Bir Yıldız Doğuyor (İsveç 1958)

Bir önceki finallerde Almanya şampiyon olmuş ve kupa Avrupa'da kalmıştı. Finallerin ev sahipliği de Amerika Kıtası'na gitmemiş Avrupa'da kalmıştı. İsveç'in ev sahipliğini yaptğı 1958 finallerinde ilk kez televizyon yanı yapıldı. Futbolseverler, ilk kez ekranları başında maçları izleme imkanı buldular.

İsveç finalleri öncesinde şampiyonanın statüsü bir kez daha değiştirildi. Finallerde mücadele etme hakkı kazanan 16 takım yine 4'erli gruplara ayrılmıştı ancak bu kez gruplardaki her 4 takım biribirleri ile oynuyorlardı. Gruplarında 2. ve 3. sırayı alan takımlar çeyrek finale çıkmak için aralarında play-off karşılaşmaları oynamaları gerekiyordu. Bu kez bir yenilik daha getirilmişti; grup maçlarında uzatma devreleri oynanmayacaktı. Grup maçlarının ardından ilk 2 sırayı alacak takımlar eleminasyon usulünün uygulandığı, çeyrek finale çıkan ekipler oluyordu.

Bu finallerde Türkiye yoktu. Ön elemelerde kimseye yenilmemişti oysa ki nasıl mı gidemedik İsveç'e? Türkiye, kuralarda bir anda kendisini İsrail'in rakibi olarak buldu. O yıllarda Arap ülkelerinin İsrail diye bir devleti tanımamasının yanında, Türkiye-İsrail ilişkileri de bugünkü kadar iyi değildi. Sonuçta Ay yıldızlı ekip, siyasi bir kararla eleme maçını oynamadı ve yerimize İsrail'le karşılaşan Galler, kupada mücadele etme hakkını elde etti. Galler, çeyrek finalinde favori Brezilya'ya 1-0 kaybederek kupaya veda etmişti.

Her 4 grupta da Avrupa'nın duğusundan, batısından, Büyük Britanya'dan ve Latin Amerika'dan takımlar bulunuyordu. İngiltere'nin korkulu rüyası gerçek olmuş ve kendisini Brezilya, Rusya ve 1954'ün üçüncüsü Avusturya ile aynı grupta bulmuştu. Macaristan 4 yıl öncesine göre gücünden çok şey kaybetmişti. Takımın as oyuncuları Puskas, Kocsis ve Czibor, Sovyetler'in 1956'da ülkelerini işgal etmesinin ardından Macaristan'dan ayrılmışlardı. Öte yandan kupaya ilk kez katılan Sovyetler Birliği de favoriler arsında gösteriliyordu.

Bu finaller dünya futbolunun gelmiş geçmiş en büyük futbolcusunun da ortaya çıkmasına sahne olacaktı. Finallerdeki ilk 2 maçta kenarda bekletilen Edson Arantes Do Nascimento, ya da bilinen adıyla Pele, İngiltere ile oynanan ve 0-0 sona eren maçta ilk kez boy gösterdiğinde daha 17 yaşındaydı. 0-0 sona eren bu maç, bir başka yönüyle de önemliydi; kupa tarihinde golsüz sona eren ilk maç olarak tarihe geçti.

Brezilya açıkça kupanın favorisiydi. Sambacılar, diğer takımlar da kendileri gibi bir oyun düzeni kurana kadar sahaya 4-2-4 düzeninde çıkarak önemli galibiyetler aldılar.

Finallerin en önemli olaylarından birisi de Fransız Juste Fontaine'in patlama yapmasıydı. Fransa'nın grup maçlarında attığı 11 golden 6'sında imzası bulunan golcü, takımının kolayca çeyrek finale çıkmasında önemli rol oynamıştı. Ev sahibi İsveç, C Grubu'nda Meksika'nın önünde grup lideri olarak çeyrek finale çıkarken, kupaya katılan 4 Birleşik Krallık takımından sadece ikisi, Kuzey İrlanda ve Galler ilk 8 takım arasında yer bulabilmişti. İngiltere ve İskoçya, daha ilk turda evlerine dönmek zorunda kalmışlardı.

Çeyrek final karşılaşmalarında hiç sürpriz yaşanmadı. Almanlar beklendiği gibi Yugoslavları, İsveç de Sovyetler Birliği'ni kupanın dışına ittiler. Fransa ise Wisnieski, Piantoni ve parlayan yıldızı Fontaine'in 2 golüyle İrlanda'nın eve dönüş biletini keserken, Brezilya, da Galler engeleni Pele'nin tek golüyle aşıyordu.

Kupa'da artık sona gelinmişti; futbolda dünyanın en büyüğünün belirlenmesine sadece 4 maç kalmıştı. Kalmıştı kalmasına da bu 4 maçta futbolseverler, tam 27 gol görmüşlerdi.

Yarı finalde Almanya ile eşleşen İsveç, maçın son 30 dakikasını 10 kişi oynayan rakibini 3-1 yenirek finale çıkıyordu. Diğer yarı final maçında ise Brezilya, Fransa'ya 'buraya kadar' dedi. Daha maçın birinci dakikasında Vava ile 1-0 öne geçen muhteşem Brezilya, 9. dakikada Fontaine'in golüne engel olamasa da Didi (39'), Pelé'nin(3) (53,58',74') sıraladığı gollerle farkı 4'e çıkarmıştı bile. Piantoni'nin 83. dakikadaki golü, sadece farkı üçe indirmekle kaldı. Brezilya, hem muhteşem futbolu, hem farklı galibiyeti, hem de daha 17'sinde müthiş yetenek Pele'siyle taraflı tarafsız herkesin alkışını alıyordu.

İsveç-Brezilya finali öncesinde oynanan üçüncülük maçında Fransa, Almanya'yı 6-3 yenerek bronz madalyanın sahibi olmuştu. Fransızların tek tesellisi Fontaine'in attığı 13 golle kupanın "Gol Kralı" olmasıydı. Bu aynı zamanda kupa tarhinde atılan en fazla goldü ve bu rekor hala kırılamadı.

Pele'nin Brezilyası, ev sahibi İsveç karşısında daha maçın başında (4. dakika) 1-0 yenik duruma düştü. Sambacıların gol yağmuru 9. dakikada Vava ile başladı. 30. dakikada yine Vava takımını 2-1 öne geçirdi. 55. dakikada bu kez sahneye Pele çıkıyordu. Zagalo, 68'de farkı 3'e çıkaran golü attı. Simonsson'un 80'de attığı gol, farkı 2'ye indirmekten öteye geçmedi. Pele 89'da perdeyi kapatan ve kupayı Brezilya'ya görüren golü atıyordu.