TCMB'nin karı 60.6 trilyona geriledi

Merkez Bankası'nın 60.6 trilyon lira olan bilanço karının, 1211 sayılı Merkez Bankası Kanunu'nun 60. maddesi gereÄŸi, 16  trilyon 972.6 milyar liralık bölümünün ihtiyat akçesi olarak ayrılması öngörülüyor. Kardan hissedarlara, ilk kar ve ikinci kar hissesi olmak üzere 3 trilyon lira kar payı ödenecek. Bu durumda 250 bin hisseye, hisse başına brüt 12 bin lira kar ödenecek. ancak, 495 milyar liralık gelir vergisi stopajı ve fon payının düşülmesi nedeniyle, hissedarlara net ödeme 2 trilyon 505 milyar lirada kalacak. Banka karından, memurlara da 2 trilyon 120 milyar lira temettü ödemesi yapılacak.Â
  Â
Genel kurulda, hissedarlara dağıtılacak kar hisseleri ile banka mensuplarına ödenecek temettünün 8 Nisan'dan itibaren ödenmeye başlanması da onaya sunuldu.

Banka karının 29 trilyon 301.2 milyar liralık bölümü vergi ve fon payı olarak ayrılacak.
   Â
BİLANÇODAKİ GELİŞMELER
 
Merkez Bankası bilançosuna göre, banka 2002 yılında, 8 katrilyon 969 trilyon 195 milyar liralık gelire karşılık, 8 katrilyon 908 trilyon 578 milyar liralık giderde bulundu. Önceki yıla göre giderler yüzde 5 artarken, gelirlerde yüzde 41 azalma oldu.Â

Bilançoya göre, 2001 yılında 7 katrilyon 890.9 trilyon lira olan Merkez Bankası'nın faiz gelirleri, geçen yıl yüzde 19 azalarak 6 katrilyon 385.2 trilyon liraya geriledi. Faiz gelirleri arasında yer alan TL ve döviz menkul kıymetler deÄŸerlemesinden saÄŸlanan gelir 1 katrilyon 817.3 trilyon liradan 291 trilyon liraya düştü.Â

Bankanın faiz dışı gelirleri, önceki yıla göre yüzde 65 azaldı. 2001'de 7 katrilyon 355.6 trilyon lira olan faiz dışı gelirler, 2 katrilyon 579.9 trilyon liraya geriledi. Açık piyasa işlem karları 6 katrilyon 690.6 trilyon liradan 1 katrilyon 625.2 trilyon liraya, altın ve kambiyo karları 370.4 trilyon liradan 247.5 trilyon liraya indi. Banka, geçen yıl 689 trilyon 75 milyar liralık kur farkı geliri, iştiraklerden de 4 trilyon 34.8 milyar lira iştirak geliri sağladı.
Â
Merkez Bankası'nın faiz giderleri, önceki yıla göre yüzde 29 artarak, 6 katrilyon 619.1 trilyon lira düzeyinde gerçekleÅŸirken, en yüksek artış, bankalara ödenen mevduat faizlerinde gerçekleÅŸti. Önceki yıl 249.2 trilyon lira olan bankalara ödenen mevduat faizi tutarı, yüzde 239 artarak, 846.1 trilyon liraya çıktı. Bankalararası para piyasası iÅŸlemlerinde ödenen faizler de 1 katrilyon 805 trilyon liradan 2 katrilyon 935.2 trilyon liraya yükseldi. Geçen yıl, kredi mektuplu döviz tevdiat hesaplarına faiz tutarı ise yüzde 6 azaldı ve 1 katrilyon 986.2 trilyon liraya düştü.Â
Â
Faiz dışı giderlerde önceki yıla göre yüzde 38 azalma olurken, açık piyasa işlemleri zararı, 1.7 katrilyon liradan 974.5 trilyon liraya geriledi. Çeşitli fonlara iştirak amacıyla yapılan hisse giderleri, yüzde 862 artışla 34.7 trilyon liradan 334.4 trilyon liraya çıktı.

Merkez Bankası'nın genel giderleri içinde yer alan personel giderleri, geçen yıl, önceki yıla göre yüzde 60 artarak 216.5 trilyon liraya, diÄŸer giderleri de yüzde 87 artarak 86.8 trilyon liraya yükseldi.Â
  Â
KAR NEDEN DÜŞTÜ?
Â
Merkez Bankası Raporu'nda, 2001 yılında 6.7 katrilyon lira olan karın 2002 yılında 60.2 trilyon liraya gerilemesiyle ilgili bilgi verilirken, bankacılık operasyonu sonrasında piyasada ortaya çıkan fazla likiditenin çekilmesinde ters repo işlemlerinin ve Bankalararası Para Piyasası'nda (BPP) alım yönlü işlemlerin kullanılması sonucu açıkpiyasa işlemleri karları yüzde 77 oranında azalırken, BPP işlemleri nedeniyle ödenen faizlerin yüzde 63 oranında arttığına dikkat çekildi.
   Â
Raporda, menkul kıymetler cüzdanındaki kıymetlerle ilgili olarak gerçekleştirilen erken itfalar ve kıymetlerin kupon faizlerinin endeksli olduğu TÜFE'nin düşmesinin yanısıra uluslararası finans kuruluşlarca çıkarılmış menkul kıymetlerin faiz oranlarındaki düşüşün etkisiyle, borsa rayici ile değerlendirilen menkul kıymetlerin değerleme farkı gelirlerinin yüzde 84 azalmasının, 2002 yılı faiz gelirlerinin yüzde 19 düşmesinde etkili olduğu da kaydedildi.