Kobe Bryant ile Nike'ın anlaşması sona erdi... Peki şimdi ne olacak?

Amerikan profesyonel basketbol ligi NBA, dünyanın her yerinde en çok izlenen spor organizasyonlarının başında geliyor. Bu da NBA'i milyonlarca dolarlık bir endüstri haline getiriyor. NBA'de mücadele eden oyuncular da elbette bu milyon dolarlardan payını alıyor. Takımlarından aldıkları ücretlerin yanı sıra, sporcularının birçoğunun ünlü spor markalarıyla sponsorluk anlaşmaları var.

Özellikle imza ayakkabılar dünya genelinde çok büyük bir ekonominin çekirdeğini oluşturuyor. NBA efsanesi Michael Jordan'ın Air Jordan'larıyla en üst seviyeye ulaşan ve günümüzde de devam eden 'imza ayakkabı' furyasında, Nike'ın LeBron James'le ya da Adidas'ın Damian Lillard'la işbirliğinin sonucunda piyasaya sürülen ayakkabılar oldukça popüler.

Ancak son iki sezonda bu ayakkabıların hiçbiri piyasanın ve parkenin lideri değildi.

NBA'de son yıllarda en fazla giyilen ayakkabılar Nike'ın Kobe Bryant için çıkardığı özel seri ürünleri oldu. New York Times'ın spor ayakkabı veri tabanı Baller Shoes DB'den aktardığına göre, geçen sezon NBA'de top koşturan oyuncuların 103'ü yani ligin aşağı yukarı beşte biri, Nike Kobe Bryant serisi ayakkabılar giydi. Bunun yanı sıra WNBA takımlarından Seattle Storm'un yıldızı Jewell Loyd gibi kadın basketbolcuları da listeye eklemek gerekiyor.

13 NİSAN'DA SÖZLEŞME SONA ERDİ

Elbette ayakkabıların popülerliğinde NBA tarihinin en büyük efsanelerinden biri olan Kobe Bryant 26 Ocak 2020 tarihinde geçirdiği bir helikopter kazası sonucu kızı Gianna'yla birlikte hayatını kaybetmiş olması önemli bir rol oynuyor. Birçok oyuncu için de idol mertebesinde olan 'Black Mamba'yı anmak isteyen basketbolcuların, ayakkabı tercihleri bu anlamda şaşırtıcı değil.

Ancak bu durum yakın zamanda değişecek gibi görünüyor. Çünkü Nike, bu hafta başında, Bryant'la olan sözleşmenin süresinin Nisan ortasında sona erdiğini duyurdu.

Nike adına bir açıklama yapan Josh Benedek, "Kobe Bryant, Nike'ın tüketicilerle olan derin bağının önemli bir parçasıydı. Bizi zorlar ve çevresindeki herkesin daha iyi olmasını sağlardı. Sözleşmemiz sona ermiş olsa da Kobe, Nike ailesinin yürekten sevilen bir üyesi olmaya devam ediyor" ifadelerini kullandı.

VANESSA BRYANT SON NOKTAYI KOYDU

"Acaba sözleşme yenilenebilir mi?" tartışmaları yaşanırken Kobe'nin eşi Vanessa Bryant, ESPN'e bir yazılı açıklama yaparak, sözleşmenin yenilenmeyeceğini net bir dille duyurdu.  

Bryant, "Kobe'nin Nike'la olan sözleşmesi 13/4/21 tarihinde sona erdi. Kobe ve Nike tüm zamanların en güzel basketbol ayakkabılarından bazılarına imza attılar. Bu ayakkabılar tüm dünyadaki hayranlar ve her alandan sporcular tarafından giyildi. NBA oyuncularının herkesten çok eşimin ayakkabılarını giyiyor olması önemli" dedi.

"Nike ile eşimin mirasını yansıtacak bir ömür boyu ortaklık kurmak istiyordum. Kobe'nin ve Gigi'nin mirasını onurlandırmak için her zaman elimizden gelen her şeyi yapacağız. Bu asla değişmeyecek" diyen Vanessa Bryant, "Her zaman Kobe'nin hayranlarının onun ürünlerini alıp giyebileceğini ümit edeceğim. Kobe'nin ürünleri saniyeler içinde tükeniyor. Bu da her şeyi anlatıyor" ifadelerini kullandı.

