Gübre fabrikasındaki patlama 25 gün öncesinden alarm vermiş
Güncelleme Tarihi:
Bursa Gemlik Gübre Fabrikası’nda bir işçinin can verdiği patlamada hazırlanan bilirkişi raporu, skandalı ortaya koydu. Gübre hammaddesi şeklinde kullanılan ve yüksek patlayıcı özelliği ile bilinen amonyum nitrat çözeltisinin borularda biriktiği yönünde, sistemin 25 gündür alarm verdiği, tespitler yapıldığı halde kesin bir karar alınmadığı saptandı.
RAPORDA, “Üretim durdurularak, sistem komple gözden geçirilip sorunlar çözülmemiş, üretim ve sorunlar devam etmiş ve her şey oluruna bırakılmıştır” denildi. Kazanın oluş nedenlerinin günler öncesinde başladığı, yönetimin kayıtsızlığından ötürü patlamanın meydana geldiği vurgulanarak, “İdarecilerin bu yönetim yaklaşımı daha büyük etkideki kazaya neden olabilecek niteliktedir” denildi.
Bursa’daki Gemlik Gübre Fabrikası’nda, 17 Temmuz 2015’te meydana gelen patlamada, Uğur Çavdar adlı işçi hayatını kaybetmiş, Mustafa Karayol yaralanmıştı. Patlama, gübre yapımında kullanılan ve aynı zamanda güçlü bir patlayıcı kimyasal olan amonyum nitratın geçtiği borularda meydana gelmişti. Sistem devreye alınmadan önce, amonyum nitrat çözeltisi borularının yıkanması gerektiği belirtilmişti. Bu temizliğin yetersiz olması halinde, boruların iç çeperine yapışan çözeltinin sıcaklık artışıyla patladığı vurgulanmıştı.
Bursa 1. Ağır Ceza Mahkemesinde açılan dava kapsamında bilirkişi heyeti oluşturuldu. Heyet 19 Temmuz’da hazırladığı raporu mahkemeye sundu. Raporda, facianın 25 gün öncesiden itibaren sistemin alarm verdiği, bu arıza tespit edilip not edildiği halde önlemeye yönelik kesin karar alınmadığı ifade edildi. “Üretim durdurularak, sistem komple gözden geçirilip sorunlar çözülmemiş, üretim ve sorunlar devam etmiş ve her şey oluruna bırakılmıştır” denildi. Üretim geri dönüş hattında, bazı parçacık veya gazları ortamdan uzaklaştırmak için kullanılan ‘scrubber’ sistemine geçiş için ön fizibilite ve proje çalışması yapılmadığı belirtildi. Scrubber’ın monte edildikten sonra boru hattında meydana gelen tıkanmanın açılması için üretimin durdurulması gerektiği halde bu yola gidilmediği anlatılarak, şöyle devam edildi:
“Sorunlar giderilip üretime devam edilmesi gerekirken, sistem başıboş bırakılmıştır. ‘Çok Tehlikeli İşler’ statüsündeki bir işletmede olağanüstü bir durum yaşanırken, yetkililer tedbirleri almak ve işlemleri takip için mutlaka fabrikada ve çalışanların yanında olmaları, çalışmaları izleyip denetlemeleri, ani kararlar alıp riskli çalışmayı yönetmeleri gerekirken, çalışmalar personelin inisiyatifine bırakılmıştır.”
Montajda görev yapan personel için barınma odasının iki ay boyunca yapılmadığı, iki işçinin asansörün önündeki bir boşlukta çalışmaya mecbur bırakıldıkları saptandı. Ölen Uğur Çavdar’ın işe giriş bildirgesinde ‘beden işçisi’ diye yazıldığı vurgulanarak, “Çavdar, belge sahibi olmadığı ve eğitilmediği halde, beden işçisi olarak girdiği işte, eğilim almadan çalıştırılmıştır” denildi. Kazanın 19 Temmuz 2015’te meydana geldiği hatırlatılarak, şöyle denildi:
“Kazanın oluş nedenleri daha önceki günlerde ve proje aşamasında başlamış, idarecilerin günlerce olaya kayıtsız kalmaları ve gereken ehemmiyeti göstermemeleri nedeniyle gerçekleşmiştir. İdarecilerin bu yönetim yaklaşımı daha büyük etkideki kazaya neden olabilecek niteliktedir.”
Teknik Müdür Ali Garip Küreksiz, Üretim Müdürü Gökşen Toprak, İş Güvenliği Uzmanı Eyubi Ensari Malçık ve Proje Yürütme Bölümü Müdürü Alp Bülent Güleş’in asli kusurlu, ölen iki işçinin ise kusursuz oldukları saptandı.