiğini söyledi. Küçük, "Ancak biz yine de her zaman uyarılarımızı yapacağız" dedi. Bugünkü olumlu tablonun oluşmasında Türk özel sektörünün ve özellikle de sanayi sektörünün katkısının çok büyük olduğunu vurgulayan Küçük şöyle konuştu:
"2002'de olduğu gibi 2003'te de geleceğe daha umutla bakma cesareti veren sonuçlar ortaya çıktı. Ekonomik göstergelerin büyük bölümünde olumlu gidiş devam ediyor. İlk çeyrekteki yüzde 12.4'lik GSMH büyümesini benzer bir büyümenin ikinci çeyrekte de olduğu anlaşılıyor. Ödemeler dengesinde cari işlemler açığındaki hızlı yükseliş dikkat çekse de yılın ilk yarısında bütçe performansına ilişkin rakamlar pozitif seyri, iyimserliği cesaretlendiriyor."
Küçük, "500 Büyük Sanayi Kuruluşu"nun da 2003'te 2002'ye göre daha başarılı olduğunu belirterek, "2003'te 500 Büyük Sanayi Kuruluşu'nun mali yapıları daha sağlıklı hale geldi. Finansmanda yabancı kaynakların payı azaldı, özkaynak payı arttı. Özsermaye içinde asli faaliyetlerden yaratılan kaynakların payı da arttı ve kuruluşların özsermaye yapılarında kaynak sağlama açısından daha sağlıklı bir duruma gelindi" dedi.
Özel sektör eliyle büyüme yolunda ilerliyoruz
İSO Başkanı Tanıl Küçük, "Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu" içinde özel sektörün ağırlığının artışını şu sözlerle vurguladı: "Büyüme ve istihdamın özel sektör eliyle sağlanması bekleniyor. İlk 10'a giren sanayi kuruluşları arasındaki özellerin sayısının her geçen yıl artması, bu hedef doğrultusunda yol alındığını gösteriyor. İşsizlik sorununu çözmek için Türkiye diğer sektörlerde de arayışlara girmeli, bir strateji çerçevesinde istihdam alternatifleri geliştirmelidir."
En küçük gevşeme büyük kayıp getirir
İSO Başkanı Tanıl Küçük, sürdürülebilir büyümeyi sağlamak için yapılması gereken çok iş bulunduğunu belirterek, ‘En ufak bir gevşeme büyük kayıpları beraberinde getirebilir’ dedi. Küçük, 2004'ün ikinci yarısında ekonomik göstergelerin büyük bölümünde olumlu gidişin devam ettiğini söyledi.
Küçük, 2002-2003 yıllarında ekonomide görülen olumlu performansta sanayinin en iyi sektör olarak görevini yerine getirdiğini belirterek, ’2004'de de bu işlevini sürdürmektedir. 2002 ve 2003'te ihracatta yaşanan olumlu gelişmeler, sanayi sektörünün bu süre içinde, ekonominin lokomotifi görevini devam ettirmesinde en önemli etken olmuştur’ diye konuştu.
Yılın ikinci yarısında bütçe ve cari işlemler dengesinin dikkatle izlenmesi gerektiğini dile getiren Küçük, ithalatta ilk yarıda görülen büyük artışın frenlenmesi ve ihracatta da karlılığın artırılması gerektiğini vurguladı. Küçük, ‘Bu başarılamazsa hedeflerden sapma olabilir’ dedi.
Patronlar ücretlerde cimri davranmamış
İSTANBUL Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Tanıl Küçük, ücretlere ilişkin bir soru üzerine, 2002 yılında, 2001 krizinin etkisiyle ücretli kesimin büyük fedakarlıkta bulunduğunu kaydederek, "Türkiye'de aslında 2003'de yakalanan büyümenin ardında her kesimin fedakarlığı var. Oransal olarak baktığımız zaman yine ücretlerde 2003 yılında 2002'ye göre bir iyileşme söz konusu. Yani patronlar 2003 yılında cimri davranmamış" dedi.
