Paranın büyük bölümü Hazine'ye gelecek

IMF Başkanı Horst Köhler'in açıklamalarıyla birlikte, Türkiye'nin önümüzdeki yıl 10 milyar dolarlık ek kaynak sağlaması da artık kesinleşmiş gözüküyor.Türkiye buna karşılık bir bedel ödeyecek, o da 3 yıllık yeni bir ekonomik program olacak. Bu programın 2002 yılını kapsayan ilk yılı çok önemli olacak, geriye kalan 2 yıl ise genelde rötuş yılları olarak geçecek. Koalisyon Hükümeti'nin ömrü de gözönünde bulundurulduğunda, kişisel tahminim; bu programla birlikte enflasyonun tek rakamlara inmesi konusunda en geç 2003 yılı sonu için hedef konacak.Aralık ayında IMF'yle çetin müzakereler yapılacağı, bu yeni planla birlikte, açıkça ortaya çıkıyor. IMF'nin şimdiye kadar zaten el atmadığı konu kalmadı diyebilirsiniz, ancak hiç de öyle değil. Yeni programın performans kriterleri arasında kamunun küçültülüp etkinleştirilmesine dönük tedbirlerin yeralmasını bekliyoruz.Ekonomi yönetimi 8'inci 5 yıllık plan hedeflerini baz alarak, kamunun küçültülmesinin hedeflenmesi gerektiğini düşünüyorlar. Aynı şekilde bir türlü sağlanamayan vergi disiplini ve vergi tabanının yaygınlaştırılmasının da yeni programın performans kriterleri arasında yeralması bekleniyor. Hazırlık çalışmaları yapılan yolsuzlukla mücadele, bürokrasinin azaltılması gibi tedbirler de yeni program içinde yer alabilir.Şimdi en çok merak edilen konular arasında 10 milyar dolarlık ek kaynağın nereye gideceği yeralıyor. Herşeyden önce 10 milyar doların içinde 11'inci gözden geçirme sonucu ödenecek olan 3.1 milyar dolarlık kaynağın yer almadığını söyleyelim. Aynı şekilde daha önce bağıtlanan, 3 parça halinde 2002 yılında ödenecek olan toplam 1 milyar dolarlık IMF paralarının da buna dahil edilmeyeceğini tahmin ediyoruz.İÇ BORÇLARIN ÇEVRİLMESİBöyle olunca bu yıl sonunda ödenecek 1.2 milyar dolar ile gelecek yıl Merkez Bankası'nın yapacağı 5 milyar doları aşkın IMF geri ödemesinin takviminde bir değişiklik yapılmayacak. Yani normal zamanda bunlar geri ödenecek.Öğrendiğimiz kadarıyla 10 milyar dolarlık ek kaynağın büyük bölümü Hazine'ye, kamu finansmanında kullanılmak üzere gelecek. Bu yola gidilmesinin ana nedeninin, özellikle ilk 6 ay içinde içborçların çevrilebilirliğinin gösterilmesi ayrıca Merkez Bankası'nın para tabanı hedefi nedeniyle yüksek döviz girdisine ihtiyacı bulunmaması gösteriliyor. Kaynağın tümüyle Hazine'ye gelmesi halinde ise Merkez Bankası'nın strelizasyon sorunu olacağı için, kaynağın bir bölümü Merkez Bankası'na gelecek. Yani, bu programın ilk 6 aylık döneminde yine iç borçlar önde olacak, daha sonra enflasyon hedeflemesinin önündeki engeller temizlenip, para politikası uygulamaları öne çıkacak. Bununla birlikte de enflasyonla mücadele öne geçecek. Kısacası; yeni programın ilk 6 ayı dengelerin yeniden kurulacak, geriye kalan bölümde ise unutulan enflasyonla mücadele hedefine geri dönülecek.Bu nedenle içborçların çevrilebilirliğinin kamuoyuna anlatımı büyük önem taşıyor. Hazine yetkilileri, finansman durumuna göre bu kaynağın büyük bölümünün ihtiyaç olunan ilk 5 ay içinde alınmasının beklendiğini, böylece içborçlarda sıkıntı kalmayacağını söylüyorlar. Yine bu kapsamda kamu bankaları ve fon bankalarının elindeki tahvil ve bonoların süreleri uzatılıp, 2002 yılındaki geri ödemeler azaltılırken, bankacılık sisteminin güçlendirilmesiyle bankaların yeniden tahvil-bonoya talepleri sağlanacak. Böylece faizler indirilip, normal trende girilebilecekBu arada 2 milyar dolar olarak belirlenen, normal 2002 yılı dış borçlanmasının çok aşılması, Dünya Bankası'ndan, üretilecek projelere göre yeni kaynakların gelmesi bekleniyor ve bütün bunlar iç borçların rahat çevrilmesini destekleyecek.