Tekel'in dağıtım ve pazarlamasını rakipleri yapamayacak

ÖzelleÅŸtirme Ä°daresi, TEKEL’in sigara üretimi ile dağıtım ve pazarlama bölümlerini ayrı ayrı özelleÅŸtirmeye hazırlanırken, Rekabet Kurulu TEKEL’in rakiplerine TEKEL’in dağıtım ve pazarlama iÅŸinin gördürülemeyeceÄŸini bildirdi. ÖzelleÅŸtirme Ä°daresi, 17 Haziran 2005 tarihinde yazdığı yazı ile hazırlık aÅŸamasında olduÄŸunu belirttiÄŸi TEKEL’in dağıtım ve pazarlama iÅŸinin özelleÅŸtirilmesi için ön bildirim çerçevesinde görüş istedi. Ancak bu ön bildirimin yapılacak iÅŸlemlere iliÅŸkin açıklık taşımaması ve yaÅŸanan kargaÅŸa üzerine Rekabet Kurumu ÖİB’den eksikliklerin giderilmesi istendi. ÖİB’nin gönderdiÄŸi bilgi notlarına dayanarak alınan beirlenen Kurul öngörüşüne, Ä°kinci BaÅŸkan Tuncay Songör eksikliklerin giderilmemesi nedeniyle katılmadı ve karşı oy yazdı. "DAÄžITIM VE PAZARLAMA ÖZELLEÅžTÄ°RMESÄ° DÄ°KEY ANLAÅžMADIR"ÖİB’nin bilgi notlarından, "Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol Ä°ÅŸletmeleri A.Ş’nin baÄŸlı ortaklığı TEKEL Sigara Sanayi Ä°ÅŸletmeleri ve Ticareti A.Åž tarafından üretilen sigara ve tütün mamullerinin pazarlama ve dağıtım hizmetlerinin özelleÅŸtirilmesine iliÅŸkin bildirim" yapıldığı belirtildi. Raportörler, bu bildirim üzerinden devre konu teÅŸebbüs ya da mal veya hizmet üretimine yönelik bir birimin bulunmadığı görüşünü bildirdiler. Bu çerçevede pazarlama ve dağıtım özelleÅŸtirmesinin dikey anlaÅŸma niteliÄŸinde olması nedeniyle ihale ÅŸartnamesi veya sözleÅŸme aÅŸamasında "Dikey AnlaÅŸmalara Ä°liÅŸkin Grup Muafiyeti TebliÄŸi" hükümlerinin dikkate alınması gerektiÄŸi kaydedildi. Raportörler, bu çerçevede özelleÅŸtirmeye konu hizmetlerin TEKEL Sigara Sanayi Ä°ÅŸletmeleri ve Ticareti A.Åž ile rekabet halindeki bir teÅŸebbüse gördürülmemesi gerektiÄŸini bildirdiler. Yapılan hukuki deÄŸerlendirmede şöyle denildi:"DEVRE KONU MAL VE HÄ°ZMET YA DA Ä°MTÄ°YAZ YOK""Bildirim konusu iÅŸlemle birlikte daha önce ayrı ayrı ihaleler yoluyla özel teÅŸebbüslere yaptırılan TEKEL ürünlerinin dağıtımı iÅŸinin bir bütün olarak ihale edilmesi ve bu çerçevede hizmetin ihaleyi kazanan teÅŸebbüsten alınması öngörülmektedir. Yani ortada devre konu bir teÅŸebbüs ya da mal veya hizmet üretimine yönelik bir unsur (depo, araç, dağıtım sistemi vb.), deÄŸer ya da imtiyaz bulunmamaktadır. Bir bakıma dikey bir anlaÅŸma yapılması planlanmaktadır.""RAKÄ°P TEÅžEBBÃœSLERÄ°N DÄ°KEY ANLAÅžMASINA MUAFÄ°YET YOK"Tek farkın taraflardan birinin ÖİB olmasından kaynaklandığı ifade edilen hukuki deÄŸerlendirmede, bu durumda "ÖzelleÅŸtirme Yoluyla Devralmaların Hukuki Geçerlik Kazanbilmeleri İçin Rekabet Kurumu’na Yapılacak Ön bildirimlerde ve Ä°zin BaÅŸvurularında Takip Edilecek Usul ve Esaslar Hakkında TebliÄŸ" yerine "Dikey AnlaÅŸmalara Ä°liÅŸkin Grup Muafiyeti TebliÄŸi’nin dikkate alınmasının gerektiÄŸi kaydedildi. Bu tebliÄŸde yer alan "Rakip teÅŸebbüsler arasında yapılan dikey anlaÅŸmalar, bu tebliÄŸ ile tanınan muafiyetten yararlanamaz" hükmünün dikkate alınması gerektiÄŸi kaydedildi. "TEKEL’İN RAKÄ°PLERÄ° DAÄžITIM Ä°HALESÄ°NE GÄ°REMEZ"Bu görüşler doÄŸrultusunda Rekabet Kurulu, "Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol Ä°ÅŸletmeleri A.Ş’nin baÄŸlı ortaklığı TEKEL Sigara Sanayi Ä°ÅŸletmeleri ve Ticareti A.Åž tarafından üretilen sigara ve tütün mamullerinin pazarlama ve dağıtım hizmetlerinin yürütülmesine iliÅŸkin iÅŸleme dair bildirimin bir teÅŸebbüsün ya da mal veya hizmet üretimine yönelik bir birimin devre konu olmaması nedeniyle ön bildirim gerektiren bir özelleÅŸtirme iÅŸlemi olmadığına" karar verdi. Ancak Kurul kararında, yapılması planlanan iÅŸlemin "dikey anlaÅŸma" niteliÄŸinde olması nedeniyle ihale ÅŸartnamesi veya sözleÅŸme aÅŸamasında dikey anlaÅŸmalara iliÅŸkin grup muafiyeti tebliÄŸi hükümlerinin dikkate alınması, bu çerçevede de dağıtım ve pazarlama hizmetlerinin TEKEL Sigara Sanayi Ä°ÅŸletmeleri ve Ticareti A.Åž ile rekabet halindeki bir teÅŸebbüse gördürülmemesi gerektiÄŸi bildirildi. Buna göre, TEKEL’in dağıtım ve pazarlama iÅŸinin yaptırılmasına yönelik açılacak ihaleye TEKEL’e rakip olan sigara üreticisi ve dağıtıcısı kuruluÅŸlar giremeyecek.KARÅžI OYAncak Kurul kararına karşı oy yazan Ä°kinci BaÅŸkan Tuncay Songör, soruların bir çoÄŸuna yanıt verilmediÄŸi ve bu nedenle yapılan iÅŸlemle ilgili ya hiç bilgi verilmediÄŸi ya da eksik bilgi verildiÄŸine dikkat çekti. Songör’ün karşı oyunda, idareden gelen yazının "henüz özelleÅŸtirme iÅŸleminin hazırlık safhasında olduÄŸu" kanaatini ortaya çıkardığı, ancak yazının ikinci paragrafından "özelleÅŸtirme ile ilgili ön bildirim" istendiÄŸi anımsatıldı. "Ä°ki ifadenin çeliÅŸki ortaya çıkardığı ve hatta yapılan iÅŸlemin içeriÄŸini tam olarak ortaya koymayan bir durum yarattığını" belirten Songör, idareden istenen bilgilerin de eksiklikleri gidermediÄŸinin "gayet açık" olduÄŸunu kaydetti. Â