Futbolcumuz bilgisiz hakemimiz tecrübesiz

Dünya Kupası finallerinde maç yöneten ilk ve tek Türk hakemi DoÄŸan Babacan: ‘Bizim futbolcuların kurallardan haberi yok. FIFA’nın en çok kart gören milli takımıyız.’ÂFenerbahçe ile KasımpaÅŸa karşılaÅŸmaktadır, yıl 1951. Skor 5-0 Sarı Lacivertlilerin lehinedir. Lefter santradan bir top kapar, önüne çıkanı çalımlayıp Keçi Mehmet’in ÅŸaÅŸkın bakışları arasında filelere gönderir. KasımpaÅŸa’nın 4 sırt numaralı oyuncusu nefes nefese Lefter’in yanına koÅŸar, elini uzatıp onu tebrik eder. Bu futbolcunun adı DoÄŸan Babacan’dır.... Sofya’da Balkan Ãœmit Milli Takımları turnuvası yapılmaktadır, tarih 1970 Haziranı. Türkiye birinciliÄŸi neredeyse garantilemiÅŸ, turnuvanın son karşılaÅŸması Bulgaristan-Yunanistan maçının sonucunu beklemektedir. Maç baÅŸlar ve Yunanistan 1-0 öne geçer, bizimkiler havalardadır. Bulgaristan 2-1 kazansa bile Türkiye yine ÅŸampiyondur. Fakat hakem bir süre sonra 2 Yunanlı oyuncuyu atar, maçı Bulgaristan 4-1 kazanır, Türkiye 2. olur. Bu hakemin adı DoÄŸan Babacan’dır. Hürriyet’in unutulmaz Tahsin aÄŸabeyinin (Öztin) deyiÅŸiyle ‘futbol kütüğümüzdeki altın çivi’dir DoÄŸan Babacan. Türk futbolunun uluslararası efsane düdüğüyle önce Gayrettepe’deki evinde buluÅŸtuk. 30 yıllık sevgili eÅŸi Sevil Hanım’ın çayını içip, pastasını yedikten sonra birlikte Beylerbeyi’ne doÄŸru yola çıktık. MeÄŸer TFF’nin Levent’teki merkezinde deÄŸil, Beylerbeyi tesislerinin çamur deryası bahçesine kurulan bir barakaymış Babacan’ın makamı. Kapısı, bacası dökülen viran bir prefabriÄŸin viran odası. Eski bir elektrik sobası, uyduruk bir kütüphane, dökülmüş duvarlar, kırık tavan. TFF’nin profesyonel eÄŸitim uzmanı, hakemlik üzerine 4 kitap yazmış, 5 Nisan 1930 Ä°stanbul doÄŸumlu DoÄŸan Babacan’ın çalışma mekanı burası. Atalarımız boÅŸuna mı söylemiÅŸ ‘DoÄŸru söyleyeni dokuz köyden kovarlar’ diye. Futbol hakeminin futbol oynamışı daha mı makbuldür dersiniz?- Futboldan gelmeyen hakem, iyi, baÅŸarılı bir hakem olamaz, var derseniz istisnalar kaideyi bozmaz. Oyun kuralları futbolun nasıl oynanacağını deÄŸil, nasıl oynanmayacağını gösterir. Futbolcu, sahada nelerin yasak olduÄŸunu kendisi bizzat yaÅŸamıştır. Futbolculuktan gelen hakemin sezgileri çok yüksektir, futbolcunun topa koÅŸarken tavrını, vücut dilini anlar. Gözlerinden, yüzündeki mimiklerden onun topa mı, yoksa rakibe mi gittiÄŸini çözer. Ä°ÅŸte bu yüzden, futboldan gelmeyen hakemler, çıktıkları müsabakanın ağırlığını kaldıramıyor. Åžu anda süper ligde maç yöneten hakemlerin hiçbiri 10 senelik deÄŸil. Bizim kuÅŸak çok iyi eÄŸitimden geçip, yıllarca piÅŸerek bir yerlere geldi. Süper Lig’de 10 hafta maç yönetmiÅŸ bir adamı, birdenbire Fenerbahçe-Galatasaray maçına koymak, hakemi yetiÅŸtirmek deÄŸil, hakemi batırmaktır.HAKEMLÄ°K BÄ°R HASLET KAPASÄ°TE MESELESÄ°* Bunca eÄŸitim görüyorlar, bunca maç yönetiyorlar, onca maç izliyorlar, bunun bir standardı yok mu ki? - Hakemlerimizin en büyük ortak eksiÄŸi, yer tutmada standartlarının olmayışı. Duran topların oyuna girmesindeki kural hataları devam ediyor. O kadar öğretiyoruz, sahada oyuna dalıp, atmosfere girip tedbirleri unutuyorlar. Ä°yi bir hakem, oyun kuralları ruhunu kendi yorumlarıyla deÄŸiÅŸtirmez. Hakemlikte tahsil ön planda deÄŸil, bu bir haslet, kapasite meselesi. Her ÅŸeye raÄŸmen yurtdışından hakem getirmek asla düşünülmemeli. Aksi halde FIFA ve UEFA’da bugünkü durumumuzu sıfırlarız, altına bile düşeriz. 1970 öncesinde bu hata yapıldı, bu yüzden hiçbir Türk hakemine yurtdışında maç vermediler. Ayrıca Merkez Hakem Komiteleri de devamlı deÄŸiÅŸiyor, her gelen baÅŸkan kendinden öncekinin yaptığı programı çöpe atıyor. Haydi yeniden planlar, programlar; bu kopukluklar hakemlerin performanslarına yansıyor. Ayrıca, dünyanın hiçbir yerinde bizim ülkemizdeki kadar hakemlerin üstüne gidilmediÄŸi de bir gerçek. Ä°ÅŸimiz gücümüz hakemleri eleÅŸtirmek oldu, bilen de konuÅŸuyor, bilmeyen de, vur abalıya.Rengim yok diyen hakem yalan söylerÄ°ster misiniz, futbolcular hakemlerden daha iyi biliyor olsunlar kuralları?