Tokatkoy’e kent kulturu

Koruma amacli imar plani yapma izni Beykoz Belediyesi ile Istanbul Buyuksehir Belediyesi'ni karsi karsiya getirdi.

TOKATKOY Kent Kulturu Birligi Istanbul'daki onlarca semt olusumundan biri. Ama Birlik'in diger derneklerden oldukca buyuk bir farki var; onlar isimlerine ragmen aslinda bir kooperatif. Amaclari kent kulturunu Tokatkoy'e getirmek. Ancak kent kulturunu ‘‘kentin imarli bolumunde yasanan kultur’’ olarak tanimladiklari icin, bunun icin ayri bir mucadele vermeleri gerektigini dusunuyorlar. Cunku ister 70 yil, ister 20 yil once yapilmis olsun Tokatkoy'de hicbir evin tapusu yok. Ayrica 1983'de yapilan imar planinda var olan evlerin pek cogu yesil alan olarak gosterilmis. Birlik kapali kapilar ardinda itirazlara acilan imar planindan kimse haberdar olmadigi icin de itiraz edilemedigini ve plan bu haliyle onaylandigini soyluyor. Bu plana gore 30 bin kisinin yasadigi Tokatkoy'de sadece 300 kisinin barinabilecegi konut alani var. Simdi gunun ihtiyaclarina cevap vermedigi icin planin revizyonu gundemde, tabii burokratik sorunlar halledilirse. Ancak sorunla ilgili olarak Tokatkoy ve Beykoz Belediyesi arasinda diger ilcelerde pek gormedigimiz bir durum var; iki taraf da elbirligiyle sorunu cozmeye calisiyor.

Osmanli’dan bu yana

Osmanli Imparatorlugu'ndan bu yana yerlesim alani olan Tokatkoy yaygin olarak Cumhuriyet'in ilk yillariyla birlikte Beykoz'da Sumerbank, Pasabahce ve Tekel fabrikalari kurulunca yerlesime konu oluyor. Bugun Tokatkoy'un nufusu 30 bin civarinda. Ilk gelenler Istanbul'un pek cok imarsiz bolgesinde oldugu gibi Osmanli'dan kalma bostan agalarindan koy senetleriyle yerler alip evlerini kurmus. Simdi Tokatkoy'de dorduncu kusak yasiyor. Ancak kendilerinden oncekilerden bir farklari var, sadece evlerine tapu degil ayni zamanda kentli olmanin tum gereklerini de bolgelerinde yasamak istiyorlar; duzgun sokaklar, cocuk parklari, spor alanlari, semt konagi, toplu konut vb.

Tapu tahsis belgeleri

Bir donem dagitilan tapu tahsis belgeleriyle tapu sorunlarinin halledilecegini dusunmusler ancak belgeler iptal edilince devletle yeniden yuzyuze kalmislar. Simdi kamu arazisini gasp ettikleri gerekcesiyle devletin saptadigi ecr-i misillerle karsi karsiyalar. Baslangicta bunlari odemisler ama artik sorunun kokten cozulunceye kadar hicbir bedel odemeyi dusunmediklerini soyluyorlar. Kendilerini isgalci ya da gecekonducu degil, Tokatkoylu olarak tanimliyorlar.

Beykoz Belediyesi ile yogun bir iliski icindeler. Burada ise bir baska sorun ortaya cikiyor. Cunku zaten Beykoz Ilcesi'nin de yuzde 99'i plansiz. Arazisinin ise ancak yuzde 12'si ozel arazi. Geri kalan bolum Hazine, Vakiflar ve Orman arazileri.

5 bin olcekli imar planlarinin ihtiyaci karsilamadigi ve uygulamada sorunlari oldugu gerekcesiyle yeniden gozden gecirilmesi kararindan sonra Istanbul'un tum ilceleri gibi onlarin da sorunu imar. Gecen yil icinde 5 bin olcekli imar planlari Buyuksehir Belediyesi'nden gecti. Plan gectigimiz subat ayindan bu yana 3 Numarali Anitlar Kurulu'nda bekliyor. Planin onaylanmasindan sonra sira 1/1000 olcekli koruma amacli planlara gelecek. Bu asama ise Beykoz Belediyesi ile Buyuksehir Belediyesini karsi karsiya getirdi. Cunku koruma amacli plan yapma onayinin da Buyuksehir'den alinmasi gerekiyor. Ilk basvurulari olumsuz cevaplanan Beykoz Belediyesi yoneticileri ikinci kez olumsuz cevap alirlarsa Buyuksehir Belediyesi hakkinda suc duyurusunda bulunabileceklerini soyluyorlar. Bu arada yasa geregi Buyuksehir Belediye Baskani Ali Mufit Gurtuna tarafindan imzalanarak gonderilmesi gereken cevap yazisi, Baskan Yardimcisi Basri Mete tarafindan imzalanarak ilceye iade ediliyor.