500 büyük içinde 9 Gaziantepli var
GAZİANTEP Ticaret Odası Başkanı (GTO) Mehmet Aslan, 500 büyük sanayi kuruluşu listesinde Gaziantep'ten 9 firmanın bulunmasının kendilerini gururlandırdığını bildirdi. Aslan, yaptığı açıklamada, Gaziantep'te faaliyet gösteren SANKO, İSKO Tekstil, Gülsan Sentetik Dokuma, Akteks İplik, Naksan Plastik, Merinos Halı, Şölen Çikolata, Süper Film ve Beşler Gıda firmalarının listede yer almasının ve geçen yıllara oranla daha üst sıralarda bulunmasının sevindirici olduğunu ifade etti. Aslan, istatistiklerin söz konusu firmaların toplam 1 katrilyon 379 trilyon liralık satış yaptığını gösterdiğini, Teşvik Yasası kapsamında yer almayan Gaziantep firmalarının üretim, satış ve ihracatta gösterdiği yüksek performansın Gaziantep sanayisinin geldiği noktayı gösterdiğini kaydetti.
Türkiye'nin en büyük 50 sanayi kuruluşu
(Milyon TL)
Firma Üretimden Satışlar
TÜPRAŞ-Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. 8,215,208,423
Ford Otomotiv Sanayi A.Ş. 2,425,400,623
EÜAŞ Elektrik Üretim Anonim Şirketi 2,166,932,961
OYAK-Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş. 2,051,932,583
Arçelik A.Ş. 2,004,374,937
Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları A.Ş. 1,947,455,927
TOFAŞ Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. 1,816,917,130
Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. 1,788,298,469
Vestel Elektronik San. ve Tic. A.Ş. 1,686,330,302
Aygaz A.Ş. 1,607,993,566
Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye A.Ş. 1,320,220,431
Beko Elektronik A.Ş. 1,149,607,598
PETKİM Petrokimya Holding A.Ş. Genel 1,061,773,425
Tekel Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol 1,023,543,086
Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Genel 868,009,182
İpragaz A.Ş. 859,074,140
Mercedes-Benz Türk Anonim Şirketi 833,872,575
Çolakoğlu Metalurji A.Ş. 801,124,784
HABAŞ Sınai ve Tıbbi Gazlar İstihsal 796,378,095
İskenderun Demir ve Çelik A.Ş. 735,093,000
İÇDAŞ Çelik Enerji Tersane ve Ulaşım San. 686,704,410
Philsa Philip Morris Sabancı 656,975,888
BSH Profilo Elektrikli Gereçler San. 581,534,645
Milangaz LPG Dağıtım Tic. ve San. A.Ş. 571,562,073
Bosch San. ve Tic. A.Ş. 567,310,504
AKSA Akrilik Kimya San. A.Ş. 565,415,967
KORTEKS Mensucat San. ve Tic. A.Ş. 507,161,809
Coca Cola İçecek A.Ş. 502,480,869
Hyundai Assan Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. 485,860,590
Profilo Telra Elektronik San. 481,983,566
Diler Demir Çelik Endüstri 470,285,864
Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü 468,499,237
SASA Dupont Sabancı Polyester San. 461,718,220
Vestel Komünikasyon San. ve Tic. A.Ş. 453,708,622
BMC San. ve Tic. A.Ş. 444,061,606
BRİSA Bridgestone Sabancı Lastik San. 438,969,956
Ege Çelik Endüstrisi San. ve Tic. A.Ş. 432,747,238
ASSAN Demir ve Saç San. A.Ş. 418,300,068
Trakya Cam San. A.Ş. 410,732,748
FNSS Savunma Sistemleri A.Ş. 404,824,958
Kaptan Demir Çelik End. ve Tic. A.Ş. 403,544,135
Türk Pirelli Lastikleri A.Ş. 398,290,274
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı 397,536,387