Vanessa Bryant, ESPN'e yaptığı açıklamada ayrıca mirasçıların "Mamba" logosunun ve Kobe'nin imzasının da tek hak sahibi olduğunu söyledi. Ayakkabıların dillerindeki "Sheath" logosunun hakları ise mirasçılar ile Nike arasında paylaşılıyor.

2003'TEN BERİ BİRLİKTE YÜRÜYORLAR

En başta da dediğimiz gibi, ayakkabı şirketleriyle yapılan anlaşmalar, sporcular için çok önemli bir kazanç kapısı. Milyonlarca dolar değerindeki bu anlaşmalar, bazen oyuncunun takımdan aldığı ücrete denk geliyor, hatta bunu aşan durumlar bile oluyor. Hal böyleyken oyuncuların takımlar arası transfer olur gibi markalar arası transfer olmaları da oldukça yaygın bir durum.

Bryant için de benzer bir hikaye söz konusu. 1996 yılında daha NBA'de oynamaya bile başlamadan önce Adidas'la bir sözleşme imzalayan Bryant, 2003'te sözleşmenin süresi dolduğunda Nike'la anlaştı.

Bryant her zaman popüler bir oyuncu değildi ve Nike'la olan ilk ayakkabıları çok iyi satmadı. Ancak saha içinde elde ettiği başarılar onu bir efsane seviyesine çıkarınca ABD sınırlarının dışında bir üne kavuştu. Yaşlandıkça da NBA'e yeni katılan oyuncuların saygı duyduğu bir idol haline geldi.

Bryant, cinsel saldırı ile suçlanarak tutuklandığı dönemde birçok sponsorunu kaybetti. Ancak Nike birlikte çalışmaya başlayalı çok zaman geçmemiş olmasına rağmen Bryant'la sözleşmesini feshetmemeyi tercih etti. O günden beri de işbirlikleri devam etti.

EMEKLİ OLDU AMA UNUTULMADI

Emekliliğinden sonraki dönemde Hollywood'a göz kırpması, bir spor akademisi açması ve kadın basketbolunun en güçlü savunucularından biri haline gelmesiyle, popülerliği daha da arttı.

Nitekim Nike da Bryant'ın popülerliğinin emeklilikte de devam edeceğine inandığından, Kobe'nin son NBA maçını oynadığı ve 60 sayı kaydettiği 13 Nisan 2016 tarihinde, taraflar 5 yıllık yeni bir sözleşme imzaladı. Nike aynı zamanda bu tarihi "Mamba Günü" ilan etti.

Bryant son sezonda sahaya, kendi adını taşıyan 11'inci ayakkabı modeli olan 'Kobe 11'larla çıktı. Emekliliğin ardından Nike bu kez 'Kobe A.D.' serisini piyasaya sürdü. A.D. Latince  "Tanrı'nın yılı" anlamına gelen ve İngilizcede "milattan sonra" anlamında kullanılan "anno Domini" ifadesinin bir kısaltması. Söz konusu 11 modelin yanında Zoom Huarache 2K4 ve 2K5 ile 2008 Olimpiyatları'nda giydiği ve sektörü alt üst eden Hyperdunk da adı Bryant'la anılan modeller arasında.

DAHA ÖNCE BENZERİ OLMAYAN BİR DURUM

New York Times'a göre, sözleşmenin sona ermesi NBA tarihinde ayakkabı anlaşmalarının başladığı dönemden bu yana görülmemiş bir örnek. Çünkü basketbolcularla ayakkabı üreticileri arasındaki bu işbirlikleri 80'lerin sonlarından itibaren popüler oldu. O dönemden bu yana bu tür anlaşmalara imza atmış NBA yıldızlarının da hemen hemen hepsi halen hayatta. Özellikle Bryant gibi çok genç bir yaşta (41) hayatını kaybeden hiçbir basketbolcu yok.

