Riyal işi olursa İran’la ticaretimiz üçe katlanır

RUS Rublesi ile dış ticaretin ardından İran Riyali için de bu ülkeyle anlaşmaya varılması komşu ülkelerle ticareti olan ihracatçılara umut verdi. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan önceki gün Tahran’da düzenlenen Türk-İran İş Forumu’nda yerel para ile ticarette yasal düzenlemelerin tamamlandığını, hiçbir engel kalmadığını söylemişti. İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı Hikmet Tanrıverdi, komşu ülkelerle yapılacak bu tür anlaşmaların psikolojik olarak ülke insanlarının birbirleriyle ticaret yapması açısından büyük katkısı olduğunu belirterek, “Hem de ticari anlamda çok daha büyük ufuklar açar. Bugün İran’la yarın Irak’la Suriye ile olur, Erminastan’la olur. Yapabildiğimiz kadar komşu ülkelerimizle ticareti artırma enstürmanlarını kullanmalıyız” dedi.
Türkiye kadar büyük
Hikmet Tanrıverdi, İran’ın 70 milyonluk pazarıyla ikinci bir Türkiye olduğunu vurguladı. İran’ın Avrupa’dan alamadığı ürünlere aracılık etmenin bile çok büyük fırsat yaratacağını belirten Tanrıverdi şunları söyledi: “Riyal ile ticaret çok ciddi ivme getirir, ticareti 2-3 katına çıkarır. İran bizim için büyük pazar. Suriye ile yaptığımız gibi vize kapıları açılırsa ticareti en az 5 katına çıkarırız. Bu, iki ülke arasındaki ticaretin gelişmesine bağlı. Kapılar açılmalı vize kalkmalı. Bunları yaptığınız zaman İran’ın bugün nereden bakarsanız 100 milyar dolara yakın alım kapasitesi olur.”
Merkez Bankası taraf olmalı
Merkez Bankası’nın bu ticaret sürecinde taraf olmak istememesinin sorun yarattığını söyleyen Hikmet Tanrıverdi, “Merkez Bankası bu işin içinde oyuncu olmuyor. Eğer Merkez Bankası’nın görevlendirilip paraları toplayıp daha sonra da özellikle petrol ve gaz aldığımız ülkelere ödemelerin bir kısmının bunlarla yapılması sağlsanırsa çok daha hızlı bir şekilde aktif hale gelebilir. Merkez Bankası’nda maalesef Ruble konusunda bunu aşamadık” diye konuştu.
İHKİB Başkanı Hikmet Tanrıverdi, Rusya ile de Ruble ile ticaret için adım atıldığını hatırlattı ve “Ancak Rusların bundan haberi bile yok, tanıtım eksiğimiz var. Biz program hazırladık. Moda Haftası’na Rusların ikoncanlarını, ünlülerini getireceğiz. Türkiye’de Ruble ile alışveriş yaptım artık Türk ürünü giyiyorum dedirteceğiz” dedi. Tanrıverdi, 15 Aralık öncesinde ya da 20 Ocak’tan sonra Rusya’ya çıkarma yapıp, tanıtım faaliyetleri yapacaklarını da belirtti. Tanrıverdi, şu anda 8 bankanın para ticaretine aracılık ettiğini belirtti.

Asıl problem İran bankalarının yüksek komisyonu

TAHRAN’da düzenlenen Türk-İran İş Forumu’na katılan Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, proje hayata geçtiğinde İran’la ticaretin ivme kazanacağını söyledi. Büyükekşi şöyle konuştu: “Ancak iki ülke arasındaki asıl sıkıntı yüksek banka komisyonları ve gümrük vergileridir. İran Bankaları Türk Bankaları’ndan çok daha yüksek komisyonlar istiyor. Komisyonlar yüzde 3-5 mertebesinde çıkıyor. Bu da bizim ticaretimizde ve ihracatımızda büyük sorun yaşatıyor. Türkiye’deki ihracatcılar bu işten zarar görüyorlar. Hangi para cinsinden mallarına fiyat biçseler olumsuz sonuç alıyorlar. Bizim en çok petrol ve petrol ürünü ithal ettiğimiz ülkeler Rusya ve İran. İran’daki diğer en büyük sıkıntımız ise gümrük vergileri. İhracatımızın artabilmesi için mutlaka gümrük vergilerinde indirime gidilmesi gerekiyor. İran Ticaret Bakanı gümrük tarifesinin ayrı ayrı ele alınıp Türkiye ile tekrar düzenleme yapılacağını bizlere söyledi. Umutluyuz.”