Anadolu Efes Biracılık ve MALT San. A.Ş. 394,028,083
İSKO Dokuma İşletmeleri San. ve Tic. 393,799,787
Türk Traktör ve Ziraat Makineleri A.Ş. 389,507,832
Bilkont Dış Ticaret ve Tekstil San. 382,425,641
Goodyear Lastikleri T.A.Ş 378,828,670
Ülker Gıda San. ve Tic. A.Ş. 371,205,391
Üstün Gıda San. ve Tic. A.Ş. 368,352,621
2003’te hangi sektörde kim lider oldu
(Milyon TL)
Sektör Firma Üretimden Satışları
Madencilik ve Taşocakçılığı TKİ 868,009,182
Gıda İçki Tütün Şeker F. 1,700,298,469
Dokuma Giyim, Deri, Ayakkabı Korteks 507,161,809
Orman Ürünleri Mobilya Merkez Çelik 181,477,280
Kağıt ve Kağıt Ürünleri, Basım Sanayi Hürriyet Gazetecilik 319,585,041
Kimya, Petrol Ürünleri, Lastik ve Plastik Tüpraş 8,215,208,423
Taş ve Toprağa Dayalı Sanayi Trakya Cam 410,732,748
Metal Ana Sanayi Eİrdemir 1,947,455,927
Metal Eşya, Makina Teçhizat Arçelik 2,004,374,937
Otomotiv Endüstrisi Ford Otomotiv Sanayi A.Ş. 2,425,400,623
Diğer, İmalat Sanayi Gülaylar Uluslararası Kuyumculuk 210,256,495
Elektrik Sektörü EÜAŞ 2,166,932,961
"Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu" sıralamasına giren şirketler reel olarak yüzde 8.4 büyüme gösterdi. 500 büyük sanayi kuruluşu içindeki kamu kuruluşu şirketler reel olarak yüzde 3.6 küçülürken, özel sektör sanayi şirketleri yüzde 13.1 oranında büyüdü. Büyümedeki bu veriler istihdam verdilerine de yansıdı. 2003'te "500 Büyük Sanayi Kuruluşu" içindeki devlet şirketlerinde çalışanların sayısı yüzde 14.2 gerilerken, özel sektör sanayi şirketlerinde çalışanların sayısı yüzde 9.2 oranında artış kaydetti. "500 Büyük" listesindeki özel sektör şirketlerinde çalışan sayısı 365 bin 694 kişiden 399 bin 218 kişiye yükselirken, devlet şirketlerinde çalışanların sayısı 139 bin 102 kişiden 119 bin 314'e geriledi.
RAKAMLAR ÇOK OLUMLU
Araştırmayı açıklayan İSO Başkanı Tanıl Küçük, 2003 verilerinin ekonomide çok olumlu bir gidişi gösterdiğini söyledi. Küçük, "Ancak biz yine de her zaman uyarılarımızı yapacağız" dedi. Bugünkü olumlu tablonun oluşmasında Türk özel sektörünün ve özellikle de sanayi sektörünün katkısının çok büyük olduğunu vurgulayan Küçük şöyle konuştu:
"2002'de olduğu gibi 2003'te de geleceğe daha umutla bakma cesareti veren sonuçlar ortaya çıktı. Ekonomik göstergelerin büyük bölümünde olumlu gidiş devam ediyor. İlk çeyrekteki yüzde 12.4'lik GSMH büyümesini benzer bir büyümenin ikinci çeyrekte de olduğu anlaşılıyor. Ödemeler dengesinde cari işlemler açığındaki hızlı yükseliş dikkat çekse de yılın ilk yarısında bütçe performansına ilişkin rakamlar pozitif seyri, iyimserliği cesaretlendiriyor."
Küçük, "500 Büyük Sanayi Kuruluşu"nun da 2003'te 2002'ye göre daha başarılı olduğunu belirterek, "2003'te 500 Büyük Sanayi Kuruluşu'nun mali yapıları daha sağlıklı hale geldi. Finansmanda yabancı kaynakların payı azaldı, özkaynak payı arttı. Özsermaye içinde asli faaliyetlerden yaratılan kaynakların payı da arttı ve kuruluşların özsermaye yapılarında kaynak sağlama açısından daha sağlıklı bir duruma gelindi" dedi.
