Stelios’a her şey ‘kolay’

Stelios Haji-Ioannou adını yakında çok daha fazla duyacağız. Yalnızca adını duyacağız, çünkü soyadını kimse telaffuz edemiyor. Yunan asıllı Stelios 34 yaşında çok başarılı bir girişimci. 25 yaşından beri iş dünyasının içinde. Kara, hava, deniz taşımacılığı ve internet cafe sektöründe hızla büyüyen şirketleri var. Şirketlerinin biri dışında tümünün adı 'easy' (kolay) ile başlıyor. Stelmar (denizcilik), Easyjet (havacılık), EasyRentacar (araba kiralama), Easyeverything (internet cafe), EasyValue (online alışveriş rehberi), Easycom (e-posta hizmeti), Easymoney (online finans). Bunun nedeni Stelios'un her iş için 'tek bir kolay yol' bulması, 'yenileştirme'.

Aslında yeni hizmetler keşfetmiyor. En büyük farkı mevcut hizmetleri en düşük maliyetle ama en kaliteli ve yenilikçi şekilde sunması. Hizmetleri iyileştirecek her türlü harcamayı gözünü kırpmadan yapıyor. Stelios, London School of Economics ve City University Business School'dan mezun olduktan sonra babasının gemicilik firmasında çalışmaya başlamış. Eski gemilerin satın alınıp, kapasitelerinin azaltılarak tekrar satışının yapıldığı şirketin başına 1991'de tatsız bir olay gelmiş. Cenova'da demirleyen yağ tankerlerinden birinin patlaması ve bunun sonucunda mürettebattan 5 kişinin ölmesi Ioannou ailesinin başarısına gölge düşürmüş. Açılan davalardan beraat etseler de bu olayın Stelios'nun üzerindeki etkisi uzun süre geçmemiş.

Kendini suçlu hisseden Stelios kazadan 18 ay sonra değişik bir gemicilik firması kurmak amacıyla babasının yanından ayrılmış. Bu firmada eski gemi alıp satmak yerine modern gemilerin işletmesini yapmaya karar vermiş. Babasından aldığı 30 milyon dolarla 1993'te Stermar Gemicilik'i kurmuş. O sırada 25 yaşında olan Stelios yeni ve güvenli gemilerle iş hayatında tek başına yol almaya başlamış.

Stelmar Gemicilik aynı zamanda 'Easy' koleksiyonunun ilk şirketi olma özelliğini taşıyor. Sektördeki gemilerin yaş ortalamaları 15 iken şirkette bulunan gemilerin yaş ortalaması 7. Şirketin geçen yılki cirosu 70 milyon dolar.

İki yıl sonra Stelios'nun içindeki girişimcilik ruhu harekete geçmiş ve yeni alanlara açılmaya karar vermiş. 7.5 milyon dolarlık yatırımla EasyJet Havayolları şirketini kurmuş. Stelios'un buradaki stratejisi kişileri bir noktadan başka bir noktaya ulaştırmada bütün gereksiz maliyetleri ortadan kaldırarak ucuz taşımacılık yapmak.

Ucuz hizmet için EasyJet'te bütün rezervasyonlar müşteriler tarafından doğrudan internet üzerinden yapılıyor. Bilet fiyatları şirkete özel bir yazılımla arz ve talebe göre değiştiriliyor. Uçaklarda standartlaşmaya gidilerek sadece Boeing 737'ler kullanılıyor. Rakiplerinden dört kat daha ucuz bilet satarak sürümden kazan EasyJet'in değeri 1.2 milyar dolar. Şirket geçen yıl yolcu sayısını krize rağmen yüzde 31 artırarak altı milyon yolcuya hizmet vermiş.

Easy Şirketler Grubu'nun üçüncü üyesi EasyRentacar araba kiralama şirketi. Altı Avrupa ülkesinde dokuz bin araç ile hizmet veren şirketin stratejisi diğerlerinden farklı değil. Amaç yine maliyetleri en alt seviyede tutmak. Bunun için şirket yalnızca A sınıfı Mercedes model araba ile çalışıyor. Geçen sene Avrupa'daki kullanım oranlarına bakıldığında şirketin başarısı açıkça görülüyor. Avis Avrupa yüzde 66, Hertz International yüzde 73 iken EasyRentacar yüzde 88'i yakalamış.

Stelios'nun geleceği en parlak yatırımlarından biri olarak görülen Easyeverything internet cafe zinciri iki yıldır faaliyette. Zincirin şu anda dünya çapında 21 cafe'si var. Hewlett Packard sitenin en büyük tedarikçisi. Hizmet fiyatı diğer internet kafelere göre oldukça ucuz. 24 saat açık olan cafe'ler ayda yaklaşık 2.2 milyon kişiye hizmet veriyor. Geçtiğimiz yılki cirosu 55 milyon dolar.

Moda olan işlerle uğraşmayı sevdiğini ve para kazanmanın hiçbir zaman modasının geçmeyeceğini söyleyen Stelios yeni şirketler kurmaya devam ediyor. Koleksiyonuna internet üzerinden alışveriş rehberliği hizmeti veren EasyValue'yu, e-posta servisi sağlayan Easy.com'u ve yine internet üzerinden finans hizmeti veren EasyMoney'yi ekledi. Amacı ucuz ve kaliteli hizmetle bu şirketleri de yaygınlaştırmak. Böylece 9 yıl önce başladığı serüvene sağlam adımlar atarak devam ediyor. Stelios ‘‘Yüksek kár marjlarına sahip büyük oyuncular var. Ben onların önlerini kesebiliyorum. Marka yaratmanın en etkin yolu bu‘‘ diyor.

BORSA BAŞARISI

EasyGroup şirketlerinin başarısı New York Borsası'nda da devam ediyor. Stelios Stelmar Gemicilik ve EasyJet'in hisselerini geçen yıl halka açmış. İki şirket borsanın en başarılıları arasında sayılıyor. EasyJet geçen kasımda 4.30 dolardan satışa sunuldu. Hisselerin değeri 6 dolara kadar çıktı. Hisse satışından elde dilen 270 milyon dolar 32 yeni Boeing uçağının satın alınmasına harcandı. Bu yıl mart ayında Stelmar Gemicilik hisseleri yatırımcılara sunuldu. Hisselerin değeri yüzde 40 arttı. Stelmar Gemicilik New York borsasında en iyi performansı gösteren şirketler arasına girmeyi başardı. Şirket elde ettiği gelirle gemi kapasitesini iki katına çıkardı. EasyEverything cafe zincirinin 2002'de, EasyRentacar'ın da 2003'te halka arzı planlanıyor.