- Ne gezer, futbolcularımızla kıyaslanırsa hakemlerimiz çok çok önde. Bizim futbolcuların oyun kurallarından haberleri yok, onlara bu derslerin verilmesi ÅŸart. FIFA’nın en çok kart gören milli takımıyız, UEFA’nın en çok kart gören takımlar sıralamasında birinciyiz. Futbolu biliyor olsak böyle bir tablo olur mu? Düzgün bir yola girmemiz için tribünlerden kulüp idarecilerine kadar herkesin futbol kurallarını öğrenmesi ÅŸart. Demin bana ‘Bizim hakemler neden sadece milli takım taraftarı olduÄŸunu söylüyor?’ diye sordun. Her hakemin bir rengi vardır, rengim yok diyen yalan söyler. Tribünde taraftarı olduÄŸu takımını destekler ama, sahada hakemlik yaptığı sürece sevdiÄŸi renkleri unutur. Haklısınız, bizim hakemlerden hangisine sorsanız, hepsi milli takım der, çok yanlış. Bence herkes rengini açıkça söylemeli, neden gizleyecek ki? Yalan söylediÄŸi ÅŸuradan belli, eÄŸer hiçbir renge sempati duymadıysa hakemliÄŸe yakınlığı nereden geliyor? Futbolla, takımla ilgili bir sevgisi var ki, hakem olmuÅŸ, kimi kandırıyor? DoÄŸan Babacan’dan hakemlere 10 emirYardımcı hakem, top ve kendinizden oluÅŸan diyagonali oyunun hiçbir anında asla kaybetmeyin.KoÅŸullar ne olursa olsun, özellikle karambol pozisyonlarında ceza alanına kesinlikle girmeyin.Uzakta kaldığınızda, ceza alanına giren pozisyonlara yetiÅŸmek için koÅŸmayın. Her ÅŸeyin hareketli olduÄŸu bu durumlarda göz açılarınızın da hareketli olması sizi yanıltabilir.Havadan gelen topu kesinlikle başınızı yukarı kaldırarak izlemeyin, faul ve fena hareketler yerde oluÅŸur.Kaleye yakın olan serbest vuruÅŸlarda baraj hattını mutlaka kendiniz alın, kale ve gol hattını ise yardımcı hakeminize bırakın.Gol kararınız ne kadar kesin olursa olsun, mutlaka o yöndeki yardımcı hakeminizle iÅŸaretleÅŸin.Oyuncuların kararlarınızı tartışmasına izin vermeyin, kararlarınızı söz veya jestlerle izah etmeyin. Takım kaptanının bile izniniz olmadan sizinle konuÅŸmaya hakkı olmadığını hatırlatın.Oyunu daima topu önünüze ve yanınıza alarak takip edin. Oyuncuların pozisyonlarını iyi deÄŸerlendirerek, topun muhtemel gidiÅŸ yönlerine göre önceden en iyi yeri almaya çalışın.Kale vuruÅŸlarında, yerinizi topun konulduÄŸu tarafa doÄŸru alın. Böylece kale sahasının gol hattına dik olan çizgisini siz, paralel çizgisini ise yardımcı hakem kontrol edebilir.Çok çabuk geliÅŸen bir kontratakta topun ceza alanı önlerine gitmesiyle öteki ceza alanında kalabilirsiniz. O anda savunma oyuncusunun yaptığı kasıtlı bir hareketin ceza alanı içinde veya dışında olduÄŸunu göremezsiniz. Bunun için maç öncesinde yardımcı hakemlerinizle şöyle iÅŸbirliÄŸi yapın; yardımcı hakem bayrağını göğsüne doÄŸru kaldırırsa hareket içerde demektir. Ceza alanının kale hattına paralel çizgisinin kendisine uzanan hattın birleÅŸme yerinde hareketsiz duruyorsa dışarıda demektir.Arzuman ve Dereli iyi yolda-Åžu anda Ä°smet Arzuman ve Selçuk Dereli iyi gidiyorlar. Selçuk daha deneyimli, daha oturaklı gözüküyor. Tek negatif tarafı, oyunu kesmeme çabasının oyunda elektriklenmeye neden olacak boyuta gelip gelmeyeceÄŸini ayırt edememesi. Onların arkasından gelen genç grupta Fırat Aydınus iyi, tek handikabı, oyuncularla çok fazla konuÅŸması. Oyuncuları devamlı ikaz halinde, verdiÄŸi kararları çok fazla izah etme çabasında. Cem Deda çok genç, yetenekli ama, deneyimi çok eksik, ilerde iyi bir hakem olabilir. Genç kuÅŸak hakemler arasında Yunus Yıldırım ve Oktay Demiray ileride iyi birer hakem olacaklar. Hem fizik kondisyonları, performansları iyi, hem de dış görüntü olarak etkileyiciler. Cem Papila istikbal vaat ediyor ama, yönetiminde istikrarsızlıklar var. Bir maçta çok iyi, bir maçta kötü, oturmuÅŸ bir kriteri yok.Â