Özel sektör eliyle büyüme yolunda ilerliyoruz
İSO Başkanı Tanıl Küçük, "Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu" içinde özel sektörün ağırlığının artışını şu sözlerle vurguladı: "Büyüme ve istihdamın özel sektör eliyle sağlanması bekleniyor. İlk 10'a giren sanayi kuruluşları arasındaki özellerin sayısının her geçen yıl artması, bu hedef doğrultusunda yol alındığını gösteriyor. İşsizlik sorununu çözmek için Türkiye diğer sektörlerde de arayışlara girmeli, bir strateji çerçevesinde istihdam alternatifleri geliştirmelidir."
En küçük gevşeme büyük kayıp getirir
İSO Başkanı Tanıl Küçük, sürdürülebilir büyümeyi sağlamak için yapılması gereken çok iş bulunduğunu belirterek, ‘En ufak bir gevşeme büyük kayıpları beraberinde getirebilir’ dedi. Küçük, 2004'ün ikinci yarısında ekonomik göstergelerin büyük bölümünde olumlu gidişin devam ettiğini söyledi.
Küçük, 2002-2003 yıllarında ekonomide görülen olumlu performansta sanayinin en iyi sektör olarak görevini yerine getirdiğini belirterek, ’2004'de de bu işlevini sürdürmektedir. 2002 ve 2003'te ihracatta yaşanan olumlu gelişmeler, sanayi sektörünün bu süre içinde, ekonominin lokomotifi görevini devam ettirmesinde en önemli etken olmuştur’ diye konuştu.
Yılın ikinci yarısında bütçe ve cari işlemler dengesinin dikkatle izlenmesi gerektiğini dile getiren Küçük, ithalatta ilk yarıda görülen büyük artışın frenlenmesi ve ihracatta da karlılığın artırılması gerektiğini vurguladı. Küçük, ‘Bu başarılamazsa hedeflerden sapma olabilir’ dedi.
Patronlar ücretlerde cimri davranmamış
İSTANBUL Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Tanıl Küçük, ücretlere ilişkin bir soru üzerine, 2002 yılında, 2001 krizinin etkisiyle ücretli kesimin büyük fedakarlıkta bulunduğunu kaydederek, "Türkiye'de aslında 2003'de yakalanan büyümenin ardında her kesimin fedakarlığı var. Oransal olarak baktığımız zaman yine ücretlerde 2003 yılında 2002'ye göre bir iyileşme söz konusu. Yani patronlar 2003 yılında cimri davranmamış" dedi.
500 büyük içinde 9 Gaziantepli var
GAZİANTEP Ticaret Odası Başkanı (GTO) Mehmet Aslan, 500 büyük sanayi kuruluşu listesinde Gaziantep'ten 9 firmanın bulunmasının kendilerini gururlandırdığını bildirdi. Aslan, yaptığı açıklamada, Gaziantep'te faaliyet gösteren SANKO, İSKO Tekstil, Gülsan Sentetik Dokuma, Akteks İplik, Naksan Plastik, Merinos Halı, Şölen Çikolata, Süper Film ve Beşler Gıda firmalarının listede yer almasının ve geçen yıllara oranla daha üst sıralarda bulunmasının sevindirici olduğunu ifade etti. Aslan, istatistiklerin söz konusu firmaların toplam 1 katrilyon 379 trilyon liralık satış yaptığını gösterdiğini, Teşvik Yasası kapsamında yer almayan Gaziantep firmalarının üretim, satış ve ihracatta gösterdiği yüksek performansın Gaziantep sanayisinin geldiği noktayı gösterdiğini kaydetti.