En yakın örnekler Converse'in ünlü Chuck Taylor All-Stars ayakkabılarına ismini veren Chuck Taylor ile WNBA'in yıldızlarından Jordan Markası destekçisi Maya Moore. Taylor'ın ölümünden 50 yıl sonra bile ayakkabıları halen popüler. Moore ise geçtiğimiz birkaç sezonu sosyal adaletsizliklere dikkat çekmek amacıyla sahaya çıkmadan geçirdi. Ancak bu iki örnek de Nike-Bryant ilişkisinde bundan sonra ne olabileceğine dair çok fazla fikir vermiyor.

NEDEN ÖMÜR BOYU ANLAŞMA YOK?

NBA'de neredeyse tüm oyuncuların şu ya da bu markayla bir sponsorluk sözleşmesi var. Ancak adına özel üretim yapılmış oyuncuların sayısı bir elin parmaklarını geçmiyor. Hele ki her yıl on milyonlarca hatta yüz milyonlarca dolar satış geliri üreten ve emekli olduktan sonra bile popülerliğini sürdüren Bryant gibi başka bir örnek bulmak neredeyse imkansız.

90'larda birkaç WNBA yıldızının da ayakkabı anlaşmaları oldu. Örneğin Sheryl Swoopes, adına basketbol ayakkabısı üretilen ilk kadın sporcu olarak tarihe geçti.

Diğer yandan, Vanessa Bryant'ın açıklamasında da vurguladığı üzere Nike'ın Jordan ya da James'in aksine Bryant'la bir ömür boyu geçerli sözleşme imzalamamış olması da dikkat çekici. Bu durum şirketin Kobe isminin değerinin kalıcılığıyla ilgili şüpheleri olduğu yorumlarına sebep oldu.

JORDAN'LAR SOKAKTA KOBE'LER SAHADA

Burada altı çizilmesi gereken önemli bir nokta var. Nike'ın Jordan markası ve Air Jordan'ın yeni modelleri halen oldukça popüler. Ve bu ayakkabılar çoğunlukla günlük hayatta sokakta giyiliyor. Sahaya Air Jordan'la çıkan NBA oyuncusu sayısı son dönemde epey azaldı. Bryant da emekli olduktan sonra bu yöne kaymak için bazı adımlar attı. Çünkü Air Jordan'ların aksine Bryant'ın ayakkabıları da sahada oldukça popülerken sokakta jean'lerin ya da eşofmanların altında pek karşımıza çıkmıyordu.

Nike'ın bu amaçla piyasaya sürdüğü ve adını Bryant'ın bulduğu "Protro" ayakkabılar, modern profesyonel performans özellikleriyle retro Bryant ayakkabılarının tasarımını bir araya getirdi. Bu bağlamda geçtiğimiz yıllarda yeniden piyasaya sürülenler arasında Kobe 1, Kobe 4, Kobe 5 ve Kobe 6 gibi modeller bulunuyor.  

NBA'deki oyuncuların giydiği Kobe ayakkabıları genellikle sınırlı sayıda ya da ortalama tüketicinin alamayacağı çarpıcı renklerde üretiliyordu. Nitekim Devin Booker, P.J. Tucker, DeMar De Rozan, Buddy Hield, Isaiah Thomas gibi birçok oyuncu, Kobe Protro renklerini kendilerine göre şekillendirerek geçtiğimiz sezonlarda sahaya bu ayakkabılarla çıktı. Ancak Protro'ların sahalardaki popülerliğinin sokaklara da yansıdığını söylemek zor.

Spor ayakkabı koleksiyonerlerinin alım satım yaptığı bir internet sitesi olan Another Lane'in kurucularından Chad Jones, New York Times'a yaptığı açıklamada, Bryant'ın ölümünden önce ayakkabılarına ilgi gösteren kitlenin oldukça niş olduğuna dikkat çekerek, "Performans açısından birçok sporcu Kobe'nin ayakkabılarını çok seviyordu. Ama ayakkabıların kitlelere ne ölçüde satılacağını moda açısı belirliyor" diye konuştu.

