‘İşe yarar’ NFT’ler yükselişte
Güncelleme Tarihi:
Dijital ortamdaki NFT’leri, gerçek hayatta da kullanım imkânı sunan utility (işe yararlılık) NFT örnekleri her geçen gün artıyor. Utility NFT’ler en yaygın şekilde etkinliklerde ön plana çıkarken; Türkiye’de bir zeytinyağı üreticisi Ayvalık’taki 50 zeytin ağacını NFT olarak sunmaya başladı. Şirket, ağaç sahiplerine her yılki hasattan toplanan zeytin ve zeytinyağını göndereceğini açıkladı.
NFT (non-fungible/değiştirile-meyen token) kelimesi, geçtiğimiz yıl Collins Dictionary tarafından yılın sözcüğü seçilmişti. Geçerliliği halen tartışılan ve en çok konuşulan başlıklardan biri olmaya devam eden NFT’ler ‘kullanılabilirlik’leriyle de dikkat çekiyor. Özellikle konser ve festival gibi etkinliklerde çokça kullanılan utility (işe yararlılık) NFT’ler, sadece dijital koleksiyon anlamına gelmiyor. NFT sahibine birtakım ayrıcalıklar, haklar ve ödüller de sunuyor. 2020 yılında 200 milyon dolar olan NFT’lerin toplam işlem hacmi, 2022’nin ilk çeyreğinde 12 milyar doların da üzerine çıktı. Sadece sanal dünyada var olmalarıyla değil; gerçek hayatta da kullanım imkânı sunan utility NFT’lerin ise önümüzdeki dönemde yeni bir etkileşim alanı yaratabileceği belirtiliyor.
SİGORTA DA GÜNDEMDE
NFT’lerin sanal ortamdan çıkıp günlük hayatımızda kullanılmasının ne anlama geldiğini biraz daha netleştirmeye çalışalım. Örneğin, en bilinen NFT koleksiyonlarından biri olan Bored Ape NFT’leriyle, özel etkinlikler için kullanılan giriş kartları ve yeni NFT üretme fırsatı sunan bir sistem oluşturuldu. Yani sahip olduğunuz NFT’lerle gerçek hayatta bir etkinliğe katılmanızın yolu açıldı. Utility NFT’lerin gelecekte sağlık sigortasından sadakat kartlarına ve sezonluk biletlere; indirimlerden ücretsiz hediyelere kadar pek çok farklı alanda kullanılabileceği öngörülüyor.
NFT RESTORANI
Bu konuda öne çıkan diğer örneklerse şöyle: Girişimci ve New York Times’ın en çok satan yazarı olan Gary Vaynerchuk tarafından kurulan VeeFriends, düzenlenen konferanslara NFT’lerle katılım imkânı sunuyor. Sürdürülebilir kahve üretimiyle dikkat çeken Crypto Baristas, NFT sahiplerine çevrimiçi bir mağazada indirim şansı sağlıyor. Web3 ve NFT dünyasında kadınları destekleyen ve kadınların bu alandaki varlığını arttırmayı amaçlayan bir NFT projesi olan World of Women, gerçek hayattaki bazı etkinliklere katılım fırsatı sunuyor. Kendisini dünyanın ilk NFT restoranı olarak tanımlayan Flyfish Club (FFC) ve Flyfish Omakase ise token sahibi üyelerine, restoran ve kokteyl salonuna erişim hakkı sunarken, rezervasyonla özel yemek odalarıyla da hizmet veriyor.
ZEYTİN VE ZEYTİNYAĞI
Türkiye’den çıkan utility NFT örneklerinden biri de gıda sektöründen geldi. Orfion Zeytinyağı, Ayvalık’taki bahçelerindeki zeytin ağaçlarını NFT olarak sunmaya başladı. OpenSea platformunda satışa sunulmaya başlanan koleksiyonda, NFTree’lerin sayısının 50 adetle sınırlı tutulacağı kaydedildi. Düzenli olarak o yılki NFTree’lerden toplanacak zeytinlerden elde edilmiş zeytinyağı ve sofralık zeytinlerin NFTree sahiplerine gönderilirken; NFTree sahiplerinin üretim süreçlerine eşlik edebileceği belirtildi. Ağaç yaşadığı sürece ve NFT sahipliği devam ettikçe ürünlerin gönderimi de devam edecek. 100 ila 200 yaşındaki ağaçların NFT’lerinin fiyatı ise bin dolar olarak belirlendi.
UTILITY NFT’LER NE ANLAMA GELİYOR?
Utılıty NFT’ler sahibi olduğu kişiye sanal dünyanın dışında gerçek hayatta da bazı ayrıcalıklar, haklar ve ödüller sunuyor. Örneğin 500 kişilik bir tiyatro oyunu için 500 farklı bilet basılıyor ve siz kendi adınıza bir bilet aldığınız andan itibaren o bileti kullanım hakkı sadece sizin isminize ait oluyor. Aynı etkinliğin organizatörü 500 adet bilet yerine, 500 adet NFT dağıttığında da söz konusu NFT’lerle size etkinliğe giriş hakkı tanımış oluyor.