Yabancının sermayesi var yatırımı yok
Güncelleme Tarihi:
ANKA
Oluşturulma Tarihi: Şubat 22, 2006 09:35
Türkiye, 10 milyar dolara yakın doğrudan yabancı sermaye girişi yaşadığı 2005 yılında, yabancı sermayeli şirketler yeni yatırımlar açısından ise 2004 yılının gerisinde kaldı. Yabancı sermayeli şirketlerin yatırım harcamaları yüzde 10 azalarak 3.5 milyar dolara indi.
Hazine Müsteşarlığı’nın verilerine göre yabancı sermayeli şirketler geçen yıl 3 milyar 483.7 milyon dolarlık yatırım için teşvik belgesi aldı. Bu yatırım içerisinde yabancı ortakların payının ise yüzde 51 düzeyinde olduğu belirlendi. Buna göre soz konusu yatırı içeisinde yabancı ortağın payı 1 milyar 780 milyon YTL olarak hesaplandı. 2004 yılında ise yabancı sermayeli şirketlerin teşvik belgesine bağlanan yatırımlarının toplam tutarı 3 milyar 870.3 milyon dolar, bunun içerisindeki yabancı ortak payı ise yüzde 41.2 olmuştu.
İSTİHDAM VE ÜRETİME KATKISI AZ
Gayrimenkul yatırımlarıyla birlikte 10 milyar dolara yaklaşan bir doğrudan yabancı sermaye girişine rağmen yabancı sermayeli şirketlerin yeni yatırımlarla istihdam ve üretime katkılarının sınırlı kaldığı gözleniyor. Bunun da büyük ölçüde Türkiye’ye doğrudan yabancı sermayenin satınalmalar yoluyla gelmesinden kaynaklandığı gözleniyor. Geçen yıl Türkiye’ye bu ölçüde yüksek düzeyde doğrudan yabancı sermaye girişinde Dışbank, Yapı ve Kredi Bankası, Garanti Bankası gibi Türkiye’nin büyük ölçekli bankalarıyla, Türk Telekom gibi önemli bir tekelin yüzde 55’inin yabancılara satılması ve Rus Alfa Group’un Türkiye’nin en büyük GSM operatörü olan Turkcell’e ortak olması belirleyici oldu. Hem yabancı ortak arayan orta ve büyük ölçekli bankalar, hem de gündemdeki özelleştirmeler nedeniyle bu yıl da
Türkiye’ye önemli ölçüde yabancı sermaye girişi yaşanması bekleniyor.
Yabancı sermayeli şirketler Türkiye’ye en yüksek tutarda yatırımı 2000 yılında yaptılar. Yabancıların 2000 yılında teşvik belgesine bağlanan yatırımları 8.7 milyar doları bulurken, bu kasamdaki yabancı ortak payı da yüzde 42.9 olarak hesaplandı. İzleyen yıllarda bu tutarlar önemli ölçüde azalarak, 2001 yılında 1 milyar 807 milyon dolara, 2002 yılında 831 milyon dolara, 2003 yılında da 1 milyar 697.4 milyon dolara düşmüştü.
YÜZDE 65’İ 50 BİN DOLAR SERMAYELİ
Bu arada yabancı sermaye izinlerinin kaldırılmasıyla birlikte Türkiye’de yabancı sermayeli şirket kuruluşlarında bir patlama yaşanıyor. 2000 yılında 455, 2001 yılıhnda 484 olan Türkiye’de kurulan yabancı kermayeli şirket sayısı 2003 yılında 1.105’e, 2004 yılında 2 bin 129’a çıktı. Yabancı sermaye için izin alma zorunluluğu Temmuz 2003’ten itibaren kaldırılmıştı. 2005 yılında kurulan şirket sayısı ise 2 bin 8257e yükseldi.