Birçok spor ayakkabı oyuncuların tasarımdaki minik detaylara nasıl ilham olduğu ya da tasarım sürecini nasıl şekillendirdiği gibi detaylar üzerinden ve oyunculara odaklanan kampanyalarla pazarlanıyor.

Ancak nihayetinde ayakkabının satışını belirleyen oyuncunun sahadaki başarısı değil, popüler kültürdeki yeri oluyor. Örneğin Allen Iverson'ın Reebok'la birlikte 2000'lerde piyasaya sürdüğü "Answer" isimli ayakkabıların çok satılmasının sebebi Iverson'ın sahadaki başarıları değil dünyaya karşı isyankar duruşuydu.

SINIRLI SAYIDA OLMASI RAHATSIZ EDİYOR

Bryant'ın ölümünden bu yana Nike SNKRS adlı uygulaması üzerinden sınırlı miktarda yeni Bryant ürünleri piyasaya sürdü. Ayakkabılar kısa süre içinde tamamen satılırken birçok farklı sitede ikinci el olarak yeniden satışa sunuldu. Bu durum da Nike'ın ikinci elcilerin Bryant üzerinden para kazanmalarına izin verdiği suçlamalarına hedef olmasına yol açtı.

Jones, "İnsanlar ayakkabıları satıcıdan alamayıp ikinci el platformlarında 2 kat hatta 5 kat fiyatlarla gördüklerinde bozuluyorlar" dedi.

ESPN'e konuşan bir kaynağa göre Vanessa Bryant ve Kobe'nin mirasçıları da Nike'ın ürünleri sınırlı sayıda üretmesinden rahatsızdı. Özellikle çocuk ölçülerinde ayakkabıların üretilmiyor olması Bryant ailesini rahatsız ediyordu.

Önümüzdeki dönemde Nike tarafından Kobe Bryant markalı ayakkabıların üretimi durdurulacak. Bryant'ın mirasçılarının başka bir markayla yeni ortaklıklar içine girmesi de söz konusu olabilecek. Nike ise kısa bir süreliğine daha Bryant serisi ürünlerini satabilecek. Ancak er ya da geç bu ayakkabılar ve giysiler markanın mağazalarından ve internet sitesinden kaldırılacak.

MAMBA MARKASI TUTAR MI?

ESPN’e göre, Bryant ölümünden önce Nike'la sözleşmesinin sona ermesinin akabinde kendi markası olan Mamba'yı hayata geçirmeyi de planlıyordu. Hatta bunun için Aralık 2019'da bir yaratıcı ajansla görüşmeler de yapmıştı.

Ancak Nike, Jordan ve Converse gibi alt markalarıyla birlikte ayakkabı pazarının yarısından fazlasını elinde tutuyor. Adidas ve Puma gibi markalar oldukça geriden geliyor. Golden State Warriors'ın yıldızı Stephen Curry'nin desteklediği Under Armour da yakın zamanda Nike'ın gücünü kırmakta zorlanan markalardan oldu.

Haberin duyulmasının ardından sahada Bryant'ın ayakkabılarını giyen oyunculardan da açıklamalar geldi. Örneğin pazartesi akşamı Utah Jazz karşısında sahaya bu ayakkabılarla çıkan Los Angeles Lakers gardları Kentavious Caldwell-Pope ve Talen Horton-Tucker, ayakkabılardan vazgeçmeyeceklerini söyleyenlerden.

Caldwell-Pope, yaptığı açıklamada haberin kendisini "şoke ettiğini" belirterek, "Her şeyden önce ayakkabılar satıştan kalkmadan önce gidip bir iki çift daha alacağım" dedi.

Sadece maçlarda Bryant ayakkabıları giyen Horton-Tucker ise, maç sonrası düzenlediği basın toplantısında bu konuya değindi. Horton-Tucker, "Talihsiz bir durum ama sanırım bir şekilde halletmem gerekiyor. Buradan herkese sesleniyorum: Kim bana Kobe bulabilirse, onlara ihtiyacım var" diye konuştu.

10.000 TL'ye varan "Hoş geldin bonusu" sadece Misli.com'da! Hemen üye ol...