Türkiye'nin en büyük 50 sanayi kuruluşu
(Milyon TL)
Firma Üretimden Satışlar
TÜPRAŞ-Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. 8,215,208,423
Ford Otomotiv Sanayi A.Ş. 2,425,400,623
EÜAŞ Elektrik Üretim Anonim Şirketi 2,166,932,961
OYAK-Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş. 2,051,932,583
Arçelik A.Ş. 2,004,374,937
Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları A.Ş. 1,947,455,927
TOFAŞ Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. 1,816,917,130
Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. 1,788,298,469
Vestel Elektronik San. ve Tic. A.Ş. 1,686,330,302
Aygaz A.Ş. 1,607,993,566
Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye A.Ş. 1,320,220,431
Beko Elektronik A.Ş. 1,149,607,598
PETKİM Petrokimya Holding A.Ş. Genel 1,061,773,425
Tekel Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol 1,023,543,086
Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Genel 868,009,182
İpragaz A.Ş. 859,074,140
Mercedes-Benz Türk Anonim Şirketi 833,872,575
Çolakoğlu Metalurji A.Ş. 801,124,784
HABAŞ Sınai ve Tıbbi Gazlar İstihsal 796,378,095
İskenderun Demir ve Çelik A.Ş. 735,093,000
İÇDAŞ Çelik Enerji Tersane ve Ulaşım San. 686,704,410
Philsa Philip Morris Sabancı 656,975,888
BSH Profilo Elektrikli Gereçler San. 581,534,645
Milangaz LPG Dağıtım Tic. ve San. A.Ş. 571,562,073
Bosch San. ve Tic. A.Ş. 567,310,504
AKSA Akrilik Kimya San. A.Ş. 565,415,967
KORTEKS Mensucat San. ve Tic. A.Ş. 507,161,809
Coca Cola İçecek A.Ş. 502,480,869
Hyundai Assan Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. 485,860,590
Profilo Telra Elektronik San. 481,983,566
Diler Demir Çelik Endüstri 470,285,864
Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü 468,499,237
SASA Dupont Sabancı Polyester San. 461,718,220
Vestel Komünikasyon San. ve Tic. A.Ş. 453,708,622
BMC San. ve Tic. A.Ş. 444,061,606
BRİSA Bridgestone Sabancı Lastik San. 438,969,956
Ege Çelik Endüstrisi San. ve Tic. A.Ş. 432,747,238
ASSAN Demir ve Saç San. A.Ş. 418,300,068
Trakya Cam San. A.Ş. 410,732,748
FNSS Savunma Sistemleri A.Ş. 404,824,958
Kaptan Demir Çelik End. ve Tic. A.Ş. 403,544,135
Türk Pirelli Lastikleri A.Ş. 398,290,274
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı 397,536,387
Anadolu Efes Biracılık ve MALT San. A.Ş. 394,028,083
İSKO Dokuma İşletmeleri San. ve Tic. 393,799,787
Türk Traktör ve Ziraat Makineleri A.Ş. 389,507,832
Bilkont Dış Ticaret ve Tekstil San. 382,425,641
Goodyear Lastikleri T.A.Ş 378,828,670
Ülker Gıda San. ve Tic. A.Ş. 371,205,391
Üstün Gıda San. ve Tic. A.Ş. 368,352,621
2003’te hangi sektörde kim lider oldu
(Milyon TL)
Sektör Firma Üretimden Satışları
Madencilik ve Taşocakçılığı TKİ 868,009,182
Gıda İçki Tütün Şeker F. 1,700,298,469
Dokuma Giyim, Deri, Ayakkabı Korteks 507,161,809
Orman Ürünleri Mobilya Merkez Çelik 181,477,280
Kağıt ve Kağıt Ürünleri, Basım Sanayi Hürriyet Gazetecilik 319,585,041
Kimya, Petrol Ürünleri, Lastik ve Plastik Tüpraş 8,215,208,423
Taş ve Toprağa Dayalı Sanayi Trakya Cam 410,732,748
Metal Ana Sanayi Eİrdemir 1,947,455,927
Metal Eşya, Makina Teçhizat Arçelik 2,004,374,937
Otomotiv Endüstrisi Ford Otomotiv Sanayi A.Ş. 2,425,400,623
Diğer, İmalat Sanayi Gülaylar Uluslararası Kuyumculuk 210,256,495
Elektrik Sektörü EÜAŞ 2,166,932,961