TAEK, çalınan bu cihazın peşinde
Güncelleme Tarihi:
Haber merkezleri, dün, ajansların geçtiği bir haberle hareketlendi. Radyoaktif kaynak bulunduran bir cihazın çalındığı bilgisi yayıldı. Haberler, TAEK’in sitesine koyduğu açıklamaya dayandırıldı. TAEK’in uyarı amaçlı açıklamasının izine süren Hurriyet.com.tr söz konusu cihaz ile ilgili önemli ayrıntılara ulaştı. Cihazın içindeki tehlikeli maddenin korunduğu çelik çekirdeğe uzun süre temas edilmesi durumunda, kişi bazı organlarını kaybedebilir. Çelik çekirdeğin eritilmesi durumunda ise fabrika ciddi zarar görür.
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) 21 Ekim günü sitesine bir açıklama koydu. Ajanslar, TAEK’in açıklamayı siteye dün koyduğunu duyurdu. TAEK açıklamasında radyoaktif kaynak içeren Troxler Marka 3440 Model bir yoğunluk ve rutubet ölçüm cihazının çalındığı bilgisi yer aldı. Açıklamaya göre söz konusu cihaz 22 Eylül günü, Zemar Zemin Araştırma şirketinin şantiyesinden çalınmış.
Cihazın nerelerde kullanıldığı ile ilgili de bilgi verilen TAEK açıklamasında şu uyarı yapıldı: “Radyoaktif kaynaklar bulunduran cihaza ilgisiz ve yetkisiz kişiler tarafından müdahale edilmesi halinde çevre alanlarda meydana gelebilecek radyasyon riskinden dolayı, cihazın bulunmasına yönelik çok yönlü çalışmalar devam etmektedir.”
BACAĞINI KAYBEDEBİLİR'
TAEK’ten bir uzman konu ile ilgili verdiği bilgide, cihaz içindeki tehlikeli maddenin çelik bir çekirdek içinde olduğuna işaret etti. Aynı kaynak “Bir çekirdek bilye düşünün. Bu tehlikeli madde bu çekirdek bilyenin içinde ve bir mercimek tanesi kadar. Örneğin bu cihaz kırıldı ve bu çekirdek bilyeye ulaşıldı. Kişi bu bilyeyi aldı cebine koydu. Bir tek kendisi için tehlikeli olur. Bir metre ötesindeki kişi için dahi risk yok. Bu bilye uzun süre cepte taşınırsa bir süre sonra bacakta kızarıklıklar oluşur. Eğer uzun süre tutmaya devam ederse bacağını kaybetme riski ile karşı karşıya kalabilir."
'FABRİKA KÖTÜ ETKİLENİR'
Konuya yakın bir başka kaynak ise, çelik çekirdek içindeki mercimek büyüklüğündeki bu radyoaktif maddenin eritilmesi durumunda ne olacağına ilişkin "Öyle bir durumda bu çekirdeğin diğer hurdalarla birlikte içinde eritildiği yüksek sıcaklıklı fırın bütünüyle radyoaktif hale gelir ve bu radyasyon üretilen tüm ürüne geçer. Ayrıca fabrikadaki bu üretim ünitesi radyoaktif hale geleceği için bunun yeniden temizlenmesi ve radyasyondan arındırılması milyonlarca dolar bedele ve dolaysıyla zarara mal olur. Bu süreçte hemen o anda çalışan insanlar doğrudan etkilemez."
BAŞKA MALZEMELERİN İÇİNDE GİTTİ
Cihazın çalındığı Zemar Zemin Araştırma şirketinin ortaklarından Emre Yılmaz ise, cihaz ile birlikte şantiyede bir takım 70-80 bin liralık sondaj malzemelerinin de çalındığını, çalan kişinin cihazın özelliklerini bildiğini tahmin etmediklerini kaydetti.
HER YIL 40 CİHAZ GELİYOR
Söz konusu cihazların ithal edildiği ülke Amerika. Türkiye’ye yılda 30-40 kadar cihaz getirtildiği öğrenildi. 40 yıldan bu yana cihazların getirtildiği Türkiye’de toplamda 1000 kadar cihaz bulunuyor. Fiyatı 14-15 bin dolar arasında değişen cihazlar TAEK izni ile getirtiliyor. Cihazların Türkiye getirilişi için kargo uçakları kullanılıyor. Ayrıca bu cihazlar her yıl yeniden kalibre edilir ve kullanacak elemanlara periyodik olarak radyasyonda korunma ve cihaz kullanıcı eğitimi verilir.
Yine TAEK tarafında bu tür cihazları kullanan personele cep tipi film dozimetreler verilir ve belli aralıklarla bu dozimetreler kurum tarafından okunur. Böylece kullanım aşamasında herhangi bir yanlış kullanımdan ötürü bir personelin maksimum alacağı doz oranı kontrol edilir. Tüm bu süreçler TAEK tarafında izlenmekte ve kayıt altında tutulmaktadır.