Ancak geçen yıl kurulan yabancı sermayeli şirketlerin 1.832’sinin sermayesinin 50 bin dolar ve altında olduğu belirlendi. Bu tür küçük sermayeli şirketlerin ise daha çok Türkiye’de gayrimenkul, çalışma veya ikamet izni almak için kurulduğu belirtiliyor. Geçen yıl kurulan yabancı sermayeli şirketlerin 711’inin sermayesinin 50 bin-200 bin dolar arasında, 164’ünün 200 bin dolarla 500 bin dolar arasında sermayesi bulunduğu belirlendi. 500 bin doların üzerinde sermayeli bulunan yabancı sermayeli şirket sayısı ise 118 olarak gerçekleşti.
İSTİHDAM VE ÜRETİME KATKISI AZ
Gayrimenkul yatırımlarıyla birlikte 10 milyar dolara yaklaşan bir doğrudan yabancı sermaye girişine rağmen yabancı sermayeli şirketlerin yeni yatırımlarla istihdam ve üretime katkılarının sınırlı kaldığı gözleniyor. Bunun da büyük ölçüde Türkiye’ye doğrudan yabancı sermayenin satınalmalar yoluyla gelmesinden kaynaklandığı gözleniyor. Geçen yıl Türkiye’ye bu ölçüde yüksek düzeyde doğrudan yabancı sermaye girişinde Dışbank, Yapı ve Kredi Bankası, Garanti Bankası gibi Türkiye’nin büyük ölçekli bankalarıyla, Türk Telekom gibi önemli bir tekelin yüzde 55’inin yabancılara satılması ve Rus Alfa Group’un Türkiye’nin en büyük GSM operatörü olan Turkcell’e ortak olması belirleyici oldu. Hem yabancı ortak arayan orta ve büyük ölçekli bankalar, hem de gündemdeki özelleştirmeler nedeniyle bu yıl da
Türkiye’ye önemli ölçüde yabancı sermaye girişi yaşanması bekleniyor.
Yabancı sermayeli şirketler Türkiye’ye en yüksek tutarda yatırımı 2000 yılında yaptılar. Yabancıların 2000 yılında teşvik belgesine bağlanan yatırımları 8.7 milyar doları bulurken, bu kasamdaki yabancı ortak payı da yüzde 42.9 olarak hesaplandı. İzleyen yıllarda bu tutarlar önemli ölçüde azalarak, 2001 yılında 1 milyar 807 milyon dolara, 2002 yılında 831 milyon dolara, 2003 yılında da 1 milyar 697.4 milyon dolara düşmüştü.
YÜZDE 65’İ 50 BİN DOLAR SERMAYELİ
Bu arada yabancı sermaye izinlerinin kaldırılmasıyla birlikte Türkiye’de yabancı sermayeli şirket kuruluşlarında bir patlama yaşanıyor. 2000 yılında 455, 2001 yılıhnda 484 olan Türkiye’de kurulan yabancı kermayeli şirket sayısı 2003 yılında 1.105’e, 2004 yılında 2 bin 129’a çıktı. Yabancı sermaye için izin alma zorunluluğu Temmuz 2003’ten itibaren kaldırılmıştı. 2005 yılında kurulan şirket sayısı ise 2 bin 8257e yükseldi.
Ancak geçen yıl kurulan yabancı sermayeli şirketlerin 1.832’sinin sermayesinin 50 bin dolar ve altında olduğu belirlendi. Bu tür küçük sermayeli şirketlerin ise daha çok Türkiye’de gayrimenkul, çalışma veya ikamet izni almak için kurulduğu belirtiliyor. Geçen yıl kurulan yabancı sermayeli şirketlerin 711’inin sermayesinin 50 bin-200 bin dolar arasında, 164’ünün 200 bin dolarla 500 bin dolar arasında sermayesi bulunduğu belirlendi. 500 bin doların üzerinde sermayeli bulunan yabancı sermayeli şirket sayısı ise 118 olarak gerçekleşti.