Bogazici alani

Beykoz'un arazisi iki alandan olusuyor. Birincisi Tokatkoy'u de icine alan Bogazici alani. Ikincisi ise Dogal SIT alani. Buyuksehir Belediyesi Beykoz Belediyesi'ne Dogal SIT alani ile ilgili plan yapma iznini verdi, ancak ayni izin asil nufus yogunlugunun bulundugu Bogazici alani icin verilmedi. Beykoz Belediye Baskani Alaattin Koseler kendilerine dusen gorevleri ongorulen surelerden once bitirdiklerini simdi siranin Buyuksehir'de oldugunu soyluyor. Koseler gecekondu aflarina karsi oldugunu, bunun onune gecmenin tek yolunun da onlarca yil sonrasinin gelismelerini de ongoren imar planlari yapmak oldugunu soyluyor.

SEMT SAKINLERI NE DIYOR?

Yavuz Gurkan (Tapu, Imar ve Kentlesme Komisyonu Baskani)

Biz burada gecekonducu degiliz, dorduncu kusagiz. Bir yanda SIT karari aliniyor bir yanda mevzi imar planiyla gokdelen yapiliyor. Madem korumacilik deniyor, o zaman Beykoz ormanlari neden milli park ilan edilmiyor. Tokatkoy icin su anda yapilmis olan 5 binlik ve binlik planda (1983) 40 yildir uzerinde ev olan yer yesil alan olarak isaretlenmis. O zaman kimse bilmedigi icin itiraz olmamis ve plan gecmis. Su anda 30 bin kisinin yasiyor burada ama ancak yuzde 1'lik, 300 kisilik konut alani var. Beykoz'un da yuzde 12'si ozel mulkiyet gerisi devlet mulkiyeti. Bu alanda da ancak 54 bin kisi yerlesebilir, bu, su anki nufusun yuzde 25'i.

Sedat Dalar (Kultur Sanat ve Basin Yayin Komisyonu Baskani)

Istanbul'un karsi yakasinda mazisi 10-20 yillik mahalleler var. Basin bunlari cok karistiriyor, Kucukarmutlu benzetmesini yapiyor. Buranin 70 yilin uzerinde mazisi var. Cikan haberlerde bazen kendimi cok kotu hissettim, ‘‘ben eskiya miyim?’’ diye.

Beykoz Belediye Baskani Alaattin Koseler

Tokatkoy'de konut alaninda kalan alanin metrekaresinin artmasi taleplerini gozden gecirecegiz bu planda. Belki kent yenilemeyi gundeme getirecegiz. Bir ornek yapi grubu insa ederek de, bundan sonra bolgenin nasil sekillenecegini vatandasa gosterecegiz. Isteklerin uzun vadede tek cozumu bu. Planli alan arttigi taktirde, burada yasaylan insanlarin gelir seviyesi artacak, belediyenin resmi olarak almasi gereken harclar artacak. Binlik planlar icin encumenden ihale kararini aldik, firmayi belirledik, onumuzdeki bir hafta icinde altyapi calismalari baslayacak. Biz uzerimize duseni one cekerek yapiyoruz. Fakat Kurul'un da Beykoz halkinin onunu acmasini bekliyoruz.

Vedat Dalar (Cevre Komisyon Baskani)

Cam fabrikasinda calisiyorum. 36 yasindayim, burada dogdum, okudum, askere gidip gelip cam fabrikasinda calismaya basladim. Bu dernegi kurduk, cevre komisyonununda calisiyorum. Pilot bolgeler sectik. Tokatkoy'un bir meydanini temizleyip, boyayip, cocuk parkini kullanilabilir hale getirecegiz. Cop konusunda ciddi bir calismamiz var; kagitlari ayristirmaya basladik.

Figen Torun

Eski bir Tokatkoylu degilim. 25 yil once babam buraya gelmis. Insanlar buraya calismaya geliyor ama geldiklerinde toplu konut yok. Ne yapacaksin? Bir ev kuracaksin. Bu benim gunahim degil. Buralara tapu verilmiyor ama ayni konumdaki arazi uzerine yapilan luks konutlara veriliyor. Devlet ne diyor biliyor musunuz? Siz yapin, bana cevre, emlak, cop vergisini, kirayi verin ama siz yine de isgalcisiniz. Ben isgalci olsam bunlari vermem ki!

Muammer Nalci (Baskan)

Birligi 1995'de kurduk. Biz burada ucuncu kusagiz. Esas ismimiz Sinirli Sorumlu Tokatkoy Cevre Kultur ve Isletme Kooperatifi'dir. Bu anlamiyla da Turkiye'deki bir kac ornekten biriyiz. Kentlesme insanin ozunde var. Bunun da belli yaptirimlari var. Burada yasayan insanlarin bir cogu bunlari bilmiyor. Bunu insanlara anlatmak ve burayi ornek bir yer yapamak temel amacimiz.